جمعه 9 آذر 1341 / 2 رجب 1382 / 30 نوامبر 1962
3 بازدید
دیدار مردم با مراجع عظام
با انتشار خبر تلگراف نخستوزیر به علما و مراجع شهرهاى تهران، قم و مشهد، و اعلام «ختم غایله» در قم، صبح روز جمعه عدهاى از اصناف تهران به سرپرستى آقاى حاجى علىنقى حقپرور وارد قم شدند و پس از اجتماع در مسجد اعظم به همراه گروهى از فضلا و محصلین علوم دینى براى اطلاع از چگونگى امر، به طرف منزل آیتاللّه خمینى رفتند. در منزل آیتاللّه، آقاى حقپرور گفت چون دولت قول داده بود که لغو لایحه را در جراید و رادیو اعلام کند و به قول خود وفا نکرده ما براى کسب تکلیف آمدهایم.[1] آیتاللّه خمینى خطاب به مردم گفت بعد از اطلاع از صدور تصویبنامه جدید دولت مبنى بر عدم قابلیت اجراى تصویبنامه قبلى، «اطمینان پیدا کردم که قضیه خاتمه یافته لکن باز ترسیدم که دولت در مقام خدعه باشد و فقط خواسته است علما را قانع نماید که آن مجلس مهم دینى که بنا بود در مسجد عزیزاللّه تشکیل شود تعطیل نماید و این سوءظن الان هم موجود است؛ زیرا دولت به قول و قرارى که با علما گذاشته بود که تصویبنامه را در جراید اعلان (کند) عمل نکرد».[2] آیتاللّه خمینى با لحنى اعتراضآمیز گفت: «دولت با این عمل خود ما را مشکوک کرده است. باید بگوید از طرف کدام دولت (انگلیس، آمریکا و یا شوروى) تهدید و یا تطمیع شده است؛ تا اگر نمىتواند جواب این دول را بدهد ما خودمان جواب آنها را بدهیم. خوب است دولت لغو لایحه را اعلام کرده و خیال یک مشت مردم مسلمان را راحت کند. من به اعلیحضرت همایونى پیغام دادهام که به دولت دستور بدهند لغو لایحه را در جراید بنویسد».[3]
آیتاللّه شریعتمدارى هم گفت: ما نمىدانیم چرا دولت کار را به جاى باریکى مىکشاند و از درج تلگراف خودش در جراید امتناع دارد و ختم غایله را به مردم اعلام نمىکند. هرچند تلگراف دولت را به عنوان لغو تصویبنامه پذیرفتهایم ولى طبق قولى که نخستوزیر داده مادام که در جراید ننوشته کار تمام نشده و ما هم حرف خود را دنبال مىکنیم. سپس جمعیت به منزل آیتاللّه مرعشى رفتند ولى وى در منزل نبود. آیتاللّه گلپایگانى نیز خطاب به مردم گفت: ما تلگراف نخستوزیر را کافى به مقصود مىدانیم ولى همانطور که سایر آقایان گفتهاند تا دولت در جراید اعلام نکند، موضوع خاتمه نیافته است. آنان نظر کتبى آیات عظام را درخواست کردند و بعد از اخذ آن به تهران بازگشتند.[4]
شامگاه جمعه، آقاى فلسفى در مسجد ارک، نظر مراجع را براى مردم خواند و گفت طبق نظر مراجع تا دولت خبر لغو تصویبنامه خود و غیر قابل اجرا بودن آن را در جراید منتشر نسازد مبارزه ادامه دارد.[5]
اطلاعیه دولت خطاب به عالمان دینی
امروز نخستوزیر خبر لغو تصویبنامه دولت را طى تلگرافى به آیات عظام حسن قمى، میرزا احمد کفایى، و سید هادى میلانى اطلاع داد.[6] پس از ارسال اطلاعیه دولت، علما و مراجع تهران و قم به ارسال اعلامیهها و پیامهاى مختلف مبادرت نمودند. آیتاللّه بهبهانى طى تلگرافى به آیتاللّه صدوقى، اطلاع داد که «تصویبنامه مورد بحث به تصویب جدید دولت از اعتبار ساقط» گردید.[7] آیتاللّه گلپایگانى، اعلامیهاى مبنى بر پایان یافتن ماجراى انجمنهاى ایالتى و ولایتى صادر کرد.[8] آیتاللّه العظمى نجفى مرعشى دستور داد که در بازار قم جار بزنند دولت با نظریه علما موافقت کرده است.[9] آیتاللّه سید مرتضى لنگرودى نیز پیام تشکرى منتشر نمود.[10]
گزارش ضد و نقیض ساواک از سخنان آیتاللّه مدنى
امروز محمد احمدى (مأمور ویژه ساواک) گزارش داد که آیتاللّه مدنى بعد از نماز امشب در مسجد جامع همدان از مردم خواست با علماى قم همکارى کنند. وى گفت اگر این انتخابات ملغى نشود در روز قیامت شما مسئول مىباشید.[11] اما یکى دیگر از مأمورین ساواک به نام ناصرى، در گزارشى مىنویسد آقاى مدنى چنین مطالبى را بیان ننموده است.[12] گویا آیتاللّه مدنى از مردم خواست براى پشتیبانى از علما به قم بروند. براى جلوگیرى از این کار، ساواک مرکز به ساواک همدان دستور داد تا با او تماس بگیرند و «تذکر دهند که عزیمت مردم به قم بر خلاف مصلحت است و از این اقدام خوددارى شود».[13]
جلسه اعضاى انجمن خاور نزدیک و خاورمیانه
امروز اعضاى انجمن خاور نزدیک و خاورمیانه در هامبورگ گرد هم آمدند و درباره کمک به کشورهاى خاور نزدیک و خاورمیانه گفتگو کردند. در این جلسه پروفسور هس (استاد اقتصاد دانشگاه هامبورگ) به کشورهاى خاورمیانه حمله برد و گفت ایران باید به وسیله نفت، اقتصاد خود را جلو ببرد و از فواید نفت براى جبران کسر بودجه استفاده کند. وابسته مطبوعاتى ایران نیز در این جلسه حاضر بود و به ارایه توضیحاتى پرداخت.[14]
چهار نماینده کنگره آمریکا در تهران
بعدازظهر امروز هیئتى مرکب از چهار نماینده کنگره آمریکا با هواپیماى مخصوص وارد تهران شدند. به طورى که اعلام شده مأموریت این هیئت، بررسى فعالیتهاى بانک جهانى و بانک صادرات و واردات آمریکا در مناطق مختلف جهان است. ویلیام بارت (عضو حزب دمکرات) ریاست هیئت را به عهده دارد.[15]
تشریح اهداف تشکیل سپاه دانش در یونسکو
عصر امروز گروهى از دانشجویان ایرانى در پاریس، در محل سرپرستى محصلین ایرانى با خانلرى (وزیر فرهنگ) دیدار کردند. در این دیدار خانلرى ضمن پرسش از وضع تحصیلى دانشجویان، پیرامون طرح سپاه دانش توضیحاتى داد. خانلرى در کنفرانس فرهنگى و تربیتى یونسکو نیز براى نمایندگان 109 کشور جهان، درباره چگونگى تشکیل سپاه دانش سخنرانى کرد.[16]
تغییر قریبالوقوع نخستوزیر
هفتهنامه چاپ تهران امروز در خبرى که با ظرافت خاصى از تغییر قریبالوقوع نخستوزیر حکایت دارد، گزارش داد که در محل نصب عکس نخستوزیران در اتاق هیئت وزیران کاخ نخستوزیرى، تغییراتى داده شده و محل بیشترى براى نصب عکس نخستوزیران آینده تعبیه کردهاند. طى ده سال گذشته، تغییرى در محل نصب عکسها داده نشده بود.[17]
بازگشت معاون سیاسی وزارت خارجه به تهران
محمدعلى مسعود انصارى (معاون تازه پارلمانى و سیاسى وزارت خارجه)، امروز از اروپا وارد تهران شد.[18]
سفیر جدید ایران در بیروت
على دشتى (سفیر جدید تهران در بیروت)، به لبنان رفت.[19]
[1]ـ امام در آیینه اسناد: سیر مبارزات امام خمینى به روایت اسناد شهربانى ـ ج 1 ـ تهران ـ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ـ 1383ـ ص 25 و 24.
[2]ـ صحیفه امام ـ ج 1 ـ تهران ـ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ـ 1378ـ ص 107 و 103.
[3]ـ همان ـ ص 102 و 101.
[4]ـ دوانى ـ على ـ نهضت دوماه روحانیون ایران بمنظور دفاع از اصول مقدس اسلام ـ قم ـ حکمت (چاپخانه) ـ 1341ـ ص 160 و 158.
[5]ـ همان.
[6]ـ جلالى ـ غلامرضا ـ تقویم تاریخ خراسان از مشروطه تا انقلاب اسلامى ـ تهران ـ مرکز اسناد انقلاب اسلامی ـ 1377ـ ص 179.
[7]ـ اسناد انقلاب اسلامى ـ ج 2 ـ تهران ـ مرکز اسناد انقلاب اسلامی ـ 1374 تا 1375ـ ص 52.
[8]ـ روحانى ـ سیدحمید ـ بررسى و تحلیلى از نهضت امام خمینى ـ تهران ـ دفتر نشر فرهنگ اسلامی ـ 1376 تا 1372ـ ص 189.
[9]ـ همان ـ ص 175.
[10]ـ اسناد انقلاب اسلامى ـ ج 2 ـ ص 54.
[11]ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک ـ ج 4: شهید آیتاللّه سیداسداللّه مدنى ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1377ـ ص 19.
[12]ـ همان ـ ص 20.
[13]ـ همان ـ ص 18.
[14]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10973 ـ 22/9/1341 ـ ص 6 و 5.
[15]ـ روزنامه پست تهران ـ ش 2790 ـ 10/9/1341 ـ ص 1.
[16]ـ همان.
[17]ـ مجله سپید و سیاه ـ ش 482 ـ 9/9/1341 ـ ص 3.
[18]ـ مجله امید ایران ـ ش 473 ـ 9/9/1341 ـ ص 9.
[19]ـ مجله سپید و سیاه ـ ش 482 ـ 9/9/1341 ـ ص 57.