سهشنبه 16 خرداد 1340 / 22 ذىالحجه 1380 / 6 ژوئن 1961
9 بازدید
پیغام خانم احسان نیکخواه دولو به دربار پهلوى
یکى از ماموران ویژه ساواک امروز با خبر شد:
«یکى از وابستگان دربار شاهنشاهى اظهار داشته بعد از بازداشت و بازجویى از خانم [احسان نیکخواه] دولو ـ نماینده فروش خاویار ایران در اروپا ـ مشارالیها براى والاحضرت اشرف پهلوى و آقاى [حسین] علاء پیغام فرستاده که چنانچه توقیف و بازجویى مشارالیها جنبه جدى داشته باشد و بخواهند او را تعقیب و مجازات نمایند، کلیه جریانات پشت پرده و دخالت چند نفر از اعضاى خاندان سلطنت و مقامات عالى رتبه دربار شاهنشاهى را در بازجویى افشا و مدارک لازم را در اختیار بازپرس قرار خواهد داد. گوینده افزود، مادر خانم دولو که بانویى هوشیار و فوق‌العاده زرنگ است، از روز بازداشت دخترش مشغول جمع‌آورى مدارک مستندى است که دخالت والاحضرت اشرف پهلوى و چند نفر دیگر از مقامات دربار شاهنشاهى را ثابت مى‌کند. حتى بانوى مذکور براى آقاى علاء پیغام فرستاده، چنانچه با دختر او در زندان بدرفتارى یا به وى فشارى وارد شود، بلادرنگ این مدارک را در جراید اروپا چاپ خواهد کرد. در ضمن خواستار شده هرچه زودتر از دختر او رفع اتهام گردد و طبق اظهار گوینده، بنا به دستور شاهنشاه محل زندان خانم دولو به‌طور انفرادى و در محل آبرومندى در نظر گرفته شده و قول همه‌گونه مساعدت به مادر وى داده شده است.»[i]
پیام على امینى خطاب به ملت ایران
على امینى ـ نخست‌وزیر ـ امروز پیامى خطاب به ملت ایران منتشر کرد و گزارشى از ماه اول نخست‌وزیرى‌اش داد. او گفته است:
«دولت اینجانب براى اولین‌بار یکى از بزرگ‌ترین مسائل اجتماعى و اقتصادى کنونى کشور را که مسئله کشاورزى و اصلاحات ارضى باشد، مورد توجه شدید قرار داد و در این مدت کوتاه براى تدارک این امر خطیر و تهیه مقدمات آن اقدامات مؤثرى به عمل آورد.»
نخست‌وزیر افزوده است:
«اقدامات و نقشه‌هاى ما مسلماً براى عده معدودى مفید نخواهد بود، کسانى که منافع و مصالح شان با مصالح اکثریت ملت ایران تعارض دارد، روى موافق با ما نخواهند داشت و بى‌کار هم نخواهند نشست.»[ii]
مشکلات دولت از نگاه نخست‌وزیر
نخست‌وزیر، بعد‌از‌ظهر امروز براى فارغ‌التحصیلان آموزشگاه خدمات اجتماعى، وابسته به وزارتخانه‌هاى فرهنگ و کار و شوراى عالى بنگاه‌هاى خیریه سخن گفت. او به دنبال این جمله که:
«مشکلات دولت و فساد زیاد است.»
افزود: «نمى‌خواهم بگویم که دولت حاضر بهتر از دولت‌هاى گذشته است، ولى معتقدم باید خواب خرگوشى را کنار گذاشت...»[iii]
نظرات سخنگوى وزارت امور خارجه امریکا درباره مشکلات ایران
در آخرین ساعت‌هاى امروز سخنگوى وزارت امورخارجه امریکا درباره گزارشهایى که از پایتخت ایران به امریکا رسیده، با احتیاط اظهار‌نظر کرد. در این گزارشها گفته مى‌شود، اگر ایران به سرعت از امریکا کمک نگیرد، ممکن است دولت جدید سقوط کند. لینکلن وایت ـ سخنگوى وزارت امور خارجه امریکا ـ اظهار داشت که امریکا از مشکلات ایران با خبر است و اضافه کرد، تقاضاى دولت ایران به‌طور جدى و با علاقه تحت بررسى است.[iv]
مقامات رسمى امریکا هم اعلام کرده‌اند که امریکا در نظر دارد تا سرحد امکان از امینى، در مورد وظیفه‌اى که براى تجدید سازمان اقتصاد ایران به عهده گرفته، حمایت کند. البته بعضى افراد این جمع مى‌گویند که اقتصاددانان ایرانى و امریکایى هر دو در این موضوع اتفاق‌نظر دارند که، ایران با عجله و شتابى که براى ساختمان صنعتى کشور و ایجاد سرویس‌هاى اجتماعى از خود نشان داده، خود را بیش از حد گرفتار کرده و بودجه خود را، بیش از آنچه که از طریق یک سیستم مؤثر جمع‌آورى مالیات مى‌تواند دریافت دارد، گسترش داده است.[v]
تأیید صلاحیت دادگاه محاکمه‌کننده مظفر بقایى کرمانى
امروز صبح محاکمه مظفر بقایى کرمانى ادامه یافت. در این جلسه، مثل جلسه گذشته (اول) بحث بر سر بازداشت غیرقانونى بقایى و عدم صلاحیت دادگاه بود. پس از اظهار نظر بقایى، دادگاه براى رسیدگى به صلاحیت یا عدم صلاحیت وارد شور شد و یک ساعت و نیم بعد اعلام کرد که به صلاحیت خود رأى داده است و در جلسه بعد به اتهام مظفربقایى کرمانى رسیدگى مى‌شود.[vi]
هدف عالی حزب مردم
بعد‌از‌ظهر امروز جلسه حزب مردم تشکیل شد. سعید هدایت ـ قائم مقام دبیرکل حزب مردم ـ در این جلسه گفت:
«بعضى از اعضا تا به مقامى مى‌رسند، حزب را فراموش مى‌کنند، آقایان! اینجا براى تقسیم مقام نیست، اینجا براى احیاى مملکت و ساختن محیط مساعدى براى تربیت و پیروزى آیندگان است. ما هدف عالى‌ترى را دنبال مى‌کنیم و آن حفظ رژیم مشروطه سلطنتى است و بس.»
وى در این جلسه، مصوبات جدید کمیته مرکزى حزب مردم را قرائت کرد که یکى از آن‌ها چنین بود:
«نسبت به پیشنهاد تصفیه حزب از عناصرى که شهرت سیاسى و یا اجتماعى آنان به زیان حزب باشد، اگر چنین عناصرى در حزب راه یافته باشند، مقرر گردید با مطالعه کامل و بر طبق آیین نامه‌هاى حزبى عمل شود و بر عهده هیئت بازرسى حزب است که در این مورد رسیدگى دقیق و کامل نموده، نتیجه آن را براى اتخاذ تصمیم به کمیته مرکزى گزارش دهند.»[vii]
[i]ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات- قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک ج 1: زمینه‌ها ـ تهران- 1378- ص 338.
[ii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10522 ـ 16/3/1340 ـ ص 23.
[iii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10523 ـ 17/3/1340 ـ ص 17.
[iv]ـ خبرگزارى آسوشیتدپرس ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 66 ـ 18/3/1340 ـ ص 5.
[v]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10523 ـ 17/3/1340 ـ ص 21.
[vi]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش10522 ـ 16/3/1340 ـ ص 1 و 21.
[vii]ـ روزنامه مهر ایران ـ ش 1359 ـ 17/3/1340 ـ ص 1 و 4.
