سه‌شنبه 23 مرداد 1341 / 13 ربیع‌الاول 1382/ 14 اوت 1962
6 بازدید
مصاحبه شاه با رئیس خبرگزاری فرانسه
محمدرضا پهلوی امروز در مصاحبه‌ای با اولمن، رئیس خبرگزاری فرانسه، مسائل داخلی و خارجی ایران و روابط ایران با کشورهای آمریکا، شوروی، پاکستان و افغانستان را تشریح کرد و ضمن اشاره به مناسبات سیاسی ایران و آمریکا، به انتقاد عده‌ای از زمامداران ایران به‌ویژه دکتر امینی، نخست‌وزیر سابق، از کافی نبودن کمک‌های مالی و نظامی آمریکا اشاره کرد و گفت: «باید این نظر را قبول کرد که ایالات متحده نمی‌تواند برای تأمین هزینه‌های بودجه هر دولتی کمک مستقیمی بدهد. از سوی دیگر من فکر می‌کنم که این نوع کمک برای گیرنده آن نیز تا اندازه‌ای ناراحت‌کننده است ولی بهتر است که آمریکا جای کمک‌های اخیر خود را به پرداخت وام‌هایی با شرایط سخاوتمندانه‌تر دهد و مثلاً مدت بازپرداخت آن وام‌ها چهل سال و بهرة آن کمتر از یک درصد باشد. مثل وام‌هایی که این دولت به پاره‌ای از کشورها داده است. به هر حال ایران مصمم است با کمک خارج و یا بدون این کمک به تلاشهای خود برای ترقی رهبران خویش ادامه دهد...» وی ادامه داد که ایران یک متحد وفادار غرب است و معلوم نیست جهان آزاد از وجود یک ایران بدون دفاع چه نفعی خواهد برد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به بهتر شدن روابط دیپلماتیک ایران و شوروی اشاره و تأکید کرد که ایران مایل است قبل از هر چیز با حفظ استقلال خود و در چارچوب روابط ملل متحد، با همسایه شمالی خود مناسبات دوستانه و حسن همجواری داشته باشد. بدین جهت از هر اقدام شوروی برای بهتر شدن روابط استقبال خواهد کرد. وی در عین حال به تبلیغات ضدایرانی عده‌ای از روزنامه‌های غربی اشاره کرد و گفت که این تبلیغات غلط مورد استفاده فرستنده‌های رادیویی ضدایرانی در کشورهای بلوک سوسیالیست قرار گرفته که تشریح و توجیه روش این روزنامه‌ها بسیار مشکل است، زیرا ایران همچنان وفادار غرب است.
وی دربارة میانجیگری بین افغانستان و پاکستان نیز تصریح کرد که به تلاش خود برای بهتر شدن روابط این دو کشور ادامه خواهد داد. از دیگر موضوعاتی که شاه به آن اشاره کرد تجدید سازمان ارتش ایران بود. او که به تازگی اعلام کرده بود پانزده درصد از نیروهای ارتش را کم خواهد کرد خاطرنشان ساخت ارتش ایران را باید طبق طرحی که هم‌اکنون در دست مطالعه است سازماندهی کرد. محمدرضا پهلوی در بخش آخر سخنان خود ضمن شاره به دعوتی که پاییز سال گذشته از ژنرال دوگل به عمل آورده بود، ابراز امیدواری کرد که رئیس جمهوری فرانسه بتواند برای این مسافرت وقت لازم را به دست بیاورد.[1]
سخنرانی حجت‌الاسلام شجونی در مسجد التفاتیه قزوین
حجت‌الاسلام جعفر شجونی که از سوی حاج‌سیدعلی‌اکبر حاج‌سید جوادی به قزوین دعوت شده بود، امشب در مسجد التفاتیه به منبر رفت و دربارة مسائل سیاسی روز کشور و فساد در امور اقتصادی و بی‌حجابی چنین گفت: «مردم! رضاخان حجاب را از سر مادران ما و شما برداشت، بعد همین حجاب را در موقع جنگ روی سر خودشان گذاشتند و از راه قزوین و کرمانشاه فرار کردند و این مملکت را به حال سیه‌بختی و سیه‌روزی انداختند...»[2] وی درباره فساد اقتصادی نیز چنین ادامه داد: «چنانچه یک شیخ دو عدد گلیم داشته باشد، می‌گویند از کجا آورده‌ای، سربار جامعه محسوب می‌شود. ولی فلان سرهنگ و سرتیپ چند عدد کامیون دارد، چند باب خانه شش دانگ دارد و هیچ کس او را ندیده و ورد زبان کسی نیست...»[3]
انتقاد رادیو پیک ایران از تبلیغات هنگفت برای سلطنت
رادیو پیک ایران در بخش خبری عصر امروز خود از رادیو ملی و روزنامه‌های درباری انتقاد کرد. چرا که این رسانه‌ها به تازگی فرصت دوباره‌ای یافته و با محور قرار دادن دستور شاه مبنی بر حذف حقوق ولیعهد، تبلیغات گسترده‌ای به نفع شاه به راه انداخته‌اند. این رایو گفت در کشوری که برخی از مردمش از شدت فقر هنوز گیاه می‌خورند و کودکان خود را می‌فروشند، چه نیازی بود به کودک دوساله‌ای با آن همه ثروت غارتی پدرش ماهانه 000/50 تومان پرداخت شود.
این رادیو در ادامه به حیف و میل شدن بیت‌المال توسط شاه بویژه برای ارتش، به تبلیغات و مسافرت‌های او اشاره کرد و با زیر سؤال بردن وزارت دربار نوشت: «این وزارتخانه پرخرج چه نفعی برای مردم دارد!؟ یک مشت درباری چاپلوس را با عناوین گوناگون در این وزارتخانه گرد آورده‌اند و با پرداخت حقوق‌های گزاف به آنان بار بودجه کشور را سنگین کرده‌اند. دربارة ارتش هم این‌گونه است، شاه قسمت اعظم بودجه را همه ساله صرف نگهداری ارتشی می‌کند که امروز دیگر به تصدیق موافق و مخالف، هدف از نگهداری آن حفظ سلطنت منفور اوست. شاه هر سال مبالغ زیادی از درآمد کشور را به مصرف پوچ تبلیغ، برای سلطنت می‌رساند. رقم بزرگ بودجة اداره تبلیغات و انتشارات به همین مصرف می‌رسد. ساعت‌ها از وقت رادیوهای کشور به ثنا و مداحی از شاه اختصاص دارد، برای آنکه به این رادیو خوراکی تبلیغاتی داده شود لازم است روزنامه‌هایی را با پول، تطمیع تا در اطراف وجود زائد و بی‌مصرفی به نام شاه تبلیغ کنند، کسانی را به نام وابسته‌های مطبوعاتی به کشورهای مختلف اروپا و آمریکا بفرستند تا دروغ بگویند و دروغ بنویسند و وجود نامیمون محمدرضاشاه را برای مردم لازم‌تر از نان شب جلوه دهند. همة این پولهای کلان از جیب این مردم فقیر و محروم پرداخت می‌شود.»[4]
دیدار وزیر کشور با نخست‌وزیر
این روزها وزیر کشور دیدارهایی پی در پی با نخست‌وزیر دارد. به اعتقاد محافل سیاسی، دلیل این دیدارها مذاکره در موضوع انتخاب استانداران است. در دیدار امروز وزیر کشور با نخست‌وزیر نیز موضوع انتخاب استانداران جدید و نیز طرح تفویض اختیارات به استانداران و امور جاری دیگر مورد مذاکره قرار گرفت. طرح جدید تفویض اختیارات به استانداران که عصر دیروز وزیر کشور تسلیم نخست‌وزیر کرد، تا هفته آینده به تصویب خواهد رسید و پس از تعیین استانداران جدید به استانداری‌ها ابلاغ خواهد شد.[5]
بررسی برنامه سوم عمرانی کشور
امروز قسمت‌های مختلف برنامه سوم عمرانی کشور با حضور نخست‌وزیر، وزیر دارایی، وزیر کشاورزی، وزیر بازرگانی و معاون نخست‌وزیر در محل سازمان برنامه بررسی شد و به تأیید و تصویب اعضای حاضر در جلسه رسید. گفته می‌شود امسال بخشی از بودجه شرکت ملی نفت به سازمان برنامه انتقال می‌یابد تا این سازمان اقدامات لازم برای اجرای برنامه سوم عمرانی کشور را انجام دهد.[6]
حضور نخست‌وزیر در جشن استقلال پاکستان
عصر امروز راحت سعید مختاری (کاردار سفارت کبرای پاکستان در دربار شاهنشاه) مجلس جشنی به مناسبت شانزدهمین سال استقلال پاکستان در منزل سفیر کبیر پاکستان برپا کرد که در آن اسدالله علم (نخست‌وزیر) و هیئت وزیران و دیپلمات‌های خارجی مقیم تهران و شخصیت‌های مهم و عده‌ای از روزنامه‌نگاران حضور داشتند.[7]
مجمع علمی نفت دهم شهریور در تهران
روز دهم شهریور، سمپوزیوم نفت سی کشور عضو وابسته به سازمان اقتصادی آسیا و خاور دور با سخنرانی اسدالله علم (نخست‌وزیر) در تهران افتتاح می‌شود. در این سمپوزیوم که پانزده روز ادامه خواهد یافت، دویست تا دویست و پنجاه تن از نمایندگان کشورهای عضو شرکت خواهند داشت. احتمال می‌رود برخی از اعضای مجمع برای تهیه مقدمات و نیز بازدید از مناطق تاریخی و نفت‌خیز ایران یک هفته زودتر وارد کشور شوند و تا یک هفته پس از پایان سمپوزیوم در ایران اقامت داشته باشند. شرکت ملی نفت ایران هم اعلام کرد در طول برگزاری سمپوزیوم، نمایشگاهی از دستاوردهای صنعت نفت در ایران را دایر خواهد کرد.[8]
مصاحبة مطبوعاتی وزیر راه
مهندس داود رجبی(وزیر راه)، در یک جلسه مطبوعاتی از مسائل وزارت راه و برنامه‌های آن وزارتخانه سخن گفت و مهمترین وظایف وزارت راه را ایجاد راههای مواصلاتی اعم از زمینی و یا ریلی و یا ارتباطات هوایی به وسیله فرودگاه‌ها و نیز نگهداری این راههای ارتباطی و مواصلاتی عنوان کرد و گفت که وزارت راه در حدود مقدورات مالی کشور به بهترین نحوی این وظایف را انجام می‌دهد و می‌کوشد راههای مواصلاتی را توسعه دهد. به گفته وی؛ در حال حاضر از حدود 27هزار کیلومتر راههای کشور تقریباً شش‌هزار کیلومتر به وسیله ماشین‌آلات و بقیه با وسایل دستی تعمیر و نگهداری می‌شود. وی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه برنامه سال آینده وزارت راه به میزان کلی به اعتباری ارتباط خواهد داشت که در اختیارش گذارده می‌شود، برنامه وزارتخانه متبوعش را برای سال آینده اعلام کرد.[9]
سفر سفیر ایران در لندن به محل مأموریت خود
ساعت 11 صبح امروز اردشیر زاهدی (سفیر کبیر دربار شاهنشاهی ایران در لندن) از تهران به قصد محل مأموریت خود عازم شد. نخست‌وزیر، وزیر امور خارجه، معاونان و رؤسای عالی‌رتبه وزارت امور خارجه، امرای ارتش و شهربانی، رؤسای عالی‌رتبه دربار، سفیر کبیر انگلیس و عده‌ای از رجال و وزرای سابق و دوستان و خویشاوندان زاهدی با حضور در فرودگاه مهرآباد او را بدرقه کردند.[10] رادیو پیک ایران نیز با اعلام این خبر در بخش خبری 18:30 امروز خود، علت این مشایعت باشکوه از زاهدی را که حتی حضور نخست‌وزیر را هم در فرودگاه موجب شده بود، عنوان معتبر او یعنی «دامادی شاه» دانست و دربارة پیشینة او گفت: «اردشیر زاهدی در سال‌های قبل از کودتا [28 مرداد 1332] یک دانشجوی رشته مرغداری در یکی از دانشگاه‌های گمنام آمریکا بود. از آنجا به کارمندی ادارة آمریکایی «اصل چهار ترومن» درآمد. حوادث پشت پرده روزهای قبل از کودتای 28 مرداد که کارگردان اصلی آن سازمان جاسوسی آمریکا بود، پای اردشیر زاهدی را به دنبال پدر خائن و مزدورش، سپهبد فضل‌اله زاهدی؛ به این توطئه استعماری کشاند و آقای مهندس مرغداری در مسلک جاسوسان فعال این سازمان تبهکار درآمد. اردشیر زاهدی در سلسله یادداشت‌هایی که چند سال پیش دربارة کودتای 28 مرداد در مجله «خواندنی‌ها» انتشار داد، آشکارا اعتراف کرد که نقش پادو و واسطه بین عمال کودتا را بر عهده داشته است... اکنون این آقای مهندس مرغداری و متخصص طبخ کباب سلطانی به پاداش خدمات خود به سازمان جاسوسی آمریکا و شاهنشاه، گریزپا به سمت سفیر کبیری به لندن می‌رود...».[11] به گفتة این رایو انتصاب زاهدی به این سمت نه تنها موجب نارضایتی کارمندان با سابقه وزارت امورخارجه شده است بلکه برای ایرانیان مقیم انگلستان، به‌ویژه دانشجویان ایرانی مقیم آن کشور، نوید خوشی نیست.[12]
استعفای مدیریت کل بانک مرکزی
دکتر پورهمایون (مدیر کل بانک مرکزی) که در مسافرت اروپا به سر می‌برد و قرار بود امروز وارد تهران شود از بازگشت به ایران منصرف شد و استعفای خود را از مدیریت کل بانک مرکزی به صورت کتبی به مقامات دولت اطلاع داد. به گفته یک منبع موثق، مقامات دولت، مدیریت کل بانک مرکزی را به گلشائیان پیشنهاد داده‌اند و نتیجة نهایی آن در یکی دو روز آینده روشن خواهد شد.[13]
عدم تغییر در مقررات صادرات و واردات سال جاری
وزیر بازرگانی در اجتماع اعضای اتاق بازرگانی تهران اعلام داشت که در مقررات صادرات و واردات سال جاری هیچ تغییری داده نخواهد شد و این مقررات به منظور حفظ ثبات اقتصادی کشور کماکان تا پایان سال اجرا خواهد شد. دکتر جهانشاهی ضمن بررسی مسائل اتاق بازرگانی، به‌ویژه موضوع صادرات و واردات و قوانین آن، اظهار امیدواری کرد با توسعه صادرات و توجه بیشتر به این مسئله اقتصاد کشور روز به روز شکوفاتر شود. اعضای اتاق بازرگانی تهران نیز ضمن تشکر از برنامه‌های وزیر بازرگانی، مسائل و مشکلات موجود بازرگانان و صاحبان صنایع و طرق حمایت از صادرات را با وی در میان گذاشتند.[14]
بحران مالی دامنگیر روزنامه‌ها و مجلات
وضع مالی بسیاری از روزنامه‌ها و مجلات خوب نیست و اکنون معلوم گردید بحران اقتصادی و مالی دامنگیر جراید نیز شده است. به نوشته روزنامه بورس، روزنامه‌های پرتیراژ عصر که در واقع مؤسسات اقتصادی بزرگی محسوب می‌شوند، فعلاً بیشتر با چاپ آگهی‌های سینمایی امور خود را اداره می‌کنند و بابت چاپ آگهی‌های دیگر هم از کانون‌های آگهی مقداری وجه نقد و مقداری سفته دریافت می‌دارند و هزینه‌های خود را با سختی تأمین می‌کنند. روزنامه‌های صبح هم به علت کاهش چشمگیر آگهی‌های دولت وضع خوبی ندارند و بسیاری از آنها دچار سرنوشت نامعلومی هستند. گفته می‌شود بعضی از مجلات هفتگی نیز مبالغ زیادی بدهکاری دارند. صرفنظر از کمبود آگهی که به علت کثرت بی‌تناسب و تناقض آن با اصول اقتصادی است، این مجلات دچار چنین وضعی شده‌اند.[15]
[1]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10873، 24/5/1341، ص 1و 17؛ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 118، 25/5/1341، ص 9 و 10.
[2]ـ خاطرات حجت‌الاسلام جعفر شجونی، به کوشش علیرضا اسماعیلی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381، ص 213.
[3]ـ همان، ص 72 و 73.
[4]ـ رادیو پیک ایران، 14/ اوت/ 1962 (23/5/1341).
[5]ـ روزنامه پست تهران، ش 2702، 23/5/1341، ص 1 و 5.
[6]ـ همان، ص 1 و 6.
[7]ـ همان، ش 2703، 24/5/1341، ص 1.
[8]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10872، 23/5/1341، ص 8.
[9]ـ روزنامه کیهان، ش 5724، 23/5/1341، ص 16.
[10]ـ روزنامه پست تهران، ش 2702، 23/5/1341، ص 1.
[11]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 118، 25/5/1341، ص 2 و 3.
[12]ـ همان.
[13]ـ روزنامه بورس، ش 259، 23/5/1341، ص 1.
[14]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10872، 23/5/1341، ص 1 و 17.
[15]ـ روزنامه بورس، ش 259، 23/5/1341، ص 1 و 3.
