سه‌شنبه 7 فروردین 1341 / 20 شوّال 1381 / 27 مارس دسامبر 1962
8 بازدید
مصاحبه علی امینی با تلویزیون ایران
ساعت 20:45 نخست‌وزیر در تلویزیون ایران حضور یافت و دربارة مسافرت اخیر خود به کشورهای اروپایی (آلمان، بلژیک، فرانسه و انگلستان)، کمک‌های اقتصادی، فنی و فرهنگی این کشورها به ایران و دیگر مسائل جاری مملکت سخن گفت.
او در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: «... بدیهی است در ملاقات‌هایی که با سران این دولت‌ها کردم، فقط جلب کمک‌های مادی مطرح نبود، بلکه نظر اساسی، توضیح مسائل مربوط به مملکت، اعم از اجتماعی و اقتصادی و بخصوص بیان موقعیت جغرافیایی ایران و ارزش دفاعی آن برای دنیای آزاد بود.» امینی در همین خصوص، کمک گرفتن از کشورهای دیگر را امری معمول دانست و برخلاف برخی منتقدان آن را مذموم به حساب نیاورد و در ادامه افزود «هر ملتی کما اینکه کمک بگیرد یا نگیرد موظف است تا آنجا که قدرت دارد برای توسعه و آبادانی مملکت بکوشد، حال چه درآمد عادی مملکت اکتفا بکند و چه نکند، البته درآمد کشور ما که درآمد نفت را هم باید جزو آن به‌حساب آورد برای انجام اصلاحات کافی است، منتهی مسأله‌هایی که هست زمان خیلی طولانی می‌خواهد.» وی در ادامه گفتار خود از کمک‌های اقتصادی کشورهای غربی به اجرای برنامة سوم کشور سخن گفت و هزینه اجرای این برنامه را 5/1 میلیارد دلار دانست و اعلام کرد که حدود هشتصد میلیون دلار، کسر ارزی وجود دارد «که پس از تصویب بانک بین‌المللی این کسری را که ممکن است کمتر هم بشود باید بین کشورهای دوست غربی تقسیم کنیم و اطمینان داریم که همه با نهایت علاقه و توجه به موقعیت ایران و اهمیتی که در دفاع از کشورهای آزاد دارند این کمک را خواهند پرداخت.» امینی در این مصاحبه تلویزیونی به عدم پیشنهاد اساسی، جدی و بدون قید و شرط از جانب کشورهای شرقی اشاره کرد و دربارة رابطه با شوروی گفت: «در رابطه با شوروی‌ها سعی ما این بوده است که این روابط دوستانه و صمیمی باشد، بدون اینکه این رابطه مخالف استقلال و ملیت ما یا متضمن گذشتن از حدود قوانین معمول باشد.»
نخست‌وزیر در قسمتی دیگر از سخنانش به مسأله بودجه 1341 اشاره کرد و سیاست اقتصادی دولت را بر پایه حمایت از تولیدکننده داخلی دانست و افزود در صورت نیاز مصرف‌کنندگان، در یک فضای رقابتی، محصولات خارجی نیز وارد می‌شود تا کیفیت و قیمت اجناس و تولیدات داخلی به سطح مطلوب برسد.[1]
در پی این مصاحبه تلویزیونی، رادیو مسکو از سخنان امینی بشدت انتقاد کرد و تلاش او را برای وارد کردن ایران به بازار مشترک اروپا اشتباه دانست و افزود: «واضح است که ورود ایران به بازار مشترک به هر شکلی که باشد به این معناست که به اعضای غربی بازارمشترک وسیعاً امکان داده شود که ایران را مشترکاً غارت کنند و سیاست توسعه طلبی بازرگانی خود را در ایران مشترکاً اعمال نمایند....»[2]
حمایت دولت‌های آلمان، انگلستان و فرانسه از برنامه‌های اقتصادی در ایران
در پی مذاکرات نخست‌وزیر با دولتمردان آلمانی و نیز گفت‌وگوهای خداداد فرمانفرمائیان (معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه) مقامات آلمانی در شرایط پرداخت وام به ایران تغییراتی به نفع ایران دادند. از جمله 105 میلیون مارکی که پیش از این قرار بود در یک نوبت و در مارس 1964 (11 اسفند 1342 ـ 10 فروردین 1343) به ایران پرداخت گردد، اکنون در سه مرحله و در مدت نُه ماه از تاریخ مذکور، پرداخت خواهد شد. این تغییر از بروز بعضی اشکالاتی که ممکن بود در کار توازن پرداخت‌های دولت پیش آید جلوگیری می‌کند، اگرچه هنوز اشکالاتی در کار برنامه سوم موجود است [...] ولی از قرائن موجود چنین برمی‌آید که دولت در کار تهیه هشتصد میلیون دلاری که می‌خواهد از طریق وام‌های خارجی تأمین کند مواجه با اشکال چندانی نخواهد شد.
این وام دویست میلیون مارکی که بخش عمده آن به مبلغ 105 میلیون مارک، مربوط به تکمیل پروژه سد سفید رود است با بهره 5/3 درصدی و به مدت پانزده سال خواهد بود و دولت آلمان هم موافقت کرده است پس از تأدیه 105 میلیون مارک از طرف ایران، آن را دوباره به صورت پرداخت‌های مختلف به مقاطعه‌کاران، در اختیار دولت ایران قرار دهد.[3]
در همین زمینه، آنتوان پینه (نخست‌وزیر و وزیر دارایی سابق فرانسه) قرار است در اواخر فروردین سال جاری به تهران بیاید و درباره امکان سرمایه‌گذاری خصوصی صاحبان سرمایه فرانسوی با مقامات ایران گفت‌وگو کند.[4]
براساس اطلاعات منتشر شده، معاون وزیر دارایی انگلستان نیز به نمایندگی از طرف وزارتخانه خود در جواب جرمی تورپ، یکی از نمایندگان حزب لیبرال در مجلس عوام، آمادگی کشورش را برای حضور در کنسرسیومی تحت‌نظر بانک بین‌المللی اعلام کرد. پیش از این نیز هرولد مک‌میلان ( نخست‌وزیر انگلستان) به کارهایی که در ایران در حال اجراست اظهار علاقه کرد و تصمیم کشورش را برای کمک به ایران به هر طریق ممکن اشکار ساخت.[5] مجله خواندنی‌ها نیز در شماره 54 خود نوشته بود که به دنبال توصیه‌های چستر بولز، کندی لزوم ادامه کمک به ایران، ترکیه و یونان را تأکید کرده است.[6]
صدور نفت فلات قاره توسط شرکت نفت ایران ـ آمریکا
مهندس پرخیده (رئیس هیئت مدیره شرکت نفت ایران ـ آمریکا) امروز اظهار داشت، برنامة حفر چاه‌های جدید نفت در آبهای خلیج‌فارس امسال نیز ادامه خواهد داشت و علاوه بر چاه‌های فعلی که در دست حفاری است تا پایان سال 1962 م نیز اقدام به حفر دو تا سه چاه نفت در حوزة قرارداد پان‌امریکن قرار خواهد داشت. وی افزود: «در حال حاضر چاه شمارة 2 داریوش و چاه مکرر شمارة 2 سیروس در خلیج‌فارس در فاصله چند کیلومتری جزیره خارک در دست حفاری است [...] و باین ترتیب امیدواریم امسال شرکت نفت ایران ـ آمریکا شروع به صدور نفت فلات قاره بنماید.»[7]
این خبر در حالی منتشر می‌شود که به نقل از آسوشیتدپرس جورج مک‌گی (معاون وزارت امورخارجه آمریکا) اظهار کرده است که «رونق روزافزون فعالیت‌های توسعه و عمران در سرتاسر جهان طی بیست سال آینده احتیاج به نفت را در سرتاسر دنیا به میزان زیادی افزایش خواهد داد.» او همچنین گفته است که برجسته‌ترین خصوصیت تلاش جهانی برای توسعه و پیشرفت اقتصادی و صنعتی آن است که این «نهضت بزرگ» محدود به چند کشور خاص نیست بلکه مربوط به تمام ممالک دنیاست.[8]
حسنعلی منصور در هجدهمین اجلاس کمیسیون اقتصادی آسیا و خاور دور
حسنعلی منصور، دبیرکل شورای عالی اقتصاد که در رأس هیئت نمایندگی ایران در هجدهمین اجلاس
«کمیسیون اقتصادی ملل‌متحد برای آسیا و خاور دور (ECAFE)» به توکیو رفته بود پس از دو هفته به تهران بازگشت. او که در این دوره ریاست جلسات اجلاس را نیز برعهده داشت، طی نطقی، دربارة وضع اقتصادی کشورهای آسیایی سخن راند. وی همچنین دربارة اقدامات دولت ایران در اصلاحات ارضی، وضعیت بازرگانی داخلی و مشکلات بین‌المللی تجارت، بازار مشترک اروپا و لزوم توجه به وضع صادرات و بازرگانی خارجی کشورهای منطقه آسیا و خاور دور مطالبی بیان کرد. دربارة تشکیل سمپوزیوم بین‌المللی نفت تصمیم قطعی کنفرانس اعلام شد که در سپتامبر 1962 (شهریور 1341) در تهران برگزار شود و همچنین تشکیل انستیتوی منطقه نفت در ایران مورد تأیید قرار گرفت و مقرر شد که اجلاس «ECAFE» در مارس 1964 در تهران برگزار شود.[9] در حاشیه این اجلاس چستر بولز، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، که برای بررسی وضع کشورهای آسیا و خاور دور به این منطقه سفر کرده بود در جمع کلیه نمایندگان عضو اجلاس راجع به سیاست‌های دولت آمریکا و کمک‌های اقتصادی و فنی به کشورهای این منطقه سخنرانی کرد.[10]
تصویب‌نامه هیئت‌وزیران و اختلاف شرکت‌های هواپیمایی
در پی تصویب‌نامه هیئت وزیران در بهمن 1340 «شرکت سهامی هواپیمایی ملی ایران (هما) با حق انحصاری پرواز، تشکیل و قرار شد که اگر شرکت‌های پارس و ایران بخواهند به‌کار خود ادامه دهند باید سرمایه خود را به‌صورت سهام در اختیار شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) بگذارند». با این تصویب‌نامه شرکت هواپیمایی پارس موافقت خود را با این تصمیم اعلام داشت اما شرکت هواپیمایی ایران با این عمل موافقت ننمود و در پی همین عدم توافق دیروز (6/1/1341) از پرواز هواپیماهای این شرکت جلوگیری شد. امروز تیمسار خادمی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی ملی، اعلام کرد که «شرکت هواپیمایی ایران با هواپیماهای خود می‌تواند تا روز 31 فروردین به فعالیت ادامه دهد و از روز اول اردیبهشت حق انحصاری پرواز در اختیار شرکت هواپیمایی ملی قرار خواهد گرفت.»[11]
آخرین مهلت تسلیم اظهار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه های مالکین میاندوآب و شاهین‌دژ
حسن ارسنجانی (وزیر کشاورزی) طی یک مصاحبه مطبوعاتی ضمن بیان مهلت قانونی تسلیم اظهارنامه‌های مالکین اعلام کرد: مقدمات انتقال املاکی که اظهارنامه‌هایشان به مراجع ذی‌صلاح داده شده فراهم آمده است و این مالکان می‌توانند همچون مالکان مراغه قسط اول قیمت املاک خود را نقدی دریافت کنند و باقیمانده آن طی مدت نُه سال پرداخت خواهد شد. وی همچنین افزود: «البته در میاندوآب و شاهین‌دژ نیز مانند سایر مناطق یکی دو نفر آدم ناراحت هستند که تصور می‌کنند در برابر قانون می‌توانند مقاومت کنند ولی عملاً به آنها نشان داده خواهد شد کسانی که مخالف منافع عمومی باشند مجازات خواهند شد [...] و بنده به زارعین اعلام می‌کنم چنانچه تحت‌تأثیر تحریکات مالکین واقع شوند علاوه بر اینکه به آنها زمین داده نخواهد شد مجازات نیز خواهند شد.»[12]
فقر و نارضایتی در سراسر خوزستان
براساس اخبار رسیده از خوزستان بر اثر خشکسالی و هجوم ملخ به مزارع، زراعت از بین رفته است و نیز بر اثر تعدّیاتی که برخی از مأمورین دولتی به مردم این استان کرده‌اند نارضایتی بی‌سابقه و فقر عجیبی سراسر خوزستان را فرا گرفته است. روزنامة مهر ایران یکی دیگر از علل این نارضایتی‌ها را دسیسه‌ها و دسته‌بندی‌های مخالفین دولت عنوان می‌کند که به جنجال و خشم عمومی دامن می‌زند.[13]
جلسه همگانی باشگاه لانیز تبریز
جلسه همگانی باشگاه لانیز تبریز با حضور استاندار آذربایجان شرقی، در محل این باشگاه تشکیل شد. در این جلسه مقرر شد برای ساختمان دبستان کر و لال‌ها و نابینایان که زمین آن از طرف شهرداری واگذار شده است نقشه‌ای طراحی شود و پس از آن پی‌ریزی ساختمان دبستان آغاز گردد.[14]
[1]ـ روزنامه کیهان، ش 5613، 8/1/1341، ص 1 و 16.
[2]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 9، 11/1/1341، ص 17 و 14.
[3]ـ روزنامه کیهان، ش 5613، 8/1/1341، ص 13.
[4]ـ همان.
[5]ـ همان؛ روزنامه پست تهران، ش 2593، 8/1/1341، ص 1 و 6.
[6]ـ مجله خواندنی‌ها، ش 54، 7/1/1341، ص 6.
[7]ـ روزنامه کیهان، ش 5612، 7/1/1341، ص 15.
[8]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10761، 8/1/1341، ص 12.
[9]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10761، 8/1/1341، ص 17؛ روزنامه پست تهران، ش 2594، 9/1/1341، ص 6.
[10]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10762، 9/1/1341، ص 1 و 17.
[11]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10760، 7/1/1341، ص 1؛ روزنامه کیهان، ش 5612، 7/1/1341، ص 1 و 13.
[12]ـ روزنامه پست تهران، ش 2592، 7/1/1341، ص 1 و 6؛ روزنامه کیهان، ش 5612، 7/1/1341، ص 16.
[13]ـ روزنامه مهر ایران، ش 1551، 7/1/1341، ص 1.
[14]ـ روزنامه کیهان، ش 5612، 7/1/1341، ص 9.
