سه‌شنبه 10 بهمن 1340 / 23 شعبان 1381 / 30 ژانویه 1962

5 بازدید

بررسی اعتراضات دانشجویی

سرانجام بعد از شش روز، دانشجویان دانشگاه تبریز دست از اعتصاب کشیدند و سرکلاسهای خود حاضر شدند.[i] اعتصاب آنها در اعتراض به سرکوب دانشجویان دانشگاه تهران در روز اول بهمن صورت گرفت.

دفتر فنی اداره سنجش و بررسی مسایل روانی در اداره کل انتشارات و رادیو در گزارشی تأکید کرده است: «کمیسیون تحقیق [برای رسیدگی به علل وقوع حادثه دانشگاه تهران] وقتی کارهایش مؤثر است که از افراد فعال و سرشناس، همچنین یک یا دو تن از استادان دانشگاه که مورد احترام و وابستگی به هیچ گروه سیاسی نداشته باشند تشکیل شود تا اشخاص بتوانند اطلاعات خود را بدون ناراحتی در اختیار کمیسیون بگذارند.[ii]

این گزارش پیش‌بینی کرده است: «کار کمیسیون‌های تحقیق در کشور ما در اثر گذشت زمان به فراموشی سپرده می‌شود، بنابراین [این] کمیسیون هم جز وقت گذراندن و کاغذ سیاه کردن نتیجه‌ای نخواهد داشت؛ به طور کلی مسئله دانشگاه با تشکیل پلیس داخلی و اخراج چند دانشجو و استاد حل‌شدنی نیست. باید موانع و مشکلات کار را در نظر گرفت.»[iii]

دفتر فنی اداره سنجش و بررسی مسایل روانی، ریشه مشکلات را در چند شغله بودن استادان و بی‌اطلاعی از آخرین اصول و روشهای علمی در تدریس و نبود تفریح‌های سالم برای دانشجویان دانسته و افزوده است: «دانشجویان ساعات بیکاری خود را به مطالعه و دور هم نشستن و سیاست بافتن می‌گذرانند. نشریه‌های هفتگی موجود هم نمی‌تواند عطش نسل جوان و تحصیل‌کرده مملکت را فرونشاند. دانشجویان به این نشریات به دیده حقارت و ابتذال نگاه می‌کنند.»[iv]

اعتراض خلیل ملکی به اقدامات شاه و دولت

خلیل ملکی، رهبر جامعه سوسیالیست‌ها، در محل این جامعه به ساواک و شخص شاه و جبهه ملی حمله کرد و گفت: کارهایی که امینی شروع کرده، جبهه ملی تا ده سال دیگر نمی‌تواند شروع کند و اگر هم انتخابات شود، طرفداران شاه دوباره تمام مجلس شورای ملی را اشغال می‌کنند.[v]

آمار مطبوعات تهران

«طبق صورتی که وزارت کشور به انجمن مطبوعات فرستاده، در تهران تاکنون 142 امتیاز روزنامه یومیه، هفتگی، مجله هفتگی و ماهیانه داده شده و در حدود ده نفر از مدیران جراید فعلی امتیازشان به نام همسر یا دیگر اقوام‌شان است.»[vi]


[i]ـ نیکبخت، رحیم ـ جنبش دانشجویى تبریز به روایت اسناد و خاطرات ـ تهران ـ سوره مهر ـ 1381ـ ص 133.

[ii]ـ مرکز اسناد ریاست جمهوری ـ اسنادی از جنبش دانشجویی در ایران (۱۳57 - ۱۳22 ه‌.ش‌)؛ ج 1 ـ تهران ـ س‌ازم‌ان‌ چاپ‌ و ان‌ت‌ش‌ارات ‌وزارت‌ ف‌ره‌ن‌گ‌ و ارش‌اد اس‌لام‌ی ـ 1381ـ ص 117.

[iii]ـ همان ـ ص 118.

[iv]ـ همان.

[v]ـ مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات ـ خلیل ملکى به روایت اسناد ساواک ـ تهران ـ مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات ـ 1378 ـ ص 117.

[vi]ـ اتحاد ملی ـ ش 698 ـ 10/11/1340 ـ ص 2.