چهارشنبه 15 شهریور 1340 / 25 ربیعالاول 1381 / 6 سپتامبر 1961
5 بازدید
ادامه اجتماع دانشجویان ایرانى در اطراف دفتر سرکنسول ایران در نیویورک
دانشجویان ایرانى که روزهاى گذشته در اطراف دفتر سرکنسول ایران در نیویورک اجتماع کرده بودند، امروز هم به محل کنسولگرى بازگشتند تا به تحصن خود به عنوان اعتراض علیه دولت ایران ادامه دهند. دانشجویان بىسروصدا در محل کنسولگرى نشستند و دو نفر آنان هنوز اعتصاب غذاى خود را نشکستهاند: علىمحمد سیفپورفاطمى و فرج اردلان.[i]
ملاقات نمایندگان خانوادههاى زندانیان روز 30 تیر با نخستوزیر
ساعت 9 صبح امروز[ii] نمایندگان خانوادههاى زندانیانى که روز 30 تیر بازداشت شدهاند، با نخستوزیر ملاقات کردند.
على امینى خطاب به خانوادههاى زندانیان گفت: «ما از دانشجویان تقاضا داریم حرف خود را با ما در میان بگذارید، چون صالحتر و دلسوزتر از هرکس هستیم و همیشه براى شنیدن انتقادات و مطالب منطقى آنها، آمادهایم. امیدواریم دانشجویان آنقدر بالا و پایین نپرند و همیشه از راهحلهاى منطقى براى رفع مشکلات و انجام تقاضاهاى منطقى خود استفاده کنند. شما اطمینان داشته باشید روز شنبه کلیه آنان آزاد و به میان خانوادههاى خود بازخواهند گشت.»
نخستوزیر همچنین با اشاره به جریانات سیاسى روز، اظهار داشت: «من از سران جبهه ملى کراراً خواستهام با ما ملاقات[کنند]، انتقادات و پیشنهادات خود را در میان بگذارند، ولى چون مشکلات کار را درک نمىکنند، از این همه حسننیت دولت استقبال نکردهاند. مهندس بازرگان و چند نفر از رفقاى ایشان را خواستم و همین مطالب را با آقایان در میان گذاشتم. شما عقیده داشته باشید، دولت حب و بغض با هیچ دستهاى ندارد و آنچه برایش مافوق همه چیز قرار دارد، مصالح مردم و مملکت است.»[iii]
مصاحبه مطبوعاتی نخستوزیر
نیم ساعت بعد از ظهر امروز على امینى، در یک مصاحبه مطبوعاتى حاضر شد.
اولین سؤال در مورد ملاقات خانوادههاى دانشجویان زندانى بود. نخستوزیر اظهار داشت: «البته این دانشجویان در نزد مقامات انتظامى داراى پرونده و سابقه هستند، با وجود این دستور داده شد، در نهایت سرعت به پروندههاى آنان رسیدگى شود.»
در مورد انتخابات از على امینى سؤال شد. او گفت: «قبلاً باید این را عرض کنم که اصولاً انتخابات آزاد من به مذاق بعضیها سازگار نیست که سروصدا راه مىاندازند. مقدمات تهیه کارت الکترال فراهم شده و امروز عصر، وزیر کشور و مدیرکل آمار به نخستوزیرى مىآیند و با آنها کمیسیونى داریم.»
نخستوزیر درباره حدود فعالیت مخالفان دولت گفت: «اینها خیلى عجله مىکنند. دولت یک برنامهاى دارد و در اجراى آن منتهاى کوشش را به خرج مىدهد و اگر روزى موفق نشد، خودش مرخص مىشود.»
از على امینى سؤال شد: چند روز پیش صحبت از استعفاى جنابعالى بود، این شایعه تا چه اندازه صحت داشت؟ نخستوزیر به شوخى گفت: «خیر قربان! هنوز توفیقى در این باره نصیب دولت نشده است!»[iv]
اظهار رضایت نخستوزیر از مذاکره با معاون وزیر امور خارجه امریکا
از نخستوزیر سؤال شد: طبق اطلاع بعضى از جراید مذاکرات فیلیپس تالبوت با مقامات ایرانى چندان درخشان و رضایتبخش نبود، نظر شما چیست؟ على امینى گفت: «این شایعات همهاش بىاساس است، به خصوص مذاکرات با تالبوت صددرصد رضایتبخش بود.»[v]
توافق نمایندگان اصناف و نخستوزیر در مورد پرداخت مالیات
طبق قرار قبلى، نمایندگان اصناف وابسته به شوراى عالى اصناف و اتاق بازرگانى با نخستوزیر مذاکره کردند.[vi] در این جلسه مشکلات مربوط به مالیات اصناف مورد بحث قرار گرفت[vii] و نخستوزیر با این مقدمه که: «ما قصد اذیت کردن مردم و اصناف را نداریم، ولى این صحیح نیست که هر روز عدهاى بیایند و دبه دربیاورند...» به این نتیجه مشترک با نمایندگان اصناف رسید که در مورد پرداخت بقایاى مالیاتى از سال 1333 تا 1339 میزان مالیات پرداختى حساب شود و در سنوات هفتگانه تقسیم گردد تا مأخذ پرداخت بقایاى مالیاتى به دست آید و مالیات سال 1340 نیز با ده درصد اضافه بر میزان به دست آمده وصول شود. اصناف نیز بقایاى مالیات خود را در 12 قسط بپردازند.[viii]
تشکیل کمیسیون بررسى انتخابات
نخست وزیر در جلسه کمیسیون بررسی انتخابات شرکت کرد. در این جلسه وزیر کشور، امیرتیمور معینى ـ مدیرکل انتخابات ـ و دو معاون وزارت کشور حاضر بودند و به مسئله انتخابات و شروع آن پرداخته شد. نظر اعضاى حاضر در این کمیسیون، بر این قرار گرفت که در انتخابات آینده قبل از صدور دستور دعوت انجمنهاى نظارت، اقداماتى صورت گیرد که در نتیجه آن اقدامات، فهرست جامع واجدین شرایط قانونى انتخاب کردن در هر حوزه انتخابیه قبلاً تنظیم شده باشد تا مطابق معمول اکثر کشورهاى دیگر فقط از کسانى که قانوناً حق رأى دارند، انجمنهاى نظارت رأى قبول نمایند و ماده 7 قانون انتخابات که صریحاً مقرر مىدارد در هر دوره انتخابیه، هریک از انتخابکنندگان زیاده بر یک دفعه حق رأى دادن ندارند، با استفاده از این فهرستها کاملاً اجرا شود.
جلسه این کمیسیون، با این وعده به پایان رسید که تا جلسههاى بعد، پیشنهادهاى عملى براى تأمین منظورهاى قانونى انتخابات تهیه شود.[ix]
جلسه هیئت دولت
نخستوزیر در جلسه هیئت دولت شرکت کرد. در این جلسه پس از مذاکره درباره امور مملکتى، على امینى گزارش شکایت نمایندگان اصناف را از وزارت دارایى براى اخذ مالیات و قرار معین شده را با نمایندگان اصناف مطرح کرد.[x]
اوضاع متزلزل نخستوزیر ایران در مجله اکونومیست
وضعیت دولت على امینى ـ نخستوزیر ـ در یکى از روزنامههاى چاپ امروز و در قالب ترجمه یک مطلب خارجى، بررسى شد. روزنامه دیپلمات این مطلب را از شماره محرمانه 828 مجله اکونومیست لندن ترجمه کرده است. این روزنامه تأکید کرده است که ترجمه قسمتهاى قابل انتشار مطلب اکونومیست لندن را درج کرده است و این شماره محرمانه فقط براى تعداد معدودى از مشترکین خاص مجله در ممالک مختلف جهان، ارسال مىشود.
به نظر شماره محرمانه اکونومیست:
ـ ناراحتیهاى سیاسى، عدم ثبات وضع اقتصادى، اصرار و نفوذ امریکاییها، مانع شد که ژنرال تیمور بختیار بر سر کار آید و دکتر امینى زمامدار شد.
ـ مالکان بزرگ و تجارى که منافعشان به خطر افتاده است به سایر مخالفان امینى (محافظهکاران) ملحق شدهاند.
ـ با وجود آنکه شاهنشاه، او (امینى) را انتخاب کرده، اما از حمایت شاه برخوردار نیست.
ـ توقیف ژنرالها از طرف دکتر امینى، اثر بد گذاشته و گفتهاند، قصد داشته است که نفوذ و قدرت ارتش را زایل سازد.
ـ بالاخره شاهنشاه، نسبت به سرنوشت امینى اخذ تصمیم خواهد نمود و شیشه عمر امینى به دست شاه است.
ـ مأموران سفارت امریکا از رفورمهاى امینى، مایوس گردیدهاند، معهذا هنوز او را آخرین شانس مىدانند و انتظار دارند که لااقل قسمتى از پروگرام خود را انجام دهد.
ـ شانس ادامه کمکهاى بیشتر امریکا به ایران، در صورتى که امینى در مقام خویش حفظ شود، بیشتر خواهد بود. همین ملاحظات است که مانع کودتاى نظامى از ناحیه افسران ارتش ایران مىشود و آنها واقفند که مقامات امریکایى از دولت نظامى، پشتیبانى نخواهند کرد.
ـ امینى، شهرت یافته است که قصد رفورمهاى اساسى دارد. امینى که مىداند عزل او این طور تعبیر خواهد شد که مایل به اصلاحات نیستند، در اواسط ماه ژوییه [تیرماه 1340] استعفا کرده و براى ابقاى خود شروطى به این شرح قایل شده بود: الف ـ محدودیت بعضیها ب ـ آزادى عمل وزارت دادگسترى و وزارت کشاورزى در مورد کارها و برنامههاى خود ج ـ محاکمه ژنرالها. اما با وجود آنکه این شرایط پذیرفته نشد، معذلک امینى به کار خود ادامه داد و تهدید به استعفا هنوز اسلحهاى است که در دست اوست. باید انتظار داشت که دکتر امینى، پس از چند هفته دیگر مجدداً سعى کند که قسمتى از برنامههاى خود را بقبولاند، ولى ادامه حکومت وى، قبل از هر چیز موکول بر این است که از افکار مستقل سابق خود دست بردارد و تئوریهاى خیلى رادیکال خویش را فراموش کند.[xi]
بررسی تعدی برخی متنفذین به اراضى خالصه ساحلى در شمال ایران
حسن ارسنجانى ـ وزیر کشاورزى ـ که 6 روز گذشته را در شمال ایران به سر برد، امروز در مصاحبهاى گفت: «من در این سفر به موضوع تجاوز عدهاى از متنفذین به اراضى خالصه ساحلى رسیدگى کردم و مذاکراتى براى رفع تجاوز از 3 تا 4 میلیون متر اراضى خالصه این نقاط با رئیس دادگسترى و دادستان محل به عمل آمد.»
وزیر کشاورزى همچنین خبر داد که براى اعتراض به ثبت بسیارى از جنگلها که متعلق به دولت است، ولى از طرف افراد به ثبت رسیده، اقداماتى از طرف وزارت کشاورزى در جریان است. ارسنجانى گفت: «به جنگلها صدمات زیادى رسیده است و در این باره گزارشهایى به من داده بودند، ولى لازم بود بروم و از نزدیک ببینم.»[xii]
اجتماع هفتگی منتقدان وزیر فرهنگ
یکى از روزنامههاى امروز خبر داده است: «روزهاى جمعه، مرتباً جمع کثیرى از فرهنگیان و دبیران پایتخت در منزل محمدعبدالله گرجى ـ مدیر کل اسبق [اداره] فرهنگ تهران و نماینده سابق مجلس شوراى ملى ـ اجتماع مىکنند و در آنجا از اقدامات وزیر فرهنگ به شدت انتقاد مىنمایند. مخالفان [محمد] درخشش، تعدادشان به حد زیادى رسیده...»[xiii]
سخنان احمد آرامش درباره نفوذ امریکا در دولت
یک روزنامه در ادامه انتشار هفتگى مقاله و تفسیرهاى سیاسى احمد آرامش ـ وزیر مشاور و رئیس سابق سازمان برنامه ـ مطلبى از او به چاپ رسانده است. آرامش در این یادداشت به بررسى این موضوع پرداخته است که: «نظرى به ترکیب هیئت وزیران کابینههاى هشت سال اخیر کشور، این داعیه را به خوبى اثبات مىنماید که چگونه دولت ایالات متحده امریکا، در هر کابینهاى با تفویض مقام وزارت به یکى دو نفر از مترجمان سابق اصل چهار و یا محصلان کالجهاى مختلف امریکا، خبرچینانى براى خود تهیه دیده است تا بلافاصله پس از ختم جلسه هیئت وزیران ایران، به کلیه اخبار و تصمیمات متخذه از طرف هیئت دولت ما، اطلاع حاصل نماید.»
البته نظر آرامش در پایان یادداشت چنین است که وضعیت این گونه باقى نمىماند، زیرا: «وطنپرستان و آزادى دوستان مصممند که با صرف انرژى و ایثار خون خود، ریشه استعمار را از جا کنده و نهال آن را واژگون کنند و با امکاناتى که گردش روزگار و به هم خوردن تعادل قوا، در جهان برایشان فراهم مىآورد، قید رقیت استعمارگران دنیاى به اصطلاح آزاد را از پیکر خود به دور انداخته و چون دیگر آزادگان جهان، آزاد زندگى کنند و آزاد بمیرند... ما آشکارا اعلام مىکنیم که عمر استعمار به سرآمده و زمان آزادى و خودمختارى ملتها فرا رسیده و تلاش مذبوحانه استعمارگران ینگه دنیایى، فقط عِرض خود آنها را مىبرد، بدون آنکه زحمت ما بدارد. آیندهاى که چندان دور نیست...»
نوشتههاى هفتههاى اخیر احمد آرامش، با موضوع امریکا و نقش و تأثیر مستقیم آن در دنیاى امروز و به خصوص کشور ایران، شکل گرفته است.[xiv]
باجگیرى احمد شفیق از دولت
رادیو صداى ملى ایران، امروز خبر داد که: «احمد شفیق ـ شوهر سابق اشرف پهلوى ـ که هنوز هم از نزدیکان دربار و دلال بسیارى از معاملات است، مبلغ هنگفتى از دولت باج گرفته است. احمد شفیق، رئیس اداره هواپیمایى پارس بود که اخیراً با شرکت هواپیمایى ایران متحد شده است. این شرکت واحد در دوران حکومت [منوچهر] اقبال 3 فروند هواپیماى دولتى را که با پول مردم خریدارى شده بود، از دولت هدیه گرفت. قیمت این هواپیماهاى دولتى که به احمد شفیق داده شده 25 میلیون تومان است. شرکت هواپیمایى احمد شفیق قرار است، پول این هواپیماها را در عرض 70 سال، آن هم بدون ربح به دولت بپردازد.»[xv]
[i]ـ خبرگزارى آسوشیتدپرس ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 141 ـ 18/6/1340 ـ ص 2 و 3.
[ii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10596 ـ 15/6/1340 ـ ص 1.
[iii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5448 ـ 15/6/1340 ـ ص 1 و 13.
[iv] روزنامه اطلاعات ـ ش 10596 ـ 15/6/1340 ـ ص 1و 17.
[v]ـ همان.
[vi]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5448 ـ 15/6/1340 ـ ص 1.
[vii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10596 ـ 15/6/1340 ـ ص 1.
[viii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5448 ـ 15/6/1340 ـ ص 1 و 16.
[ix]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10597 ـ 16/6/1340 ـ ص 1 و 17.
[x]ـ روزنامه ملیون ـ ش 61 ـ 16/6/1340 ـ ص 1.
[xi]ـ روزنامه دیپلمات ـ ش 372 ـ 15/6/1340 ـ ص 1 و 3.
[xii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10596 ـ 15/6/1340 ـ ص 20.
[xiii]ـ روزنامه دیپلمات ـ ش 372 ـ 15/6/1340 ـ ص 4.
[xiv]ـ روزنامه دیپلمات ـ ش 372 ـ 15/6/1340 ـ ص 3.
[xv]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 140 ـ 16/6/1340 ـ ص 29.