پنج‌شنبه 15 آذر 1341 / 8 رجب 1382 / 6 دسامبر 1962
3 بازدید
بازتاب تظاهرات دانشجویان دانشگاه تهران
هزاران تن از دانشجویان دانشگاه تهران در محوطه دانشگاه گرد آمدند و با برپایى تظاهراتى، یاد سه تن از دانشجویان شهید 16 آذر را گرامى داشتند.[1]
خبرگزارى یونایتدپرس از تهران گزارش داد دانشجویان پرچم‌هایى را حمل مى‌کردند که با لکه‌هاى قرمز رنگین شده بود.[2] به گزارش آسوشیتدپرس، آنان همان‌طور که به آرامى در محوطه دانشگاه حرکت مى‌کردند شعارهاى ضد دولتى سر دادند. خبرگزارى فرانسه نیز حرکت تظاهرکنندگان را آرام توصیف کرد. دانشجویان تظاهرکننده پس از حرکت در اطراف دانشگاه و گوش دادن به سخنرانی‌هاى رهبران کمیته دانشجویان جبهه ملى، قطعنامه‌اى تصویب کردند که در آن آزادى دکتر محمد مصدق، آزادى فعالیت‌هاى سیاسى و انجام فورى انتخابات درخواست شده بود.[3]
افراد پلیس در خارج از محوطه دانشگاه مستقر شده بودند تا از کشیده شدن تظاهرات به خیابان‌هاى اطراف دانشگاه جلوگیرى کنند. آسوشیتدپرس در گزارش خود این را هم اضافه کرد که تظاهرات از پشتیبانى همه دانشجویان برخوردار نبود.[4] چون امسال شانزدهم آذر با جمعه، روز تعطیلى دانشگاه‌ها مصادف شد، مراسم دانشجویى یک روز زودتر برگزار گردید.
رادیو پیک ایران با توجه به وعده مبهم علم در 20 آبان مبنى بر برگزارى انتخابات در آینده نزدیک، از تلاش نیروهاى ملى براى جلوگیرى از ادامه فترت و عملى ساختن انتخابات خبر داد و میتینگ روز 15 آذر دانشجویان را، تجلى آشکار این مبارزه عنوان کرد.[5]
اعلامیه جبهه ملى
جبهه ملى امروز با انتشار اعلامیه‌اى، شاه و دولت ایران را به نقض قانون اساسى و خوددارى از انجام انتخابات متهم کرد. به گزارش خبرگزارى فرانسه رهبران مخالف، شاه ایران را به برقرارى حکومت دیکتاتورى متهم ساخته و تهدید کرده‌اند که چنانچه این وضع تغییر نیابد دست به اقدامات تازه‌اى خواهند زد و مردم را به طغیان و نافرمانى دعوت خواهند کرد.[6]
حذف انتقاد از امریکا در برنامه‌های جبهه ملى
به گزارش اطلاعات داخلى ساواک، هیئت اجراییه جبهه ملى به طور محرمانه از حوزه‌ها خواسته تا در بحث‌ها و مذاکرات حوزه‌ها از آمریکا و سیاست‌هاى آن کشور در زمینه‌هاى مختلف انتقاد نکنند. این درخواست براى خنثى نمودن تبلیغاتى است که به آمریکایى‌ها چنین القا مى‌کند اعضاى جبهه ملى در ظاهر ملى‌اند اما در واقع، چپى هستند.[7]
جلسه هفتگى منزل سیدجعفر بهبهانى
عصر امروز، در جلسه هفتگى منزل سید جعفر بهبهانى، چند تن از روحانیون صحبت کردند. در آغاز جلسه آیت‌اللّه ولوى، از مبارزه براى شروع انتخابات و گشایش مجلسین حمایت کرد. سپس آیت‌اللّه حجازى از سکوت مردم در برابر ظلم و ستم انتقاد کرد. وى گفت بهتر بود دولت به جاى تصویب لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى، جلوى فساد طبقه نسوان و افتادن جوانان به دام هرویین را مى‌گرفت. از این که زن به مجلس برود و وکیل گردد کارى اصلاح نخواهد شد. این هیئت‌هاى حاکمه که مى‌آیند و مى‌روند یک جو به فکر ملت و مملکت نیستند.[8]
انتقاد آیت‌اللّه طالقانى از دولت
آیت‌اللّه طالقانى، عصر امروز در مسجد هدایت گفت: «خاک بر سر این دولت که هیچ کارش صحیح نیست. اینجا مسجد است بغل مسجد فاحشه‌خانه مى‌باشد، آن طرف مسجد میکده و سینما است، هرچه مى‌گوییم و مى‌نویسیم ترتیب اثر نمى‌دهند. این شهربانى مسلمان، مرتب جواز عرق‌فروشى صادر مى‌کند». اکثر حاضران در مسجد هدایت جوانان و دانشجویان بوده‌اند.[9]
اعتصاب مردم مشهد
شامگاه امروز پنج‌شنبه، اهالى مشهد در اعتراض به گرانى نرخ برق دست به اعتصاب زدند و از روشن کردن چراغ‌هاى برق در منازل و مغازه‌ها خوددارى کردند.[10]
مذاکره نماینده بازرگانی شوروى با وزیر بازرگانی ایران
سریکف (نماینده اداره بازرگانى شوروى) بامداد امروز، با وزیر بازرگانى مذاکره کرد. گفتگوها بیشتر روى طرح مشترک قرارداد پرداخت و اجراى مفاد قرارداد ترانزیت ایران و شوروى تمرکز داشت.[11] قرار است امور مربوط به حمل و نقل ترانزیتى کالاهاى تجارى بر اساس قرارداد مبادله شده بین ایران و شوروى به شرکت معاملات خارجى ایران واگذار شود. مقدمات این واگذارى انجام گرفته و پس از تأیید نخست‌وزیر و صدور دستور لازم، به شرکت مربوط رسماً محول خواهد شد.[12]
معاون رئیس جمهورى یوگسلاوى در ضیافت شام وزارت خارجه
کاردل (معاون رئیس جمهور یوگسلاوى) عصر امروز در راه مسافرت به اندونزى وارد تهران مى‌شود و شب را در تهران صبح مى‌کند. به مناسبت اقامت وى در تهران، از سوى نخست‌وزیر، امشب ضیافتى در وزارت امور خارجه برگزار خواهد شد.[13]
اظهارات مورخ‌الدوله سپهر
مورخ‌الدوله سپهر، امروز در جلسه‌اى که یکى از منابع ساواک گزارشى از آن تهیه کرده است، گفت در ایران دیگر حکومتى که طرفدار آمریکا و مخالف شوروى و یا طرفدار شوروى و مخالف آمریکا باشد روى کار نخواهد آمد. به زعم وى آمریکا و شوروى در سراسر جهان با هم توافق کرده‌اند که در آینده قدمى علیه یکدیگر برندارند و در هیچ کشورى آمریکایى‌ها پول خرج مبارزه با کمونیسم نخواهند کرد. وى اظهار عقیده کرد در هر یک از کشورهاى جهان که دستگاه حاکمه متکى به ملت باشد از طرف شوروى و آمریکا حمایت خواهد شد در غیر این صورت، دو کشور براى واژگونى آن تلاش خواهند کرد. مورخ‌الدوله سپهر نگفت این توافق مدعایى او، چه موقعى حاصل شده و او چگونه از مفاد این توافق آگاه شده است.[14]
[1]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 215 ـ 17/9/1341 ـ ص 2.
[2]ـ همان ـ ص 2 و 3.
[3]ـ همان ـ ص 8.
[4]ـ همان ـ ص 2.
[5]ـ همان ـ ش 225 ـ 29/9/1341 ـ ص 16 تا 18.
[6]ـ بولتن خبرگزارى پارس محرمانه ـ ش 215 ـ 17/9/1341 ـ ص 8.
[7] ـ جبهه ملى به روایت اسناد ساواک ـ ج 1 ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1379ـ ص 96.
[8]ـ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک ـ ج 1: زمینه‌ها ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1378ـ ص 456 و 454.
[9]ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک ـ ج 29: آیت‌اللّه سیدمحمود طالقانى ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1381ـ ص 298 و 294.
[10]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10969 ـ 17/9/1341 ـ ص 17.
[11]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5820 ـ 15/9/1341 ـ ص 16.
[12]ـ روزنامه بورس ـ ش 338 ـ 15/9/1341 ـ ص 4.
[13]ـ روزنامه پیغام امروز ـ ش 821 ـ 15/9/1341 ـ ص 8.
[14]ـ چپ در ایران به روایت اسناد ساواک ـ ج 8: روابط ایران و شوروى ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1381ـ ص 60.
