یک‏شنبه 11 آذر 1341 / 4 رجب 1382 / 2 دسامبر 1962

3 بازدید

ختم غائله انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى

امروز آیت‌اللّه‌ خمینى و آیت‌اللّه‌ شریعتمدارى در پیام‌هاى جداگانه‌اى ختم غایله انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى را اعلام نمودند.

آیت‌اللّه‌ خمینى، طى پیامى اعتراضات مردمى را «قیام عمومى» خواند و آن را «موجب عبرت براى اجانب» دانست و متذکر گردید که «باید مسلمین بیش از پیش بیدار و هوشیار بوده و مراقب اوضاع خود و مصالح اسلام باشند و صفوف خود را فشرده‌تر کنند که اگر خداى نخواسته دست‌هاى ناپاکى به سوى مقدسات آنها دراز شود قطع کنند».[1] آیت‌اللّه‌ خمینى امروز در آغاز دروس رسمى حوزه علمیه با تشریح روش برخورد حضرت على(ع) گفت: «همیشه علما و زعماى اسلام ملت را نصیحت به حفظ آرامش مى‌کردند» و پس از اشاره به مبارزه «میرزاى بزرگ مرحوم حاج میرزا محمدحسن شیرازى» در ایران و عراق، افزود: «تمام ممالک اسلامى مرهون این طایفه هستند». وى گفت روحانیون همیشه با نصیحت خود خشم مردم را فرونشانده‌اند اما در عین حال روزى که ببینند اسلام در معرض خطر است، تا حد امکان کوشش مى‌کنند، اگر با نشر مطالب شد، با گفتگو شد با فرستادن اشخاص شد فبها، و اگر نشد ناچار هستند قیام و اقدام کنند». آیت‌اللّه‌ خمینى گفت در این ماجرا «اگر خداى نکرده جسارتى به علماى تهران شده بود، من یک تصمیم خطرناکى گرفته بودم».[2]

آیت‌اللّه‌ خمینى در بخش دیگرى از سخنانش به مصاحبه علم پاسخ گفت. علم بدین مضمون گفته بود که چون قبلاً قانون شهردارى‌ها مورد اعتراض قرار نگرفته بود، مفاد آن در قانون انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى درج گردید. اما آیت‌اللّه‌ خمینى فاش ساخت که راجع به آن قانون نیز اعتراض شده است. وى در عین حال، قیاس این دو قانون را باطل شمرده، گفت ما از باب قاعده فقهى «الزموهم بما الزموا علیه انفسهم» (آنان را به آنچه که خود گردن نهاده‌اند ملزم سازید) با او بحث مى‌کنیم، «نه اینکه قانون اساسى در نظر ما تمام باشد بلکه اگر علما از طریق قانون صحبت کنند براى این است که اصل دوم متمم قانون اساسى، قانون خلاف قرآن را از قانونیت انداخته است والا ما لنا والقانون». آیت‌اللّه‌ خمینى ضمن آن که از خاتمه غایله بدون جنگ و نزاع، تقدیر کرد، در بخش پایانى سخنانش به حضور مردم در تشییع جنازه آیت‌اللّه‌ بروجردى و اعتراضات گسترده به تصویب‌نامه دولت اشاره کرد و در سخنانى نصیحت‌آمیز از شاه خواست تا به راهى نرود که حمایت مردم از او سلب شود.[3]

پس از سخنان آیت‌اللّه‌ خمینى، آیت‌اللّه‌ شریعتمدارى سخن آغاز کرد و با اشاره به سخنان آیت‌اللّه‌ خمینى، گفت «آنچه ایشان گفته‌اند مقصود همه آقایان و همه شما است، به اصطلاح فکر یکى است، سلیقه یکى است، مقصود یکى است». وى دلیل اصلى مقاومت روحانیون را حذف قید اسلام از قانون دانست، «یک مرتبه دیدیم اسلام را در این تصویب‌نامه انداختند. احتمال اینکه شاید غلفتى شده، سوءنیتى بوده، ما نمى‌توانستیم حمل بر صحت کنیم و احتمال قناعت نماییم. اسلام را اگر حذف کنند گذشته از یهود و نصارى و مجوس، این دسته اقلیت که تا حدى حقوق آنها شناخته شده، این تصویب‌نامه به فرقه‌هاى مضله و مسالک باطله اجازه مى‌داد که آنها هم در تمام تشکیلات مملکت وارد شده و کار مذهب و مملکت را یکسره کنند». وى همچنین تبدیل قرآن مجید را به کتاب آسمانى، دلیل دیگر مخالفت روحانیون برشمرد. وى درباره سومین مورد اعتراض روحانیون گفت پنجاه سال است که در این مملکت گفتند مردها انتخاب مى‌شوند، ولى حقیقت این است که تاکنون هیچکس حق انتخاب شدن را نداشته، و در هر موردى، انتخابات همانطور که مى‌دانید مردها آزاد نبوده‌اند و از آزادى خودشان استفاده نکرده‌اند، این یک چیز مخفى و پنهانى نیست. این وکلایى که انتخاب شده‌اند اغلب آنها را مردم انتخاب نکرده‌اند. اینها از مسلمات این مملکت است. حالا این حق هنوز به مردها داده نشده، غصه زنها را بخوریم؟ علاوه بر این باید مقررات شرع را هم در نظر گرفت».[4]

آیت‌اللّه‌ شریعتمدارى در پیام خود نیز با لحنى آرام و صریح همان مضامین سخنرانى خود و پیام آیت‌اللّه‌ خمینى را تکرار نمود: «ما در آینده راه دشوارى در پیش خواهیم داشت ممکن است بیگانگان و دشمنان دین و مملکت در صدد باشند از هر طریق که میسر است لطمه‌اى بر پایه وحدت مسلمانان و احکام شرع انور زده و وسایل تشتت و تفرقه و ضعف و زبونى آنان را فراهم سازند». وى در این پیام «از عواطف و احساسات عمیق عموم طبقات» تشکر کردند.[5] مأموران امنیتى با حساسیت خاصى، انتشار پیام و پخش آن را پیگیرى کرده‌اند.[6]

سرانجام لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در سخنان فلسفى

در تهران، هنگامى که نمازگزاران به رسم شب‌هاى گذشته در مسجد ارک گردآمدند، حجت‌الاسلام فلسفى براى آنان سخنرانى کرد. خطیب مسجد، از آنان خواست غایله انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى را دیگر تمام شده بدانند. فلسفى گفت: «به شما مى‌گویم که مطمئن باشید و موضوع دیگر تمام شد و این آخرین شبى است که من در این‌باره صحبت مى‌نمایم و شما هم دیگر این موضوع را تمام نمایید».[7]

تصاحب املاک ابراهیم صفارى توسط دولت

سازمان اصلاحات ارضى بدون رضایت ابراهیم صفارى، زمین‌هاى او را براى اجراى قانون اصلاحات ارضى به دولت واگذار کرد. صفارى از واگذارى املاک خود به دولت استنکاف کرده بود. املاک واگذارشده شامل چند ده است.[8] گویا به جز خوزستان در همه نقاط کشور اصلاحات ارضى در مرحله اجراست.[9]

اسناد واگذاری املاک نیشابور و پنج منطقه در استان فارس

 ارسنجانى از آماده‌شدن اسناد املاک نیشابور و پنج منطقه در استان فارس براى واگذارى به زارعین خبر داد. وى گفت در حدود هشت یا نه هزار سند مالکیت الان در حوزه گیلان، آذربایجان شرقى، اراک، قزوین، کردستان، کرمانشاه آماده است.[10]

فعالیت‌هاى حسیبى و بازرگان در مبارزه با دولت

کشاورز صدر (سخنگوى جبهه ملى)، در گفتگو با خبرنگار خوشه، فاش ساخت که مهندس حسیبى و مهندس مهدى بازرگان براى مذاکره با برخى روحانیون درباره اصلاحات ارضى و شرکت زنان در انتخابات به عراق رفته‌اند. کشاورز صدر که براى شرکت در مراسم چهلم صدرالاشراف به عراق رفته بود، از نحوه انعکاس این خبر گله‌مند بود. وى معتقد بود که خبر به گونه‌اى انعکاس یافته که گویا وى نیز مانند بازرگان و حسیبى براى گفتگو درباره اصلاحات ارضى عازم عراق بوده است. در همین یادداشت اشاره شده که مهندس حسیبى تاکنون بارها براى مبارزه با تصویب‌نامه دولت، به دیدار آیت‌اللّه‌ خمینى رفته است.[11]

نود جیپ و راننده در اختیار دولت ایران

اداره کمک‌هاى آمریکا، نود جیپ و راننده در اختیار دولت ایران گذاشته است. پیش از این، وزارت کشاورزى اعلام کرده بود براى اجراى اصلاحات ارضى به 200 دستگاه خودروى جیپ نیاز دارد.[12]

اولویت کاری دفتر نمایندگى اقتصادى ایران در آمریکا

جهانگیر آموزگار که براى تأسیس دفتر نمایندگى اقتصادى ایران در آمریکا به زودى عازم آن کشور خواهد شد، در مصاحبه‌اى گفت یکى از اقداماتى که جزء برنامه کار دفتر اقتصادى است، ترتیب فراهم‌ساختن مقدمات تشکیل کنسرسیومى براى کمک به ایران است.[13] گفته مى‌شود کنسرسیومى که از نمایندگان بانک‌هاى خصوصى آمریکایى تشکیل شده آمادگى خود را براى پرداخت اعتبارى بالغ بر 500 میلیون دلار به اطلاع دولت ایران رسانیده است.[14]


[1]ـ صحیفه امام ـ ج 1 ـ تهران ـ  مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ـ 1378ـ ص 112.

[2]ـ همان ـ  ص 121ـ113.

[3]ـ همان.

[4]ـ دوانى ـ على ـ نهضت روحانیون ایران ـ ج 3 ـ  تهران ـ مؤسسه خیریه و فرهنگی امام رضا (ع) ـ مرکز اسناد انقلاب اسلامی ـ 1377ـ ص 177 و 173.

[5]ـ دوانى ـ على ـ نهضت دوماه روحانیون ایران بمنظور دفاع از اصول مقدس اسلام ـ  قم ـ حکمت (چاپخانه) ـ 1341ـ ص 162 و 161.

[6]ـ امام در آیینه اسناد و سیر مبارزات امام خمینى به روایت اسناد شهربانى ـ ج 1 ـ تهران ـ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ـ 1383ـ ص 27 و 26.

[7]ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک ـ ج 9: حجت‌الاسلام محمدتقى فلسفى ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1378ـ ص 161 و 159.

[8]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10965 ـ 12/9/1341 ـ ص 19.

[9]ـ روزنامه ملیون ـ ش 777 ـ 11/9/1341 ـ ص 1.

[10]ـ همان ـ ص 1 و 4.

[11]ـ مجله خوشه ـ ش 13 ـ 11/9/1341 ـ ص 3.

[12]ـ همان ـ ص 27.

[13]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10964 ـ 11/9/1341 ـ ص 17.

[14]ـ روزنامه مرد مبارز ـ ش 674 ـ 11/9/1341 ـ ص 4.