شنبه 2 اردیبهشت 1340 / 6 ذىالقعده 1380/ 22 آوریل 1961
5 بازدید
گفت‌وگوى نمایندگان، مدیران و سردبیران مطبوعات با محمدرضا پهلوی
نخستین جلسه مطبوعاتى محمدرضا پهلوى در سال 1340 و شانزدهمین جلسه گفت‌وگوى وى با نمایندگان، مدیران و سردبیران مطبوعات، ظهر امروز در کاخ مرمر تشکیل شد. این جلسه حدود صد‌و‌ده دقیقه طول کشید. شاه در این جلسه گفت: «من به آینده از هر جهت امیدوار و خوش‌بین هستم.»[i] و براى این خوش‌بینى دلیل آورد که: «ما اکنون کشورى هستیم که شاید بیش از هر کشورى از نعمت آزادى و وفور برخورداریم. مطالعه این موقعیت را به خود شما واگذار مى‌کنم که به دقت به همه جا نگاه کنید و وضع ما را با دیگران بسنجید.»[ii]
ادعای محمدرضا پهلوی بر اراده‌اش برای برچیدن فساد در ایران
شاه در دیدار با نمایندگان مطبوعات، درباره وضعیت فعلی مردم ایران و از بین بردن فساد در کشور گفت:
«این موضوع امروز بر هیچ کس پوشیده نیست که کسانى هستند که میل دارند سیستم و روش بخصوصى در سرتاسر دنیا حکم فرما شود و طبعاً در مورد ما نیز مسلماً این اشخاص از نظر خود منصرف نمى‌شوند. زیرا امیدوارند که حتى در ممالک پیش‌رفته دنیا نیز این نظر عملى شود. اینها در تبلیغات خود علیه ما همیشه مى‌گویند که ما ملت فقیرى هستیم و تازگى هم اصرار دارند که صحبت از فساد در این کشور بکنند. البته ایران سابقاً ملت فقیرى بود، زیرا از منابع خودش استفاده نمى‌کرد، ولى اگر ملاحظه کنیم که در شش یا هفت سال پیش درآمد سرانه ایران یعنى عایدى متوسط یک نفر ایرانى به مقیاس بین‌المللى یعنى به حسب دلار، یکصد دلار در سال بود و در سال گذشته این رقم به 180 تا 185 دلار رسیده، مى‌بینیم که ثروت ملى ما چگونه روبه افزایش مى‌رود و چطور در این منطقه از دنیا ایران تنها مملکتى است که درآمد سالیآن‌هاش مى‌تواند به پاى ممالک پیش‌رفته اروپایى یعنى به حد متوسط یک هزار دلار در سال براى هر نفر برسد. پس موضوع ملت فقیر صحت ندارد. اما موضوع فساد، این فساد در همه جا هست. البته با آن به سختى مبارزه مى‌کنیم و باید این مبارزه را نیز روز به روز پى‌گیرى و سخت‌تر کنیم. وظیفه افرادى که مسئولیت دارند این است که در هر جایى که فسادى مى‌بینند و به آدم منحرفى برمى‌خورند، او را از کار برکنار کنند. ولى البته این به نظر ما کافى نیست. زیرا برکنارى اشخاص فاسد مى‌باید توأم با تعقیب آن‌ها باشد، منتهى این‌کار مربوط به دادگاه‌ها مى‌شود. اگر واقعاً به طورى که معروف است، در مملکت ما فقط اشخاص خرده‌پا و بى‌دست‌وپا تعقیب مى‌شوند و بزرگ‌ها مصون مى‌مانند، در این صورت باید گفت متأسفانه یا پرونده‌ها در این مورد ناقص است و متهمین آثار کافى جرم از خودشان باقى نمى‌گذارند و یا دادگاه‌هاى ما طورى هستند که اینها به فرض هم تسلیم دادگاه شوند، وضع خودشان را هر طورى شده درست مى‌کنند. پس باید توجه بیشترى به وضع دادگسترى کرد که اگر دادگسترى ما نواقصى دارد، این نواقص مرتفع گردد و شدت خیلى بیشترى به کار رود. البته دادگسترى نیز خواهد گفت که قضاوت من در هر مورد براساس پرونده‌اى است که به من مى‌دهید و با پرونده‌اى که ناقص باشد یا آثار کافى در آن موجود نباشد، کارى نمى‌توان کرد. زیرا در تمام دنیا دادگسترى مرجعى است که قضاوتش فقط روى مدارک و پرونده صورت مى‌گیرد. بنابراین باید هم پرونده‌ها را اصلاح کرد و هم باید قضاوت‌ها قدرى شدیدتر بشود. ما بیش از این کارى نمى‌توانیم بکنیم، زیرا در کار دادگسترى اعمال نفوذ نمى‌توان کرد.»[iii]
در این جلسه به شاه گفته شد: «مدتى است در همه جا صحبت از تحولاتى مى‌شود که قرار است با هدایت شخص شاهنشاه در شئون اجتماعى مملکت به وجود آید...»[iv] و نظرش را جویا شدند. وى گفت:
«برنامه قطعى ما این است که در هر جایى که نقصى یا فسادى مى‌بینیم آن را برطرف کنیم و این کار هم خواهد شد.»[v]
سوال نمایندگان مطبوعات از محمدرضا پهلوی درباره رابطه با شوروی
یکی از نمایندگان مطبوعات در دیدار با شاه پرسید: «روابط ما با همسایه شمالى خودمان در چه حال است و آیا هنوز سوءتفاهمات زیاد است یا خیر؟»[vi]
محمدرضا پهلوى جواب داد:
«من نشنیده‌ام که موضوع سفر حسن نیت نخست‌وزیر به شوروى در جایى تکذیب شده باشد و اساس موضوع نیز به هیچ وجه تا آنجا که من اطلاع دارم منتفى نشده است، اما درباره سوءتفاهم باید دید منظور شما چیست؟ آیا این سوءتفاهم از جانب ماست یا از جانب همسایه ما؟ و آیا باید از طرف ما رفع شود یا از طرف آن‌ها؟»[vii] شاه افزود:
«هیچ زمامدارى در دنیاى امروزى که هر مملکتِ مستعمره‌اى، دارد آزاد مى‌شود، حق ندارد از حقوق طبیعى خود صرف نظر کند و اصولاً امکان چنین کارى را ندارد.»[viii]
حضور شاه و فرح در جشن انتشار صدمین نشریه بنگاه ترجمه و نشر کتاب
ساعت 5/4 بعدازظهر امروز، محمدرضا پهلوی و فرح به تالار فرهنگ تهران رفتند تا در جشن انتشار صدمین نشریه بنگاه ترجمه و نشر کتاب شرکت کنند. در آغاز این جشن، احسان یارشاطر ـ عضو هیئت مدیره بنگاه ترجمه و نشر کتاب ـ در گزارشى پیشرفت‌هاى بنگاه را در طى هفت سال فعالیت آن شرح داد.[ix]
گفت‌وگوى نخست‌وزیر ایران و سفیر شوروى در تهران
جعفر شریف‌امامى ـ نخست‌وزیر ـ در سفارت شوروی در تهران با نیکلاى پکوف ـ سفیر شوروى ـ گفت‌وگو کردند.[x] اگر چه در این ملاقات جز مترجم کسی نمى‌دانست چه حرف‌هایى بین نخست‌وزیر ایران و سفیر شوروى مبادله شده است، اما بیشتر میهمانان مى‌گفتند مذاکرات درباره سفر هیئت حسن نیت ایران به ریاست نخست‌وزیر به مسکو است.
نظر مطبوعات درباره سفر هیئت حسن نیت ایران به شوروی و حجم مبادلات دو کشور
«مسافرت هیئت حسن نیت ایران به مسکو عملى خواهد شد و به احتمال قوى این مسافرت در خردادماه صورت مى‌گیرد. مقامات سفارت شوروى در این زمینه مى‌گفتند که این موضوع مربوط به ایران است و ما از آن خبر نداریم.»[xi] در زمینه عقد قرارداد بازرگانى ایران و شوروى نیز مذاکراتى صورت گرفته است.[xii] گفته می‌شود که: «حجم مبادله کالا بین دو کشور، چهار میلیارد ریال تعیین شده و به احتمال قوى هفته آینده لیست کالاهایى که بین دو کشور مبادله خواهد گردید، از تصویب نهایى خواهد گذشت.»[xiii]
ارسال لایحه بودجه کل کشور در سال 1340 و گزارش کمیسیون بودجه به مجلس
امروز لایحه بودجه کل کشور و گزارش کمیسیون بودجه مجلس شوراى ملى، چاپ و براى توزیع بین نمایندگان ارسال شد. به این ترتیب از فردا لایحه بودجه در دستور مجلس قرار مى‌گیرد و براى رسیدگى به آن مطابق آیین‌نامه، جلسات مجلس، صبح و عصر تشکیل خواهد شد.[xiv] در گزارش کمیسیون بودجه، جمع هزینه سال 1340 برابر با 764/945/096/88 ریال و جمع درآمد این سال برابر با 000/413/177/89 ریال برآورد شده است.[xv]
حذف اعتبار سى میلیون تومانى براى ساختمان مجلس شوراى ملى در بودجه سال جاری
امروز مطبوعات نوشتند:
«در لایحه بودجه، از اعتبار سى میلیون تومانى که از سوى کارپردازى مجلس به دولت پیشنهاد شده بود تا در لایحه منظور گردد، خبرى نبود و با اینکه در جلسه‌هاى بررسى لایحه در کمیسیون بودجه مجدداً گزارش کارپردازى مجلس مطرح شد، اما باز مورد موافقت قرار نگرفت و معلوم نیست به این ترتیب بالاخره کار ساختمان مجلس شوراى ملى به کجا خواهد کشید و سرنوشت این کاخ عظیم چه مى‌شود؟ یکى از نکاتى که در دولت سابق [به نخست‌وزیرى منوچهر اقبال] مورد توجه قرار نمى‌گرفت و در نتیجه همین عدم توجه بود که هزینه زندگى در سال گذشته، قوس صعودى طى کرد، صرف هزینه‌هاى گزاف براى ساخت و سازهاى غیرضرورى، نظیر ساختمان مجلس سنا و مجلس شوراى ملى بود.»[xvi]
عکس‌العمل فراکسیون‌هاى پارلمانى نسبت به نطق اللهیار صالح
روزنامه کیهان هم درباره نطق اللهیار صالح نوشت: «عکس‌العمل فراکسیون‌هاى پارلمانى مردم و ملیّون و اغلب منفردین سکوت بود.»[xvii]
این روزنامه همچنین از قول اللهیار صالح آورده است:
«بیشتر اسناد و مدارکى که [شامل یک دفتر بزرگ با جلد سیاه بود و در جلسه روز پنجشنبه] تقدیم کردم، متشکل از صفحات جراید داخلى، قطعاتى از مجلات خارجى، اعلامیه‌هاى صادره از طرف دستجات مختلف و همچنین تعرفه‌هاى قلابى که بدون امضاى رؤساى انجمن‌هاى فرعى انتخابات است، مى‌باشد. گرچه با رایى که مجلس شوراى ملى، روز پنجشنبه به اعتبارنامه جمال اخوى داده، پرونده انتخابات تهران بایگانى مى‌شود، ولى من مخصوصاً این مدارک را به مجلس دادم که بایگانى شود تا بعدها هر وقت مورد احتیاج واقع شد، از آن استفاده گردد.»[xviii]
حمایت رئیس کنفدراسیون جهانى سازمان معلمین از حقوق و مزایاى بیشتر براى معلمین ایران
روزنامه کیهان امروز همچنین از تلگراف دکتر ج. ویلیام کار ـ رئیس کنفدراسیون جهانى سازمآن‌هاى معلمین (وابسته به سازمان ملل متحد) ـ به جامعه معلمین ایران خبر داد. وى در این تلگراف آورده است:
«از طرف کنفدراسیون جهانى سازمآن‌هاى معلمین، از تقاضاهاى حقه معلمین ایران براى دریافت حقوق و مزایاى بیشتر پشتیبانى نموده، موفقیت مربیان ایران را براى نیل به پیروزى خواهانم. امیدوارم دولت ایران براى تحکیم مبانى فرهنگ و تربیت جوانان ایران در جلب رضایت خاطر معلمین ایران اقدام لازم به عمل آورد. لطفاً این پیغام را به استحضار اولیاى دولت ایران رسانیده، متن تلگراف را نیز جهت نشر به روزنامه‌هاى ایران تسلیم نمایند و اینجانب را از نتیجه مستحضر فرمایید.»[xix]
پیشنهاد کمیسیون تشریفات و پذیرایى جشن‌هاى 2500 ساله درباره اصلاح وضع آبریزهاى تهران، اصفهان و شیراز
جواد بوشهرى ـ نایب رئیس شوراى مرکزى جشن‌هاى 2500 ساله شاهنشاهى در ایران ـ امروز نامه‌اى براى فتح‌الله فرود ـ شهردار تهران ـ تنظیم کرد. متن این نامه به پیشنهاد کمیسیون تشریفات و پذیرایى این جشن‌ها نوشته شده و در آن آمده است:
«درباره بدى وضع (توالت) آبریزهاى موجود در شهر تهران، اصفهان و شیراز مذاکرات لازم به عمل آمد و در نتیجه راجع به بدى وضع کنونى (توالت) آبریزهاى موجود و منظره زننده که در انظار خودى و بیگانه دارد، چنین نظر داده شد که هر چه زودتر شهرداری‌هاى هر محل نسبت به رفع این نقیصه که مایه آبروریزى است اقدام لازم به عمل آورند که در موقع ورود مدعوین جشن، این عیب برطرف شده باشد.»[xx]
نمایش فیلم تولد نخستین پسر محمدرضا پهلوى در 34 سالن سینماى پاریس
دبیرخانه مرکز جشن‌هاى شاهنشاهى با همکارى مؤسسه ایرانى پارس‌فیلم و کمپانى معروف پارامونت، فیلم جریان تولد رضا پهلوى را در 34 سالن بزرگ سینمایى پاریس به نمایش گذاشته است. فیلم رنگى «وارثى براى تاج و تخت کوروش» به یازده زبان خارجى دوبله شده و نخستین فیلم ایرانى است که به این شکل در خارج توزیع مى‌شود. قرار است این فیلم، پس از پاریس در سراسر فرانسه و کشورهاى فرانسه زبان، در سه هزار سالن سینما و همچنین سینماى کشتى‌هاى مسافرى و پادگآن‌هاى نظامى نمایش داده شود.[xxi]
[i]ـ روزنامه مهر ایران ـ ش 1328 ـ 4/2/1340 ـ ص2.
[ii]ـ همان.
[iii]ـ روزنامه مهر ایران ـ ش 1328 ـ 4/2/1340 ـ ص2.
[iv]ـ همان.
[v]ـ همان.
[vi]ـ همان ـ ص 3.
[vii]ـ روزنامه مهر ایران ـ ش 1328 ـ 4/2/1340 ـ ص3.
[viii]ـ همان.
[ix]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10485 ـ 3/2/1340 ـ ص21.
[x]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5338 ـ 3/2/1340 ـ ص15.
[xi]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5338 ـ 3/2/1340 ـ ص15.
[xii]ـ همان ـ ص 16.
[xiii]ـ همان.
[xiv]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10484 ـ 2/2/1340 ـ ص1.
[xv]ـ همان ـ ص 19.
[xvi]ـ مجله تهران اکونومیست ـ ش 404 ـ 2/2/1340 ـ ص7.
[xvii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5337 ـ 2/2/1340 ـ ص2.
[xviii]ـ همان.
[xix]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5337 ـ 2/2/1340 ـ ص16.
[xx]ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات- بزم اهریمن (جشن‌هاى دوهزاروپانصدساله شاهنشاهى به روایت اسناد ساواک و دربار) ـ ج 1 ـ تهران-1377- ص 172.
[xxi]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10484 ـ 2/2/1340 ـ ص20.
