پنجشنبه 16 آذر 1340 / 28 جمادىالثانى 1381 / 7 دسامبر 1961
6 بازدید
میتینگ دانشجویان دانشگاه تهران
امروز میتینگ دانشجویان دانشگاه تهران به مناسبت هشتمین سال درگذشت[i] احمد قندچى، مصطفى بزرگ‌نیا و شریعت رضوى برگزار شد.[ii]
به منظور بزرگذاشت روز شانزده آذر 1332 تدارک وسیعى از سوى کمیته دانشجویان دانشگاه تهران - وابسته به جبهه ملى - دیده شد و طى اعلامیه‌هاى متعددى از مردم دعوت شد که در تظاهرات شرکت جویند. به دستور دولت، نیروهاى نظامى و انتظامى به شدت از هرگونه اجتماع مردم جلوگیرى مى‌کردند و دانشگاه در محاصره نیروهاى نظامى قرار داده شد. اما در داخل دانشگاه، دانشجویان به تظاهرات پرداختند. تظاهراتى که با شرکت بیش از پانزده هزار دانشجو برگزار گردید. میتینگ ساعت 12 پایان یافت. این تظاهرات در شهرهاى اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز، اهواز و همچنین در امریکا نیز صورت گرفت.[iii]
ساواک درباره این تظاهرات گزارش داده است: از ساعت 10 صبح صفوف دانشجویان اجتماع کرده و در این موقع یک دستگاه بلندگوى دستى به وسط جمعیت آورده شد و دوشیزه دانشجویى شروع به خنرانى کرد و پس از خاتمه سخنرانى، دانشجویان شعار «دانشجو پیروز است» دادند و تعداد کلیه اجتماع‌کنندگان اعم از تماشاچى و شرکت‌کننده، در این موقع به چهار هزار نفر بالغ مى‌گردید.[iv]
اجتماع دانشجویان ایرانى در واشنگتن
خبرگزارى آسوشیتدپرس، از واشنگتن خبر داد: در حدود سى تن از دانشجویان ایرانى در سفارت ایران در واشنگتن اجتماع کردند و بار دیگر خواستار تجدید گذرنامه دو تن از رفقاى خویش گردیدند. این عده ضمنا فهرستى از درخواست‌هاى سیاسى خود را به مقامات سفارت ایران تسلیم نمودند. پنج تن از دانشجویان با یکى از اعضاى سفارت‌خانه گفت‌وگو کردند، در حالى که دیگران در خارج منتظر ایستاده بودند. یکى از گذرنامه‌ها مربوط به صادق قطب‌زاده، دانشجوى 24 ساله دانشگاه جرج تاون مى‌باشد. وى اظهار داشت که براى ماندن در امریکا کوشش خواهد کرد. گذرنامه دیگر مربوط به على فاطمى، دانشجوى 26 ساله رشته تحقیقات اجتماعى نیو اسکول در نیویورک است.
یک سخنگوى سفارت ایران گفت که این دو نفر در ایران متهم به خیانت هستند. وى افزود که اجتماع [امروز] دانشجویان، ناراحت‌کننده، تأسف‌آور و بى‌مورد بوده است.[v]
تظاهرات دانشجویان ایرانى مقیم فرانسه
امروز دانشجویان [ایرانى مقیم] فرانسه در محل سفارت میتینگ بزرگى تشکیل دادند و دوشیزه‌اى را که به قرار اظهار خودش، یک برادرش در دفاع از آذربایجان کشته شده و دیگرى در دانشگاه، جلو انداخته بودند و عکس برادرهاى وى را در میان گلهاى فراوان به سفارت آورده بودند. این اولین‌بارى است که چنین تظاهراتى در پاریس برپا شده است.
در سوئیس هم دانشجویان تظاهرات کردند. علت این تظاهرات این بوده است که اولاً سرپرست سابق خود را در سوئیس مى‌خواسته‌اند و ثانیاً علاوه بر سرپرستى که اخیراً دولت براى آنها فرستاده است، انتصاب خواهرزاده خانم آقاى نخست‌وزیر، عصبانیت شدیدى در میان دانشجویان سوئیس ایجاد کرده است. به‌خصوص آنهایى که ارز آنها قطع شده است، مى‌گویند با حقوقى که به عنوان معاون سرپرستى به این خویش نزدیک آقاى نخست‌وزیر مى‌دهند، ممکن است به پنجاه دانشجوى درجه اول کمک هزینه تحصیلى داد. به علاوه سوئیس که تنها یک سرپرست داشت، حالا چطور شده یک معاون هم با حقوق هنگفت به آنجا اضافه شده است.[vi]
دیدار نماینده مؤسسه کلاپ و لیلیانتال با ابوالحسن ابتهاج در بازداشتگاه
گوردون کلاپ - نماینده مؤسسه کلاپ ولیلیانتال - به همراه همسر ابوالحسن ابتهاج، امروز از ابتهاج در بازداشتگاه دیدن کردند. همسر ابتهاج از آنها جدا شد و گفت‌وگوهاى بعدى، خصوصى ادامه یافت. کلاپ، گزارش کاملى از صحبت‌هاى خود و ابتهاج و همچنین برداشت خود از عواقب بازداشت ابتهاج را براى جولیوس هولمز - سفیر امریکا در تهران - فرستاد و هولمز هم این گزارش را براى جورج سى مک گى ارسال کرد.
ابتهاج به کلاپ از اتهامش چنین گفته است که قرارداد اولیه با شرکت توسعه و منابع نیویورک (Development and Resources of Newyourk) را بدون تصویب مقامات ذى‌صلاح ایرانى امضا کرده است و نیز با تصویب قراردادهاى گوناگون با شرکت‌هاى خارجى، منابع ایران را به هدر داده است. به گفته کلاپ، ابتهاج احساس مى‌کند که ایالات متحده نمى‌تواند خود را از پرونده او دور نگه دارد، بدون آنکه داغ ننگ حمایت از بى‌عدالتى آشکار را بر خود بزند. سفیر امریکا در بند آخر گزارش خود آورده است: من تا حد زیادى در نگرانى گوردون در مورد پرونده ابتهاج شریکم. گرچه در رابطه شخصى او با ابتهاج سهیم نیستم. من از لحاظ احساسى، کمتر درگیر مسئله هستم. ما از طریق مختلف بدون آنکه بگذاریم ایالات متحده در یک پرونده حقوقى ایران درگیر شود، تحولات را از نزدیک زیرنظر داریم. نخست‌وزیر در چند مورد موضوع بازداشت ابتهاج را با من مطرح و ابراز اطمینان کرده است که ابتهاج بزودى با رفع اتهاماتش از زندان آزاد خواهد شد. تنها مى‌توانم امیدوار باشم که اطمینان او بى‌اساس نباشد.[vii]
صادرات 3500 تن پنبه به شوروی
محافل مطلع در بازار خبر مى‌دهند که شوروی‌ها 3500 تن پنبه از چهار نفر بازرگانان [ایرانى] خریدارى کرده‌اند و در برابر آن قرار است تخته و آهن‌آلات و از جمله تیرآهن و لوله گرد سیاه از شوروى به ایران وارد شود.[viii]
[i]ـ مجله تهران مصور ـ از این کلمه استفاده کرده است. مجله تهران مصور ـ ش 969 ـ 10/1/1341 ـ ص 64
[ii]ـ همان ـ ش 969 ـ 10/1/1341 ـ ص 64.
[iii]ـ سفری، محمدعلی- قلم و سیاست ـ ج 2 ـ تهران- نامک- 1373- ص 429.
[iv]ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات - جبهه ملى به روایت اسناد ساواک ـ ج 1- تهران- 1379- ص 87.
[v]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 218 ـ 18/9/1340 ـ ص 17.
[vi]ـ مجله خوشه ـ ش 53 ـ 10/10/1340 ـ ص 1 و 2.
[vii]ـ عروضی، علیرضا- خاطرات ابوالحسن ابتهاج ـ ج 2 ـ تهران- علمی- 1371- ص 843 و 844.
[viii]ـ روزنامه بورس ـ ش 107 ـ 16/9/1340 ـ ص 4.
