یکشنبه 19 شهریور 1340 / 29 ربیع‌‏الاول 1381 / 10 سپتامبر 1961

4 بازدید

سفر خارجی وزیر امور خارجه

ساعت 45/6 بامداد امروز، حسین قدس نخعى ـ وزیر امور خارجه ـ براى شرکت در شانزدهمین دوره اجلاسیه مجمع عمومى سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد. او در فرودگاه گفت: «مسافرت من در حدود یک ماه طول خواهد کشید. در بین راه براى سرکشى به امور سفارتخانه‌هاى ایران، یک روز در بیروت و 4 روز در لندن، توقف خواهیم نمود.[i]

مدت اقامت من در امریکا حدود 3 هفته به طول خواهد انجامید. در این مدت براى سرکشى به کنسولگری‌ها و نمایندگی‌هاى سیاسى ایران به بعضى از ایالات امریکا خواهم رفت تا علاوه بر رسیدگى به وضع این نمایندگی‌ها با دانشجویان مقیم امریکا تماس بگیرم و در این تماس‌ها، نظریات خود را به یکدیگر تفهیم کنیم.»[ii]

سخنان سرپرست دانشجویان ایرانى در امریکا درباره وضعیت گذرنامه‌هاى دانشجویان معترض

ساعت 9 صبح امروز حسین على (شاهرخ) امیر ارجمند ـ سرپرست دانشجویان ایرانى در امریکا ـ در نخست‌وزیرى به سؤال‌هاى خبرنگاران جراید پاسخ داد. مهم‌ترین سؤال‌ها درباره تصمیم لغو گذرنامه‌هاى تحصیلى محصلانى که وضع درسى آنها رضایت‌بخش نیست، بود. سرپرست دانشجویان گفت: «کسانى که در لباس دانشجویى، در ممالک خارج سعى دارند نام مملکت را خراب کنند، باید دولت با نهایت شدت با آنها مبارزه کند و این عده را که تعداد آنها فوق‌العاده کم است و از ده، پانزده نفر تجاوز نمى‌کند و حقیقتاً باعث آبروریزى مملکت هستند، گذرنامه‌شان را لغو کند.»

درباره وضع گذرنامه‌هاى على‌محمد سیف‌پورفاطمى و صادق قطب‌زاده سؤال شد. امیر ارجمند گفت: «قطب‌زاده، طبق مدارک موجود در سرپرستى، وضع تحصیلى خوبى ندارد و به جاى تحصیل و پرداختن به امور تحصیل، برخلاف مصالح مملکتى تبلیغاتى در خارج مى‌کند. بنا به دستور سفیر و قوانین اداره اعزام دانشجو، از تمدید گذرنامه تحصیلى او خوددارى شد. در مورد فاطمى، گذرنامه او منقضى نشده است و چنانچه خلاف مصالح مملکتى اقداماتى نکند، مسلماً دولت مزاحمتى براى او ایجاد نمى‌کند، اما اگر خلاف مصالح مملکت رفتار کند، انتظارى از دولت جز عمل متقابل نباید داشت.»[iii]

ملاقات سفیر انگلستان با نخست‌وزیر

ساعت 11 صبح امروز سر جفرى هریسن ـ سفیر انگلستان در ایران ـ در کاخ نخست‌وزیرى حاضر شد و با نخست‌وزیر ملاقات کرد. منابع مطلع براى این ملاقات و همچنین ملاقات دیروز سفیر امریکا با نخست‌وزیر، اهمیت زیادى قائل هستند.[iv]

نیاز اهالى جنوب ایران به آذوقه و موادغذایى

فرانسیس گوفیو ـ قائم‌مقام مدیرعامل سازمان کاره ـ امروز در دو نوبت صبح و شام، درباره طرح عمران بنادر جنوب با نخست‌وزیر مذاکره کرد.[v] گوفیو، ساعت 3 بعدازظهر امروز در یک مصاحبه مطبوعاتى گفت: «پنج روز است من به ایران آمده‌ام. براى من مسلم شد که دولت ایران کاملاً موافق است طرح عمران جنوب به مرحله عمل درآید. هدف ما از طرح و اجراى این برنامه، احداث جاده‌هایى است بین بنادر جنوب. البته به کارگرانى که در احداث این جاده فعالیت خواهند کرد، حقوقى پرداخت نمى‌شود. بلکه به آنها خواربار به عنوان حقوق داده خواهد شد. در گزارش‌هایى که هیئت اعزامى سازمان کاره در ایران تهیه کرده است، چنین برمى‌آید که اهالى جنوب بیش از آنچه احتیاج به پول و درآمد داشته باشند، محتاج آذوقه و موادغذایى مى‌باشند. در وضع فعلى، اهالى ساکن این منطقه، دسترسى به خارج از حدود خود ندارند. اما وقتى جاده ساخته شود، ارتباط بین بنادر جزایر و شهرها برقرار مى‌گردد.»

در این مصاحبه مطبوعاتى از طرف گوفیو و همچنین رئیس هیئت اعزامى سازمان کاره به ایران توضیح داده شد که 15 سال است سازمان کاره در امریکا تأسیس شده است و ظرف این مدت 400 میلیون دلار از محل هدایا و کمک‌هاى ملت امریکا به کشورهاى مختلف کمک کرده است. روزهاى اول، سازمان کاره در اروپاى بعد از جنگ به کمک مردم رفت. دو سال و نیم از شروع فعالیت این سازمان در ایران مى‌گذرد. در این مدت به سه برنامه: تغذیه عمومى با همکارى شیر و خورشید سرخ ایران، تحویل خواربار و غذا به آسیب‌دیدگان زلزله و سیل و تهیه وسایل خودکار براى دستگاه‌هاى عمرانى کشور ایران، کمک شده است.[vi]

نظر نخست‌وزیر درباره انتخابات

خبرنگار یکى از روزنامه‌هاى عصر، آخر وقت امروز در یک ملاقات نیم ساعته با نخست‌وزیر گفت‌وگو کرده است. در ابتداى این ملاقات، خبرنگار پرسید که بالاخره در سال جارى انتخابات انجام خواهد گرفت یا نه؟ على امینى به این سؤال جواب نداد، اما درباره انتخابات گفت: «من آدمى نیستم که پوست خربزه یک انتخابات تقلبى و مفتضح را زیر پایم بگذارند.» او افزود: «این حماقت است که انسان، با چشم باز توى چاه بیفتد. من که به صندلى صدارت نچسبیده‌ام، کنار مى‌روم.»

موضوع بعدى این مصاحبه رابطه با شوروى بود. نخست‌وزیر گفت: «ما همه سعى و کوشش خود را براى بهبود روابطمان با شوروى مى‌کنیم، اما متأسفانه نتیجه‌اى نمى‌بخشد.»

خبرنگار پرسید: بعد از بازدیدى که از مجلس شوراى ملى کردید و ساختمان‌هاى نیمه‌تمام مجلس را دیدید آیا اعتبارى براى تکمیل آنها منظور خواهید کرد؟ نخست‌وزیر گفت: «نه خیر! یعنى ما پول نداریم که به این کار اختصاص دهیم.»

على امینى، سپس به وضع اقتصادى مملکت و برنامه تثبیت اقتصادى و اقدامات دولت در این خصوص و لزوم انجام اصلاحات اقتصادى اشاره کرد و گفت: «به آنهایى که با من مخالفت مى‌کنند و نمى‌گذارند این برنامه‌ها اجرا شود، باید گفت، آیا اگر این وضع دگرگون شود، شما را ابقا خواهند کرد؟»[vii]

نظر رئیس هیئت مدیره موقت مجلس شوراى ملى درباره انتخابات

درباره انتخابات و تاریخ شروع آن، امروز رضا (سردار فاخر) حکمت ـ رئیس هیئت مدیره موقت مجلس شوراى ملى ـ گفت: «حرف‌هایى زده مى‌شود که من نمى‌دانم راست مى‌گویند یا دروغ، نخست‌وزیر به کرات اظهاراتى کرده و وعده‌هایى داده، فقط خدا مى‌داند. براى اینکه من از قلب و نیت ایشان اطلاعى ندارم تا بفهمم چه مقدار از حرف‌ها صحیح است و چه اندازه آن وعده.» حرف‌هاى حکمت در مصاحبه با یکى از روزنامه‌هاى عصر، با این جمله‌ها به پایان رسیده است: «تصور نمى‌نمایم، دولت به این زودی‌ها، انتخابات را شروع کند.»[viii]

شرط آلمان برای اعطای وام به ایران

خسرو افشار قاسملو ـ سفیر ایران در آلمان غربى ـ که به تازگى وارد تهران شده است، امروز به خبرنگار یکى از روزنامه‌هاى عصر، در مورد اینکه آیا آلمان‌ها یکى از شرایط پرداخت وام به ایران را تصویب مجلسین شوراى ملى و سناى ایران اعلام کرده‌اند؟ گفت: «در آنجا به هیچ وجه چنین مطلبى نبوده و نیست و من وقتى به ایران آمدم، این حرف را شنیدم.»[ix]

این روزنامه در شماره امروز و در خبر دیگرى اعلام کرده است که آلمان صادرکننده بیشترین کالا به ایران است. این خبر بر اساس آمار واردات ایران در سال 1339 تنظیم شده است. سال گذشته 99 کشور جهان یک میلیون و 281 هزار و 8 تن کالا به ارزش 41 میلیارد و 706 میلیون و 473 هزار و 533 ریال وارد ایران کرده‌اند که در بین آنها آلمان غربى رتبه اول را با ارزش واردات 9 میلیارد و 9 میلیون و 110 هزار و 294 ریال دارد و امریکا و انگلستان و ژاپن و ایتالیا و فرانسه و هلند و شوروى و بلژیک و چین ملى و سوئد و سیلان و هندوستان، در ردیف‌هاى دوم تا سیزدهم قرر دارند.

این روزنامه رقم کل واردات ایران در سال 1339 و از همه نقاط دنیا را معادل 43 میلیارد و 291 میلیون و 919 هزار ریال اعلام کرده است.[x]

تهدید اتمى روسیه

خبرگزارى یونایتدپرس، امروز از تهران این خبر را منتشر کرد که «روسیه ایران را تهدید کرده است که اگر از سازمان دفاعى پیمان مرکزى (سنتو) خارج نشود، در آینده‌اى که چندان دور نخواهد بود، با خطر نابودى اتمى مواجه است.»

این خبرگزارى، نظر نخست‌وزیر ایران را درباره این تهدید نیز مخابره کرده است. على امینى گفته است که ایران نمى‌ترسد و او این تهدید را بلوف دیگرى از طرف کرملین در مبارزه‌اى که براى جدا ساختن ایران از غرب و کشاندن آن به سوى بى‌طرفى یا کمونیسم در پیش گرفته، مى‌داند.[xi]

این خبر با خبر دیگرى که آخر وقت امروز به دست روزنامه‌ها رسید، در موضوع هماهنگ بود. خبر این بود که: «طبق اظهارنظر دانشمندان اتمى سوئد که در یکى از بزرگ‌ترین مراکز اتمى جهان فعالیت مى‌کنند، در اثر ادامه آزمایش‌هاى اتمى شوروى، میزان رادیواکتیویته در ایران افزایش یافته. طبق اظهار این دانشمندان اتمى، در صورتى که آزمایش‌هاى پیاپى اتمى شوروى ادامه پیدا کند، باید براى حفظ سلامت اغلب ممالک و از آن جمله ایران، اقدامات اساسى از قبیل تقویت قدرت بدنى مردم در برابر باران‌هاى رادیواکتیویته به عمل آید. یکى از طرق حفظ سلامت مردم در این مورد، خوردن قرص‌هاى مخصوصى است که باعث ازدیاد مقاومت بدن در برابر باران‌هاى رادیواکتیویته مى‌شود.»[xii]

پیش از انتشار این دو خبر یکى از روزنامه‌هاى عصر در سرمقاله‌اى که به نظر خبرگزارى آلمان «هیجان‌انگیز» است، اظهارنظر کرده بود که: «موقعیت سوق‌الجیشى ایران براى ملت ایران ایجاد خطر مى‌کند، تنها راه این است که با پشتیبانى غرب به قدرت اتمى مجهز گردد تا باعث نگرانى شوروى شود. فقط تعادل قوا مى‌تواند دنیا را نجات دهد و گرنه اگر زور بچربد و دیوانگى یکى گل کند ایران و کشورهاى دیگر در سرنوشت واحدى قرار خواهند گرفت. مگر باید همه‌چیز در انحصار شوروى باشد و دیگران حق نداشته باشند، پیش‌بینى لازم را بکنند؟ اگر هم به ادعاى شوروی‌ها، ایران با سلاح اتمى مجهز باشد، براى دفاع از حقوق مسلم ملت ایران است. در دنیاى امروز نباید قدرت در یکجا متمرکز باشد و دیگران هم باید صاحب نیرو و قواى مخرب باشند.»

به نظر خبرگزارى آلمان، این اولین بار است که در ایران درباره تجهیز احتمالى به سلاح‌هاى اتمى به صراحت، اظهارنظر شده است.[xiii]

 توزیع ده هزار نسخه عکس شاه و فرح در فرانسه

یکى از روزنامه‌هاى امروز خبر داده است که در اجراى برنامه وسیع انتشاراتى که به مناسبت سفر شاه و فرح به پاریس ترتیب داده شده، ده هزار نسخه عکس این دو براى توزیع در کشور فرانسه، براى وابسته مطبوعاتى ایران در پاریس فرستاده شد.[xiv]


[i]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10599 ـ 19/6/1340 ـ ص 1و 17.

[ii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5451 ـ 19/6/1340 ـ ص 1 و 13.

[iii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10599 ـ 19/6/1340 ـ ص 17 و 19.

[iv]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5451 ـ 19/6/1340 ـ ص 16.

[v]ـ همان ـ ش 5452 ـ 20/6/1340 ـ ص 15.

[vi]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10600 ـ 20/6/1340 ـ ص 5 و 16.

[vii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10600 ـ 20/6/1340 ـ ص 20.

[viii]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5451 ـ 19/6/1340 ـ ص 1 و 13.

[ix]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10599 ـ 19/6/1340 ـ ص 19.

[x]ـ همان ـ ص 6.

[xi]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 144 ـ 21/6/1340 ـ ص 2.

[xii]ـ روزنامه مهر ایران ـ ش 1422 ـ 20/6/1340 ـ ص 1.

[xiii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10586 ـ 2/6/1340 ـ ص 1و 17.

[xiv]ـ روزنامه مرد مبارز ـ ش 403 ـ 19/6/1340 ـ ص 3.