چهارشنبه 5 مهر 1340 / 16 ربیعالثانى 1381 / 27 سپتامبر 1961
5 بازدید
بازگشت نمایندگان اقتصادی دولت از آلمان غربى
ساعت 3 صبح امروز على وثوق - معاون نخست‌وزیر - و بیانى - مدیر امور سدسازى سازمان برنامه - که براى مذاکره و امضاى قرارداد وام به آلمان رفته بودند، به تهران بازگشتند.
بیانى درباره این سفر گزارش داد که: مقامات آلمان مانند گذشته علاقه خود را براى کمک به برنامه‌هاى عمرانى ایران اعلام داشتند و دویست میلیون مارک وام آلمان شامل سه قسمت مى‌شود که به ترتیب هر کدام از آنها عبارت‌اند از: پنجاه میلیون مارک قسمت اول، 55 میلیون مارک قسمت دوم (که فعلاً در اختیار شرکت ملى نفت ایران گذاشته خواهد شد و شرکت موظف است آن را بعداً به سازمان بدهد) و قسمت سوم 95 میلیون مارک. در مذاکرات اخیر کار پرداخت پنجاه میلیون مارک اولیه به کلى تمام شد و اکنون نمایندگان شرکت ملى نفت براى اخذ 55 میلیون مارک قسمت دوم، مشغول مذاکره‌اند.[i]
بازداشت چند مدیر سابق به اتهام اخذ وام غیر قانونی از یک کشور بیگانه
امروز خبر داده شد که شش نفر از معاونین مدیران کل و رؤساى سابق وزارت گمرکات و انحصارات به بازپرسى احضار و بازداشت شده‌اند. این عده متهم شده‌اند که بدون اطلاع رسمى پنج میلیون دلار از یک کشور خارجى وام گرفته‌اند.[ii]
خبرگزارى آسوشیتدپرس در تکمیل این خبر از تهران افزوده است که در میان بازداشت‌شدگان معاون پیشین وزارت گمرکات و انحصارات و مدیرکل سابق دخانیات نیز دیده مى‌شوند.[iii]
گزارش معاون پارلمانى وزارت دادگسترى از وضعیت زندان‌ها
در شماره امروز روزنامه آرام، بخشى از گزارش شهاب فردوس - معاون پارلمانى وزارت دادگسترى - به وزیر دادگسترى چاپ شده است. در این گزارش آمده است: هر چند وضع زندان‌هاى مرکز نسبت به سال‌هاى گذشته تغییرات محسوسى کرده، ولى در ولایات، وضع زندان‌ها یا اصلاً تغییر نکرده است و اگر تغییر کرده باشد، قابل توجه نیست. این زندان‌ها ابدا واجد شرایط انسانى و وسایل کافى براى اصلاح و تربیت زندانیان نیست. زندان مشهد علاوه بر اینکه ساختمانش مرطوب است (گرفتار شدن زندانیان را به مرض بى‌درمان رماتیسم و سل و امراض دیگر و گرفتار بودن تا آخر عمرشان را نباید از نظر دور داشت) غیرقابل سکونت است. مطابق دو برابر گنجایش خود زندانى دارد و با بودن قوانین جزایى گوناگون و زیادى جمعیت در شهرهاى بزرگ و نبودن تربیت خانوادگى و فرهنگى صحیح، موضوع کثرت زندانیان و عدم گنجایش زندان‌ها مشکلات شهربانى و مأمورین و زندانیان را روز به روز زیادتر مى‌کند.
مخصوصاً قانون منع کشت خشخاش و مواد مخدره که با شدت تمام وضع گردید، سیل مردم بدبخت را به زندان‌ها روان کرده و خانواده‌هاى فقیر و مفلوک آنها را دچار فقر و فلاکت بیشترى کرده، به قسمى که وجدان تمام قضات و مردمانى که از وضع آنها اطلاع دارند، همیشه دچار تألم و تأسف است و در کنگره قضایى که در سال‌هاى گذشته تشکیل شده از طرف تمام قضات وضع رقت‌بار این دسته از زندانیان به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و قانون مزبور در اجتماعات قضایى یکى از ظالمانه‌ترین و شدیدترین و بى‌رحمانه‌ترین قوانین جزایى تلقى شده است. در کشورى که تا چند سال پیش استعمال و کشت خشخاش آزاد بوده حتى براى استعمال تریاک از طرف دولت‌هاى وقت جایزه به مأمورین فروش تریاک داده مى‌شد و در کشورى که فقر و بیکارى عمومیت یافته طبقات پایین اجتماع از تمام وسایل بهداشتى محروم بوده[اند] و همین علل باعث ابتلاى آنها به استعمال تریاک شده در حالی که در خانواده‌هاى متمکن، تریاک با تمام وسایل ممکنه هنوز هم استعمال مى‌شود و سیل قاچاق از کشورهاى همسایه به طرف ایران سرازیر است و طلاى کشور را به خارج مى‌برند، محکومیت مردمان فقیر و بى‌بضاعت به حبس‌هایى با اعمال شاقه و غرامت‌هاى غیرقابل تحمل، آن هم براى چند گرم موادى که شبیه تریاک است، نه خود تریاک، یکى از ظالمانه‌ترین و فجیع‌ترین محکومیت‌هاى قضایى است.
نویسنده روزنامه آرام در حاشیه این گزارش پرسیده است: ما بارها در همین روزنامه نوشته‌ایم چه مى‌شود که تریاک از مرز تا تهران بدون برخورد با بلایى حمل مى‌شود و کسى سراغ قاچاقچیان بزرگ نمى‌رود و فقط در تهران و در فلان بیغوله این تریاک‌ها کشف مى‌شود؟[iv]
قدرت واقعی کشور از نگاه اسناد سفارت امریکا در تهران
فرانکلین کرافورد - دبیر دوم سفارت امریکا امروز در رستوران سورنز با عبدالرحمن برومند دیدار و گفت‌وگو کرد. در یادداشت مکالمات این ملاقات آمده است: دکتر برومند 56 روز حبس خود را در زندان پلیس تهران که به دنبال بازداشتش در 29 تیر واقع شد، [رویه] نسبتاً خوشایند دانست و گفت که وقت کافى براى مطالعه و ورزش داشت و با غذاهایى که از خانه فرستاده مى‌شد، به خوبى تأمین بود. در طى مدت زندانى‌اش، تماس‌هاى متعددى با مهدى بازرگان - رهبر نهضت آزادى - داشت. برومند گفت که عملاً اختلافى بین جبهه ملى و نهضت آزادى وجود ندارد. بازرگان نسبت به اعضاى جبهه ملى نمایندگى عناصر مذهبى‌ترى را در دسته ملى‌گراها به عهده دارد و شخصاً بسیار مذهبى است. دکتر برومند به طور ضمنى گفت که اختلافات بین دو گروه بیشتر در اندازه تأکید بر عمل است تا چیزهاى دیگر. دکتر برومند دولت فعلى دکتر امینى را غیرقانونى و مغایر قانون اساسى توصیف کرد. او گفت اگر مجبور شود بین چند دولت یکى را انتخاب کند، از روى اجبار خواهد گفت که [دولت] امینى در مقایسه با دولت‌هاى گذشته، شریف امامى و اقبال، نمایانگر یک بهبود است. وى گفت که شاه هنوز هم فرماندهى ارتش، پلیس و نیروهاى امنیتى را به عهده دارد و اینها قدرت واقعى در این کشور هستند.
وى گفت که حصول یک توافق بین دولت امینى و جبهه ملى در حال حاضر، غیرممکن است. این از این حقیقت نشأت مى‌گیرد که دولت امینى ماهیتاً همان دولت شاه است و شاه هم حاضر نیست هیچ امتیازى به جبهه ملى بدهد. برومند گفت همان‌طور که تاریخ نشان مى‌دهد، قدرت کور است و هیچ‌چیزى نیست که نشان دهد شاه نظریاتش را عوض خواهد کرد و هیچ امتیازى بدهد. نتیجتاً برومند و همکارانش به کار خود براى ظهور دولت ناسیونالیستى ادامه خواهند داد. مضمون بسیار آشکار اظهاراتش این بود که این دولت فقط هنگامى خواهد آمد که شاه برکنار شده باشد. دکتر برومند گفت که شخصاً در نظر دارد کوشش جبهه ملى را براى ایجاد یک تغییر در شکل حکومت ایران دنبال کند.[v]
دومین میهمانى شام نخست‌وزیر با روزنامه‌نگاران
امشب چهارده نفر از مدیران جراید و مجلات تهران، میهمان نخست‌وزیر بودند. این دومین میهمانى شام دکتر على امینى براى روزنامه‌نگاران، در طول نخست‌وزیرى‌اش است؛ آن هم در زیر آلاچیق بزرگ پارک امین‌الدوله. میهمانان عبارت بودند از مدیران جراید و مجلات: اتحاد ملل، اتحاد ملى، امید ایران، بامشاد، تهران مصور، جهان، دنیا، روشنفکر، سپید و سیاه، سحر، صبح امروز، فردوسى، کاریکاتور، نور و ظلمت.
در این میهمانى، نخست‌وزیر و مدیران جراید، درباره جریانات روز کشور و مورد علاقه جراید گفت‌وگو کردند. امینى درباره محمد درخشش - وزیر فرهنگ - گفت: کار او اصلاً قابل مقایسه با کار سایر وزیران سابق فرهنگ نیست.
نخست‌وزیر درباره نطق‌هاى پى‌درپى‌اش گفت: شما از زیادى نطق من ایراد مى‌گیرید، من هم باید از سرمقاله نوشتن‌هاى شما که هر روز ادامه دارد، ایراد بگیرم.
امینى در این میهمانى خبر داد که: در حدود یک ماه قبل، یکى از قضات مربوط به پرونده دخانیات کتباً از من تقاضاى تغییر متصدیان دخانیات را نمود، ولى چون آن‌وقت دولت به پول احتیاج داشت، براى اینکه به کار دستگاه دخانیات لطمه نخورد، من آن نامه را نزد خود نگه داشتم تا اینکه چند روز قبل وزیر دادگسترى به من اطلاع داد پرونده دخانیات تکمیل شده و قاضى مى‌خواهد براى بازجویى، دستور توقیف مدیرکل دخانیات را بدهد و چون بازداشت یک مدیرکل مسؤول خوب نبود، خواستم ببینم گزارش یک ماه قبل به جریان افتاد یا خیر. من بلافاصله آن گزارش را براى وزیر دارایى فرستادم و مدیرکل دخانیات تغییر کرد.
تکذیب تغییرات در کابینه
نخست‌وزیر در جمع مدیران مطبوعات درباره ترمیم کابینه گفت: تمام اعضاى کابینه که از آب کشیده‌هاى چپ و راست و میانه‌رو مى‌باشند، مورد قبول من بوده و از همه آنها رضایت کامل دارم. ولى بدانید ترمز کار همچنان در دست من است و اگر کسى بخواهد تندروى کند، فوراً جلویش را مى‌گیرم.
امینى درباره اوضاع کلى ایران و جهان گفت: اوضاع ایران خیلى خوب است. ولى خیال مى‌کنم اوضاع چند کشور خاورمیانه خوب نباشد و مثلاً من در مورد سوریه تصوراتى دارم و خیال مى‌کنم از مصر جدا شود و با کودتا یا انقلاب، بار دیگر به صورت کشور مستقل درآید.
نخست‌وزیر درباره بیکاری گفت: بیکاری، البته مشکلى شده و من طرحى در نظر گرفتم که به موجب آن راه‌سازى که اکنون به علت بى‌پولى متوقف شده، به وسیله مقاطعه‌کاران ادامه پیدا کند. به این شرط که پول مقاطعه‌کاران را پس از تهیه با ربح صدى شش بپردازیم و نتیجه این مى‌شود که از بیکاری عده کثیرى جلوگیرى خواهد شد. ولى اصولاً خیال مى‌کنم بیکاران باید دنبال کارهاى کشاورزى بروند.
امینى درباره انتخابات گفت: ما مشغول کاریم. همین امشب آیین‌نامه انتخابات را پلى‌کپى کردم و به یک‌یک وزیران دادم تا مورد مطالعه قرار بدهند.[vi]
در این میهمانى اسماعیل پوروالى - که همیشه مطالب انتقادى درباره اقدامات دولت امینى مى‌نویسد - از شیرین‌کارى رضا گنجه‌اى - معروف به باباشمل و استاد دانشگاه - براى نخست‌وزیرى تعریف کرد. او گفت: چند روز قبل دانشجویان دانشکده فنى، جلو در دانشکده جمع شده مى‌خواسته‌اند براى ابراز یکى از خواسته‌هاى خود، رئیس دانشکده را ملاقات کنند. در این موقع مهندس گنجه‌اى سر مى‌رسد و با صداى بلند مى‌گوید: آقایان متفرق بشوید که هم اکنون خطرى شما را تهدید مى‌کند. دانشجویان مى‌پرسند: چه خطرى؟ استاد جواب مى‌دهد: خطر خیلى مهمى! خیلى مهم! سخنان جدى مهندس گنجه‌اى موجب مى‌شود که دانشجویان تصمیم خودشان را فراموش مى‌کنند و با اصرار بسیار از مهندس مى‌خواهند که نوع خطر را به آنها بگوید. مهندس مى‌گوید: خطر در این است که اکنون شما اجتماع کرده‌اید. اگر کسى به دکتر امینى اطلاع بدهد، فوراً از پشت میز نخست‌وزیرى بلند مى‌شود مى‌آید اینجا و به سخنرانى مى‌پردازد. این تذکر مهندس گنجه‌اى موجب مى‌شود که دانشجویان در حال خنده متفرق شوند.[vii]
[i]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10614 ـ 5/7/1340 ـ ص 20.
[ii]ـ مجله تهران مصور ـ ش 969 ـ 10/1/1341 ـ ص 17.
[iii]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 159 ـ 8/7/1340 ـ ص 2.
[iv]ـ روزنامه آرام ـ ش 865 ـ 5/7/1340 ـ ص 1 و 4.
[v]ـ دانشجویان مسلمان پیرو خط امام- اسناد لانه جاسوسى ـ ش 21 ـ مرکز نشر اسناد لانه جاسوسی- ص 26 تا 28.
[vi]ـ روزنامه دنیا ـ ش 662 ـ 9/7/1340 ـ ص 1 و 2.
[vii]ـ مجله امید ایران ـ ش 377 ـ 14/7/1340 ـ ص 4.
