سهشنبه 15 فروردین 1340 / 18 شوال 1380/ 4 آوریل 1961
7 بازدید
مراسم شب هفتم درگذشت آیت‌الله العظمى بروجردى
امروز ششمین روز رحلت آیت‌الله العظمى بروجردى و شب هفتم وفات آن فقید است، به همین مناسبت هر لحظه بر تعداد جمعیت قم افزوده مى‌شود و مردم از اطراف و اکناف مى‌آیند تا در مراسم شب هفت شرکت کنند.[i]
مطالعه وصیت‌نامه و محاسبه اوراق و اسناد مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى
ساعت هفت صبح امروز و با دعوت فرزندان و وابستگان حضرت آیت‌الله العظمى بروجردى از چند نفر آقایان علماى اعلام، دفتر رسیدگى به حساب‌ها و اتاق کتابخانه مرحوم آیت‌الله گشوده شد و کار مطالعه وصیت‌نامه و محاسبه اوراق و اسناد آغاز گردید. ساعت 11 صبح، جلسه‌اى که با حضور آقایان علماى اعلام و وابستگان حضرت آیت‌الله العظمى بروجردى تشکیل شده بود، به کار خود پایان داد. سیدمحمدحسین علوى طباطبایى ـ داماد مرحوم حضرت آیت‌الله ـ که در این جلسه شرکت داشت، پس از پایان کار گفت:
«کلیه آقایانى که شب قبل براى گشایش دعوت شده بودند، به جز حضرت آیت‌الله خمینى، امروز در منزل حضرت آیت‌الله حضور یافتند. ابتدا درهاى کتابخانه، صندوق و در سایر اتاق‌ها که مهر و موم شده بود، باز گردید. آن‌گاه از اشیا و لوازم داخل خانه دقیقاً صورت‌بردارى گردید و کلیه آقایان پاى صورت‌مجلس را امضا کردند. سپس رسیدگى به حساب‌ها آغاز شد و مطالبات و دیون حضرت آیت‌الله مورد رسیدگى قرار گرفت. موجودى صندوق نیز به دقت محاسبه شد و آن‌گاه وصیت‌نامه حضرت آیت‌الله العظمى بروجردى در حضور کلیه آقایان باز شد و قرائت گردید. در قسمتى از وصیت‌نامه اشاره شده بود که مابقى موجودى صندوق پس از پرداخت دیون، صرف مخارج طلاب علوم دینى شود، اما پس از محاسبه و رسیدگى دقیق به دفاتر معلوم شد که حضرت آیت‌الله در حدود شش میلیون ریال بدهکارى داشت، در حالى که موجودى صندوق به نصف رقم مذکور نیز بالغ نمى‌شد و بدین‌ترتیب حتى کفاف نیمى از دیون را نیز نمى‌داد.»[ii]
کمک‌های آیات عظام تقلید برای اداره حوزه علمیه قم
آیت‌الله گلپایگانى و آیت‌الله شریعتمدارى هر کدام نصف شهریه حوزه علمیه قم را تقبل کردند؛ آیت‌الله مرعشی نجفی نیز تأمین نان حوزه را به عهده گرفتند.[iii]
البته گفته می‌شود به حضرت آیت‌الله حاج آقا روح‌الله خمینى گفتند که شما درباره اداره حوزه علمیه قم چه مى‌کنید؟ پاسخ شنیدند که: «من همان خادم طلاب که بودم، هستم.»[iv]
پاسخ آیت‌الله سیدمحسن طباطبایى حکیم به تلگراف تسلیت شاه
امروز آیت‌الله سیدمحسن طباطبایى حکیم به تلگراف تسلیت شاه پاسخ داد. در این تلگراف که از نجف به تهران مخابره شده، آمده است:
«اهتمام و توجهات ملوکانه در ایام کسالت آن مرحوم [حضرت آیت‌الله العظمى بروجردى] موجب تشکر اینجانب و عموم جامعه روحانیت بود. علاقه‌مندى شاهنشاه معظم در تجلیل مقام شامخ روحانیت موجب افتخار جامعه که افتخاراً از حضرت الوهیت موفقیت و تاییدات ذات مبارک همایونى در تقویت دین مقدس اسلام و نشر مذهب حقه تشیع در توجهات ولى عصر عجل‌الله تعالى فرجه و جعل ارواحنا فداه، از درگاه خداوند متعال مسئلت مى‌دارم.»[v]
برپایى دو مجلس ترحیم در تهران به مناسبت رحلت آیت‌الله العظمى بروجردى
امروز به مناسبت رحلت آیت‌الله العظمى بروجردى مراسمی در تهران برگزار شد. این مراسم به دعوت شهردارى تهران صورت گرفت و اعضاى دویست انجمن محلى تهران، کارمندان و مدیران کل شهردارى و کارگران و بازرگانان، از ساعت 3 بعدازظهر در مسجد شاه گرد آمدند. تعداد افراد حاضر سى‌هزار نفر تخمین زده می‌شود. تعداد شرکت‌کنندگان در این مراسم بسیار بیشتر از تعداد حاضرین در مجلس ختم دولت و سایر سازمآن‌ها بود که در ظرف یک هفته گذشته در این مسجد برگزار شده بود.[vi]
نظر آیت‌الله سیدمحمود طالقانى درباره مشی جانشین آیت‌الله العظمى بروجردى
از طرف آیت‌الله سیدمحمود طالقانى مراسمی به مناسبت رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی از ساعت 30/19 تا 00/21 در مسجد هدایت برگزار شد. یکى از اسناد ساواک مى‌گوید، این مراسم هم از طرف آیت‌الله سیدمحمود طالقانى بود و هم از طرف انجمن اسلامى دانشجویان و مهندسین وابسته به مهدى بازرگان (استاد دانشگاه) و اکثر شرکت‌کنندگان در آن دانشجو بودند. در این سند آمده است:
«در ساعت 00/20 آقاى طالقانى سخنرانى کرد. ایشان [درباره] مقام و منزلت آیت‌الله العظمى بروجردى سخنرانى کردند و فضایل او را ستودند و نتیجه‌گیرى کردند که جانشین ایشان نیز باید آنچه او کرد دنبال کند و اضافه کرد وجود او از خیلى بدی‌ها و پلیدی‌ها جلوگیرى مى‌کرد. در حدود ساعت 00/21 جلسه ختم گردید و جمعیت در حدود چهارصد نفر بود که البته عده‌اى پس از اینکه مى‌آمدند، ننشسته مجدداً بلند شده، مى‌رفتند.»[vii]
انتخابات باقى‌مانده مجلس بیستم شورای ملی در فروردین
مقامات رسمى وزارت کشور تایید کردند، ظرف چند روز اخیر به تدریج دستور انتخابات (باقى‌مانده از مجلس بیستم) 11 نقطه کشور صادر شده است. گفتنی است قبل از شروع سال جدید، انتخابات مجلس در 171 نقطه پایان پذیرفت.
صادق عزیزى ـ وزیرکشور ـ نیز در یک مصاحبه مطبوعاتى اعلام کرد، انتخابات کلیه نقاط در فروردین انجام خواهد شد.[viii]
آغاز اجراى قانون اصلاحات ارضى در کردستان
ابراهیم مهدوى ـ وزیر کشاورزى ـ در یک مصاحبه درباره اجراى قانون اصلاحات ارضى گفت:
«براى اجراى قانون اصلاحات ارضى در استان کردستان که قبلاً به تصویب هیئت عالیه اصلاحات ارضى رسیده است، اقدام شد و تا دو روز دیگر یک نفر از ماموران عالى‌رتبه دولت، به منظور همکارى و تشریک مساعى با ماموران محلى براى این منظور به آن استان فرستاده مى‌شود و بزودى آگهى رسمى نیز در این مورد صادر خواهد شد. اجراى قانون اصلاحات ارضى در مناطق دیگر کشور نیز مورد توجه است و دو منطقه دیگر براى تقسیم از طرف وزارت کشاورزى در نظر گرفته شده که در جلسه آینده هیئت اصلاحات ارضى پیشنهاد مى‌شود.»
گفتنى است «قانون اصلاحات ارضى در آذرماه سال 1337 از طرف دولت تقدیم مجلس شد و در خرداد ماه سال 1339 به تصویب دو مجلس [ملى و سنا] و توشیح شاه رسید و براى اجرا به دولت ابلاغ گردید. سپس هیئت عالى اصلاحات ارضى طبق قانون تشکیل شد و مقدمات اجراى قانون اصلاحات ارضى فراهم گردید. استان کردستان نخستین منطقه‌اى است که قانون اصلاحات ارضى در آنجا اجرا مى‌شود.»[ix]
افزایش دو میلیارد ریالی درآمدهای کشور
وزارت دارایى خبر داد: «در قانون بودجه و برنامه‌اى سال 1340 که تقدیم مجلس شده است، میزان کلیه درآمدهاى مملکتى 91 میلیارد و 917 میلیون و 769 هزار ریال برآورد شده است و این مبلغ نسبت به هزینه‌هاى پیش‌بینى شده امسال، در حدود دو میلیارد ریال افزایش خواهد داشت.»[x]
سخنان وزیر فرهنگ درباره معیشت و وضعیت اجتماعى معلمان
جهانشاه صالح ـ وزیر فرهنگ ـ در گفتگو با جراید، پس از ارائه برنامه‌هاى خود درباره تحول در آموزش دانش‌آموزان ایرانى، گفت:
«اگر من در این وزارت‌خانه ماندم، قول مى‌دهم در نهایت قدرت و تا آنجا که مقدورات مالى دولت ایجاب کند، اشل حقوق معلمین را تغییر داده و رفاه و آسایش آنان را تأمین نمایم و درباره تهیه مسکن آن‌ها نیز اقدامات مجدانه‌ای به عمل خواهم آورد و از طرفى چون موضوع بیمه فرهنگیان نامطلوب بود و موجبات شکایت عموم فرهنگیان را فراهم ساخته بود، کمیسیونى با حضور نمایندگان شرکت بیمه تشکیل و نتایج کمیسیون امروز به اطلاع من رسید تا در این مورد اقدامات مؤثرى به عمل آورم.»[xi]
معیشت و وضعیت اجتماعى معلمان به نقل از رادیو صدای ملی
صداى ملى در تحلیلى گفت: «قبل از روز 17 اسفند [1339] که روز سکوت معلمین بود، سران دولت کودتا دسته‌اى را واداشتند که به نام سازمان مرکزى معلمین که وجود خارجى ندارد، اعلامیه‌اى صادر کنند و شکافى در صفوف معلمین ایجاد نمایند، مامورین سازمان امنیت را واداشتند که عده‌اى از معلمین را به نام مخربین بازداشت کنند و معلمین را بترسانند و وزارت فرهنگ بخشنامه‌اى صادر کرده، اعلام داشت که هرکس که در اعتصاب سکوت شرکت کند، منتظر خدمت خواهد شد. با وجود دست زدن به این شیوه‌ها، معلمین که حقوق حقه خود را خواسته‌اند، اعتصاب خود را با موفقیت انجام دادند و دولت کودتا اجباراً وعده داد که فکرى به حال معلمین بکند...»[xii]
معیشت و وضعیت اجتماعى معلمان در مجله خواندنی‌ها
خواندنی‌ها در یادداشتى آورد که: «آنچه امروز طبقه معلم از آن شکایت دارند در درجه اول کمى حقوق و اضافات و گرانى هزینه زندگى و بدى وضع مالى و مادى، هیچ‌کدام از این‌ها نیست. با تمام بى‌پولى و فقر و ندارى موجود تاکنون عایله هیچ معلم و مستخدمى سر بى‌شام برزمین نگذاشته و یا از بى‌دارویى نمرده، ولى خود و عایله‌شان با همین چشم‌شان چیزها دیده و شنیده و فهمیده‌اند که گرسنگى و بى‌دارویى غلام است آن را و آن اصل تبعیض و ترجیح بلامرجحى است که دولت و دستگاه‌هاى دولتى نسبت به طبقات مختلف کارمندان روى اصل پارتى‌بازى، رفیق‌بازى، رفیق‌نوازى و سازمان‌سازى قایل شده و هنوز مى‌شوند. نه معلمین و نه سایر طبقاتى که دم از کمى حقوق مى‌زنند، هیچ کدام عدالت نمى‌خواهند بلکه ظلم مى‌خواهند، منتها ظلم بالسویه!»[xiii]
کاهش فعالیت پالایشگاه آبادان
خبرگزارى فرانسه گزارش داد: «براثر ادامه اختلاف بین ایران و عراق که در هفدهم فوریه گذشته [28/11/1339] در مورد کشتیرانى در آب‌هاى عراق بروز کرده، پالایشگاه بزرگ نفت آبادان دوباره میزان کار خود را کاهش داده است. بنابه اظهار منابع بسیار موثق، بعضى از اخبار خارجى حاکى از آن است که مجدداً این پالایشگاه میزان کار خود را به وضع عادى برخواهد گرداند. از این پس پالایشگاه آبادان با بیش از یک سوم ظرفیت خود نفت تصفیه نمى‌کند. اکنون مذاکراتى براى حل اختلاف بین ایران و عراق به طور بسیار محرمانه بین تهران و بغداد تعقیب مى‌شود.»[xiv]
[i]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10469 ـ 15/1/1340 ـ ص17.
[ii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5322 ـ 15/1/1340 ـ ص15.
[iii]ـ احمدى، محمدرضا ـ خاطرات آیت‌الله طاهرى خرم‌آبادى ـ ج 1 ـ تهران- انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی- 1377- ص 115 و 116.
[iv]ـ باقرى، على ـ خاطرات پانزده خرداد ـ دفتر ششم ـ تهران- دفتر ادبیات انقلاب اسلامی- 1376- ص392.
[v]ـ روزنامه اراده آذربایجان ـ ش 397 ـ 19/1/1340 ـ ص1.
[vi]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10470 ـ 16/1/1340 ـ ص 10.
[vii]ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات- قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک ج 1: زمینه‌ها ـ تهران- 1378- ص 283.
[viii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5322 ـ 15/1/1340 ـ ص16.
[ix]ـ روزنامه پارس ـ ش 2479 ـ 15/1/1340 ـ ص2.
[x]ـ روزنامه صبح امروز ـ ش 631 ـ 16/1/1340 ـ ص3.
[xi]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10469 ـ 15/1/1340 ـ ص17.
[xii]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 14 ـ 16/1/1340 ـ ص 12.
[xiii]ـ مجله خواندنی‌ها ـ ش56 ـ 15/1/1340 ـ ص 3.
[xiv]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 14 ـ 16/1/1340 ـ ص3.
