یکشنبه 18 شهریور 1341 / 9 ربیع‌الثانی 1382 / 9 سپتامبر 1962
6 بازدید
دو فرمان شاه
امروز شاه دو فرمان خطاب به نخست‌وزیر صادر کرد. فرمان اول این است که هیئت نقشه‌برداری سازمان برنامه به همراه هیئت نقشه‌برداری ارتش فوراً از مناطق زلزله‌زده نقشه‌برداری هوایی به عمل آورند که پس از آن نقشه‌های ده‌سازی و خانه‌سازی روستایی برای آسیب‌دیدگان زلزله آماده شود. فرمان دوم مربوط به حفر چاه‌های عمیق در مناطق زلزله‌زده است. به نوشته کیهان، محمدرضا پهلوی به دولت دستور داده است که حفر چاه‌های عمیق در مناطق زلزله‌زده با همکاری ارتش و شیر و خورشید سرخ و سازمان برنامه فوراً آغاز شود. دیروز یک حلقه چاه عمیق در منطقه حفرشده و به آب رسیده که رضایتبخش بوده است.[1]
اولین کلنگ خانه‌سازی برای زلزله‌زدگان
صبح امروز اولین کلنگ خانه‌سازی در منطقه زلزله‌زده قزوین را اعضای هیئت بازرگانان و روحانیون تهران، که به همراه حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی به آن نواحی مسافرت کرده‌اند، در قریه عباس‌آباد به زمین زدند. اعضای این هیئت در نظر دارند در ابتدای امر یک دکان نانوایی در این محل دایر کنند و برای ایجاد مسکن، پخت یک میلیون آجر را به کوره‌داران سفارش داده‌اند.[2]
پیام تشکر شهردار تهران از مردم تهران
احمد نفیسی شهردار تهران، امروز با انتشار پیامی از تلاشهای بی‌شائبه مردم در امر کمک‌رسانی به مناطق زلزله‌زده و آسیب‌دیدگان آن حادثه تشکر کرد و از آنان خواست همیاری و کمک با هماهنگی‌های بیشتری انجام گیرد.[3]
هیئت اعزامی از جانب آیت‌الله شریعتمداری به قزوین
آیت‌الله آقاشیخ مصطفی جلیلی به اتفاق ثقه‌الاسلام شیخ غلامرضا زنجانی و عده‌‌ای از روحانیون برای کمک به زلزله‌زدگان وارد قزوین شدند و مبالغ قابل توجهی وجه نقد، لباس، چادر اسکان و وسایل لازم بین زلزله‌زدگان قراءمشکین، ساج، جعفرآباد، پناه‌آباد، حصار، خنداب و یکی دو قریه دیگر توزیع کردند. همچنین آنان مبلغ قابل توجهی وجه نقد نیز به مجروحین بستری شده در بیمارستان‌های قزوین دادند. این هیئت طبق دستور آیت‌الله شریعتمداری از قم به قزوین آمده است و در نظر دارد برای تهیه مسکن زلزله‌زدگان و ساختمان قراء آسیب‌دیده کمک‌های لازم را بنمایند.[4]
عیادت تختی از مجروحان زلزله بویین‌زهرا
غلامرضا تختی امروز با حضور در بیمارستان نجمیه تهران به عیادت مجروحان حادثه زلزله رفت و به آنها قول همه‌گونه کمک و همیاری را داد.[5]
کمک دانشجویان دانشگاه تهران به زلزله‌زدگان
دانشجویان دانشگاه تهران بلافاصله پس از وقوع حادثه زلزله اقدامات مفصل و دامنه‌داری در کمک به زلزله‌زدگان آغاز کردند. عده بسیاری از دانشجویان در چند روز اخیر به طور دسته‌جمعی به دهات زلزله‌زده رفتند و کمک‌های نقدی و غیر نقدی دانشجویان دانشگاه را در بین زلزله‌زدگان تقسیم کردند. ضمناً کمیته‌ای از دانشجویان قبوض اعانه چاپ کرده‌اند که به وسیله خود دانشجویان در دانشگاه به فروش می‌رسد. نمایندگان دانشجویان دیشب و امروز در خیابان‌های مرکزی شهر مانند اسلامبول، نادری و لاله‌زار به فروش قبوض اعانه اقدام کردند.[6]
ورود نایب رئیس صلیب سرخ بین‌المللی به ایران
به نوشته روزنامه اطلاعات، آقای عبود (نایب‌رئیس صلیب سرخ بین‌المللی) به منظور بازدید از مناطق زلزله‌زده به ایران آمده و با مقامات جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران دربارة اقدامات و برنامه‌های شیر و خورشید در مناطق زلزله‌زده و نحوه ارسال و توزیع کمک‌ها به مردم آسیب‌دیده مذاکراتی انجام داده است.[7]
کمک‌های کشورهای مختلف دنیا به زلزله‌زدگان
امروز هواپیمای حامل کمک به زلزله‌زدگان که از قاهره پرواز کرده بود، در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست و محموله خود را تحویل نماینده جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران داد. این محموله بیست هزار کیلوگرمی با چهار کامیون ارتش به مناطق زلزله‌زده حمل شد. کاردار سفارت ایتالیا در تهران نیز در مصاحبه‌ای کمک‌های کشورش را به ایران 2000 پالتو، 230 دست لباس، 230 جفت کفش، 4500 واحد پنی‌سیلین، 500 کیلو قند، 1400 کیلو برنج و 900 کیلو آرد اعلام کرد که به وسیله سه هواپیما به تهران ارسال شده است. کمپانی فیات ایتالیا نیز مبلغ 15000 دلار و تعداد 5 دستگاه اتومبیل سواری در اختیار جمعیت شیر و خورشید سرخ قرار داد. کارکنان سفارت ایتالیا و ایتالیایی‌های مقیم تهران نیز امروز تعداد 115 تخته پتو برای توزیع بین آسیب‌دیدگان در اختیار سازمان نیکوکاری اطلاعات قرار داد. سفیر ژاپن هم با حضور در کاخ وزارت خارجه و دیدار با عباس آرام (وزیر امور خارجه) ضمن اعلام مراتب تسلیت و همدردی دولت متبوع خود با مصیبت‌دیدگان زلزله ایران چکی به مبلغ سه‌هزار دلار برای کمک به آسیب‌دیدگان زلزله تسلیم وزیر امور خارجه کرد. صلیب سرخ هلند نیز امروز 100 تخته پتو و 350 کیلو لباس بچه‌گانه و 100 چادر و 1200 کیلو شیر خشک را از طریق هواپیما به تهران حمل کرد. سفیر بلژیک هم مبلغ یک میلیون فرانک از سوی دولت متبوع خود به آسیب‌دیدگان اهدا کرد.[8]
شرکت آیت‌الله زنجانی در جلسات منزل احمد آرامش
مأمور ساواک گزارش داد «آیت‌الله زنجانی (عضو کمیته علمیه تهران) در جلسات منزل آقای احمد آرامش شرکت می‌نماید و در ضمن، به طوری که یکی از افراد اظهار داشت، نامبرده در منزل شخصی خود نیز جلسات اسلامی تشکیل می‌دهد و با آقایان سیدمحمود طالقانی و مهندس بازرگان اعضای نهضت آزادی همکاری می‌نماید» در این گزارش، آدرس منزل آیت‌الله زنجانی، خیابان سینا، اول کبریت‌سازی آمده است.[9]
برنامه‌های نخست‌وزیر در سفر به آذربایجان
اسدالله علم (نخست‌وزیر) که به همراه هیئتی به آذربایجان سفر کرده است، امروز در ادامة سفر خود به تبریز از چندین مکان در این شهر بازدید کرد. او و همراهان صبح امروز از اردوی کار آذربایجان شرقی و ساختما‌های نیمه‌تمام این اردو دیدن کردند. سپس آسفالت راه تبریز ـ آذرشهر مورد بازدید نخست‌وزیر قرار گرفت و به دنبال آن نخست‌وزیر در کتابخانه ملی حضور یافت و از قسمت‌های مختلف آن دیدن کرد. ساعت 9 صبح نخست‌وزیر رهسپار بیمارستان نوبنیاد دانشگاه تبریز شد. این بیمارستان دارای 150 تختخواب و کاملاً مجهز است و برای پیشرفت کار خود متخصصان خارجی را به خدمت گرفته است.
اسدالله علم پس از عزیمت از بیمارستان، راهی سازمان آب تبریز شد و از قسمت‌های مختلف آن سازمان بازدید کرد. سپس از چاه‌های عمیقی که به منظور تأمین آب آشامیدنی مردم تبریز حفر شده بود دیدن کرد. عمق چاه‌های مذکور حداقل هشتاد متر و حداکثر 130 متر است و آب از هر حیث سالم و آشامیدنی است. نخست‌وزیر پس از بازدید از چاه‌های عمیق، در بین راه به چند مزرعه کشاورزی سر زد و با کشاورزان به گفتگو پرداخت.
دیگر مکان مورد بازدید نخست‌وزیر، بازار تبریز بود که در این بازدید مورد استقبال بازرگانان و طبقات مختلف این شهر قرار گرفت. اسدالله علم بعدازظهر هم در استانداری آذربایجان شرقی حضور یافت و با استادان و دانشجویان دانشگاه تبریز ملاقات و گفتگو کرد. برنامه بعدی نخست‌وزیر بازدید از آسایشگاه نوبنیاد معلولین تبریز (در دو کیلومتری شهر) بود که به هنگام بازدید، دکتر دیبا، معاون وزارت بهداری، توضیحات لازم را به نخست‌وزیر و همراهانش داد. مرکز بهداشت تبریز، مؤسسات شیر و خورشید سرخ، کانون شماره یک خیریه فرح پهلوی، ساختمان نیمه تمام جوانان شیر و خورشید سرخ، دیگر مکان‌های مورد بازدید نخست‌وزیر بود.
اسدالله علم همزمان با بازدیدهای خود انجام وظایفی نیز برای وزرای همراه خود تعیین کرد و به دستور وی مهندس داود رجبی، وزیر راه، و دکتر غلامحسین جهانشاهی، وزیر بازرگانی، برای بازدید از راهها و ادارات گمرک جلفا رهسپار آن شهر شدند. سپهبد صادق عزیزی، وزیر کشور، نیز از مناطق مختلف شهر بازدید به عمل آورد.
پس از پایان بازدیدها جلسه‌ای با حضور علم، وزرای بازرگانی، راه و کشور و معاون وزارت بهداری در محل استانداری آذربایجان شرقی تشکیل شد و در آن جلسه تصمیم‌گیری شد که مبلغ 50 میلیون ریال اعتبار سازمان برنامه، که در سال 1339 به سازمان آب تبریز وام داده شده بود، به طور بلاعوض در اختیار شهرداری تبریز گذاشته شود تا به مصرف تأمین آب آشامیدنی مردم تبریز برسد.
آخرین برنامه نخست‌وزیر در تبریز حضور در سالن شهرداری تبریز و دیدار با رؤسای سازمان‌های اداری، مؤسسات ملی و نمایندگان بازرگانان، اصناف، فرهنگیان، کارگران، دانشجویان و طبقات مختلف و سخنرانی در آن جلسه بود. علم در نطقی با ستایش عزت و شرافت آذربایجان و آذربایجانی، ابتدا به تشریح برنامه‌های دولت خود پرداخت و پس از بیان مشکلات اقتصادی و بحران‌های ناشی از آن، به مشکلات استان آذربایجان شرقی به‌ویژه مشکل بی‌آبی تبریز اشاره کرد و تعهد داد این مشکل به زودی با اعتباری که در اختیار سازمان آب قرار خواهد گرفت برطرف گردد. وی سپس به موضوع اصلاحات ارضی اشاره کرد و آن را نمونه‌ای از تحولات بزرگ در کشور دانست. تشکیل انجمن‌های ایالتی، تصویب قانون اختیارات استانداران و بررسی پیشرفت‌های شهر تبریز و استان آذربایجان شرقی در طی سه سال گذشته دیگر موضوعات مورد اشاره نخست‌وزیر بود.[10]
دلایل سفر نخست‌وزیر به آذربایجان
روزنامه ملیّون در شماره امروز خود با اشاره به تصمیم دولت علم در مسافرت به مناطق مختلف کشور پیشینة مسافرت دسته‌جمعی هیئت دولت را به مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها به کابینه دکتر اقبال رساند و ضمن تحسین این اقدام نوشت مسلماً مسافرت نخست‌وزیر و وزراء تأثیر قاطعی در امور دارد و دولت می‌تواند از نزدیک به امور مهم مناطق مختلف کشور رسیدگی کند و نیازهای استان‌ها را از نزدیک مورد بررسی قرار دهد. این روزنامه در ادامه گزارش خود به دلایل سفر هیئت دولت به آذربایجان شرقی اشاره کرد و نوشت مسافرت فعلی هیئت دولت به آذربایجان بیشتر به منظور مطالعه و بررسی نتایج تقسیم املاک در استان آذربایجان است و انتظار می‌رود به منظور تصمیم اجرای قانون اصلاحات ارضی در آن استان، تصمیمات تازه و مهمی اتخاذ شود.[11]
جلسه هیئت دولت
هیئت دولت در ساعت 16:30 امروز در کاخ نخست‌وزیری تشکیل جلسه داد. در ابتدای جلسه، لایحه قانونی مربوط به برنامه سوم آبادانی کشور مورد بررسی قرار گرفت و مهندس اصفیاء (قائم‌مقام نخست‌وزیر در سازمان برنامه) گزارش جامعی درباره اعتبار برنامه سوم تقدیم هیئت دولت کرد. در این جلسه همچنین عباس آرام (وزیر امور خارجه) گزارش کار هیئت اعزامی ایران به جلسات مجمع عمومی سازمان ملل متحد را مطرح کرد و هیئت دولت متن نطق ایشان را در مجمع سازمان ملل متحد مورد تصویب قرار داد. در ادامه جلسه نیز چند لایحه تصویبی بررسی و مورد تأیید قرار گرفت.[12] ریاست این جلسه بر عهده نصرالله انتظام (وزیر مشاور) بود.
دو تلگراف نخست‌وزیر
نخست‌وزیر امشب دو تلگراف از تبریز صادر کرد. تلگرام اول، دستوری خطاب به مهندس اصفیاء (قائم‌مقام نخست‌وزیر در سازمان برنامه) بود که در آن عقد قرارداد با شهرداری تبریز درخصوص حفر سه حلقه چاه عمیق در دره لیقوان و ساخت منبع آب تبریز و لوله‌کشی آب از لیقوان تا تبریز، از سازمانِ برنامه خواسته شده بود و تلگرام دوم نیز لزوم اقدام فوری درباره ساخت و آسفالت جاده زنجان ـ ماکو بود. این تلگرام نیز خطاب به مهندس اصفیاء صادر شده است.[13]
بازگشت حاکم ابوظبی به کشورش
حاکم ابوظبی که چند روزی به ایران سفر کرده بود ساعت 10صبح امروز از شیراز رهسپار ابوظبی شد. فرماندار و رؤسای سازمان‌های اداری شیراز در فرودگاه او را بدرقه کردند.[14]
اولین دسته گروه صلح آمریکا در ایران
امروز اولین دسته گروه صلح آمریکا وارد ورامین شدند و پس از برگزاری مراسم معارفه شروع به کار کردند. در این مراسم سفیر کبیر آمریکا در دربار شاهنشاهی ایران نطقی درباره وظایف اعضای گروه صلح ایراد کرد.[15]
[1]ـ روزنامه کیهان، ش 5744، 18/6/1341، ص 1 و 16.
[2]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10892، 18/6/1341، ص 24.
[3]ـ روزنامه ملیون، ش 739، 19/6/1341، ص 4.
[4]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10894، 20/6/1341، ص 4.
[5]ـ فاطمی‌نویس، عباس، زندگی و مرگ جهان پهلوان تختی در اسناد ساواک، تهران، جهان کتاب، 1377،ص 63.
[6]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10892، 18/6/1341، ص 1 و 21.
[7]ـ همان، ص 24.
[8]ـ روزنامه مهر ایران، ش 1659، 20/6/1341، ص 6؛ روزنامه اطلاعات، ش 10892، 18/6/1341، ص 4.
[9]ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج 29: آیت‌الله سیدمحمود طالقانی (1)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1381، ص 236.
[10]ـ روزنامه ملیون، ش 740، 20/6/1341، ص 1و 3 و 4.
[11]ـ همان، ش 738، 18/6/1341؛ ص 1 و 2.
[12]ـ روزنامه پست تهران، ش 2722، 19/6/1341، ص 1 و 6.
[13]ـ همان.
[14]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10893، 19/6/1341، ص 19.
[15]ـ روزنامه کیهان، ش 5745، 19/6/1341، ص 16.
