چهارشنبه 10 مرداد 1341 / 29 صفر 1382 / اول اوت 1962
7 بازدید
بازگشت محمدرضا پهلوی از افغانستان
محمدرضا پهلوی در آخرین روز سفرش به افغانستان صبح امروز پس از برگزاری مراسم تودیع از کابل راهی تهران شد. به هنگام تودیع در فرودگاه کابل، پادشاه افغانستان، سردار محمدداود (صدراعظم)، هیئت دولت، رؤسای هیئت‌های سیاسی خارجی مقیم در دربار کابل و شخصیت‌های کشور افغانستان حضور داشتند. شاه پس از پرواز از فرودگاه کابل در هواپیما با ارسال پیامی خطاب به پادشاه افغانستان از پذیرایی و میهمان‌نوازی وی تشکر کرد.[1]
هواپیمای حامل شاه، ساعت 11:55 در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. از ساعت 11 اعضای خاندان سلطنتی (نخست‌وزیر)، علاء (وزیر دربار)، اعضاء کابینه دولت، رئیس ستاد کل ارتش، شهردار تهران و مقامات انتظامی برای استقبال از محمدرضا پهلوی و عرض خیرمقدم به او در فرودگاه حضور یافته بودند.[2]
اعلامیة مشترک ایران و افغانستان
بعدازظهر امروز اعلامیه مشترک دربارة مذاکرات محمدرضا پهلوی و پادشاه افغانستان در تهران و کابل به این شرح انتشار یافت: «بنابر دعوت پادشاه افغانستان، شاه ایران از تاریخ چهارم تا دهم مرداد 1341 به کابل مسافرت رسمی کرد. مقدم شاه ایران با احساسات صمیمانه و برادرانه که از مشخصات روابط بین مردم ایران و افغانستان است، استقبال گردید. شاه ایران در مدت اقامت‌شان در کابل در مجلس شورای ملی افغانستان حضور یافتند. همچنین خیر مقدم اهالی کابل را در اجتماع عظیمی که به افتخار اعلی‌حضرتشان ترتیب یافته بود، پذیرفتند. از دانشگاه کابل و چند طرح عمرانی اطراف کابل نیز دیدن کردند. در همه جا مقدم شاه ایران از طرف مردم و حکومت افغانستان با روح صمیمیت و برادری مواجه گردید. شاه ایران با پادشاه افغانستان راجع به مسائل طرف علاقه هر دو کشور، بخصوص در موضوع بذل مساعی جمیله برای تجدید روابط بین افغانستان و پاکستان، تبادل نظر کردند و شاه ایران اعلام کردند که به مساعی خودشان در میانجیگری برای اعاده روابط عادی بین افغانستان و پاکستان ادامه خواهند داد. پادشاه افغانستان نیات افغانستان را برای حفظ و تحکیم دوستی و روابط حسنه با همه مردم و ملل براساس احترام متقابل و پیروی از منشور ملل متحد که سیاست بی‌طرفی افغانستان روی آن استوار می‌باشد، تشریح کرد. شاه ایران نیات ایران را برای حفظ و تحکیم روابط دوستانه و احترام متقابل و دوستی با سایر ممالک که براساس قرارداد و تعهدات بین‌المللی و اصول منشور ملل متحد استوار است، اعلام کرد. سران دو کشور اظهار عقیده کردند که پیروی از اصول منشور ملل متحد در حل مسائل مورد اختلاف از راه مذاکرات مسالمت‌آمیز پایه محکمی است که صلح و امنیت جهان را تضمین می‌کند. سران دو کشور اظهار اطمینان کردند که مسافرت شاه ایران به افغانستان که مظهر روابط برادری و مبیّن علائق عمیق مودت بین دو ملت ایران و افغانستان است در تحکیم و تشیید این روابط مؤثر و مفید بوده است.»[3]
تحلیل رادیو صدای ملی ایران از مسافرت شاه به افغانستان
رادیو صدای ملی ایران در تحلیلی از مسافرت شاه به افغانستان و دستاوردهای این سفر گفت: «این مسافرت هیچ دستاوردی نداشته و براساس آخرین اخبار، مسافرت شاه عامل هیچ‌گونه نزدیکی بین افغانستان و پاکستان نشده است و مناسبات دو کشور افغانستان و پاکستان در همان وضعیت سابق خود است». این رادیو در ادامة تحلیل خود گفت: «اعلامیه مشترک به هیچ‌وجه منعکس‌کننده نظر مشترکی نیست، به‌خصوص دولت افغانستان با اصرار تمام از صحت سیاست بی‌طرفی خود دفاع می‌کند و آن را نقطة مقابل سیاست شرکت در پیمان‌های نظامی قرار می‌دهد. در اعلامیة صادره با وجود آنکه پادشاه افغانستان با صراحت از بی‌طرفی دفاع کرده، شاه ایران جرأت نکرده به طور رسمی از پیمان سنتو و قرارداد ایران و آمریکا صریحاً اسم ببرد و از قراردادها به طور کلی اسم برده است.»[4]
دیدار نخست‌وزیر با شاه
اسدالله علم (نخست‌وزیر) بعدازظهر امروز در کاخ سفید سعدآباد با محمدرضا پهلوی دیدار و گزارشی از امور جاری مملکت را در ایام سفر وی تقدیم کرد. این دیدار دو ساعت به طول انجامید.[5]
جلسة استانداری آذربایجان
امروز جلسه‌ای با حضور مأموران کشاورزی و اصلاحات ارضی و رؤسای ادارات انتظامی استان آذربایجان و علی دهقان (استاندار این استان) تشکیل و شکایات رسیده مطرح شد. به گفتة دهقان، اغلب فرمانداران و بخشداران و مأموران ژاندارمری نیز شکایت داشتند که مأموران اصلاحات ارضی زارعین را به نپرداختن بهره مالکانه روستاهایی که هنوز بین زارعان تقسیم نشده است تشویق می‌کنند، تا جایی که اختلاف به حدی رسیده که در چند روستا مالک را به روستا راه نداده‌اند. نتیجة این جلسه صدور بخشنامه‌ای از سوی استانداری با این مضمون بود که مأموران انتظامی همان‌طور که مراقب‌اند مالکان به روستائیان تعدی نکنند باید در مقابل، از تعدی و تجاوز احتمالی روستائیان به مالکین نیز جلوگیری کنند. در غیر این صورت روستائیان متجاوز تحت تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت.[6]
جلسة مجدد کمیسیون افزایش اختیارات استانداران
کمیسیون مأمور تهیه طرح افزایش اختیارات استانداران امروز مجدداً در وزارت کشور تشکیل شد. در این کمیسیون معاونان وزارت کشور و چند تن از استانداران پیشین شرکت داشتند. قرار است طرح مذکور روز شنبه مجدداً به هیئت دولت ارسال شود. در جلسة امروز، آخرین بررسی‌ها دربارة این طرح انجام شد. به موجب ماده جدیدی که در آن گنجانیده شد فرمانداران کل نیز دارای اختیارات مشابه استانداران خواهند بود. طرح افزایش اختیارات استانداران به انضمام طرح تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی هفته گذشته به دولت تسلیم گردید. ولی به علت نواقصی که داشت به وزارت کشور عودت داده شد و قرار است مجدداً هفته آینده به دولت تسلیم شود. به نوشته روزنامه کیهان، در حال حاضر تصویب و اجرای طرح افزایش اختیارات استانداران از نظر دولت در مرحلة اول اهمیت قرار دارد و اجرای طرح تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی نیز بعد از تفویض اختیارات بیشتر به استانداران در دستور کار قرار خواهد گرفت.[7] به موجب این طرح استانداران می‌توانند در صورت لزوم، رؤسای ادارات استان‌ها و شهرستان‌های تابعه را شخصاً منتظرخدمت نمایند.[8]
پذیرش بودجة هسته‌ای دولت سابق از سوی وزیر دارایی
وزیر دارایی با تشکیل جلساتی، بودجه هسته‌ای تنظیم شده از سوی دولت سابق را بررسی کرد و ارقام بودجة هسته‌ای را پذیرفت، ولی هنوز درباره ارقام مورد تقاضای چند وزارتخانه مهم از جمله وزارت فرهنگ و وزارت جنگ مذاکرات ادامه دارد. به نوشته روزنامه کیهان نظر وزیر دارایی این است که به ارقام بودجه غیرهسته‌ای نیز توجه شود و آنچه به عنوان بودجه کل کشور منظور می‌شود ارقام ضروری باشد. وزیر دارایی بیشتر وقت خود را صرف بررسی و اخذ تصمیم دربارة بودجه کل کشور می‌کند. به نوشتة همین روزنامه، وزیر دارایی اکنون با این مسئله مواجه است که کسر بودجه کشور که در بودجه تنظیمی قبلی وجود داشت غیرقابل اجتناب است و اگر راهی برای ایجاد درآمدهای جدید پیدا نشود مشکل بودجه که به سقوط دولت سابق انجامید همچنان باقی خواهد بود.[9]
انتصاب معاون مدیر عامل کنسرسیوم نفت
روزنامه اطلاعات در شمارة امروز خود نوشت رحمت‌الله قوامی به سمت معاون مدیر عامل شرکت‌های عامل نفت منصوب شده است. قوامی اولین ایرانی است که به این سمت منصوب می‌شود و پیش از وی جوشم فرانسوی و از اعضای شرکت دوپترول فرانسه در این سمت انجام وظیفه می‌کرد. به نوشته این روزنامه، انتصاب قوامی در تعقیب برنامه جانشین شدن ایرانیان به جای خارجیان در صنایع نفت است. سمت قوامی مانند معاونان ثابت وزارتخانه‌هاست و با تغییر مدیر عامل تغییر نخواهد کرد.[10]
تعویق انتشار یادداشت‌های اوپک
به نوشته روزنامه بورس قرار بود امروز یادداشت‌های اوپک که در واقع توضیح قسمت‌هایی از اعلامیه شماره چهار سازمان کشورهای صادرکننده نفت است انتشار یابد، ولی این کار به تعویق افتاد و مقامات شرکت ملی نفت و اداره کل نفت و وزارت دارایی نیز از دادن هرگونه توضیحی در این زمینه خودداری کردند. از قرار معلوم با توجه به مذاکراتی که اخیراً بین نمایندگان عربستان سعودی و کمپانی‌های عضو شرکت آرامکو در ریاض انجام گرفته، تغییراتی در متن این یادداشت‌ها داده شده است. هنوز از ماهیت این تغییرات خبری در دست نیست و پیش‌بینی می‌شود که حک و اصلاحاتی که در یادداشت‌ها شده در جهت حفظ بیشتر منافع کشورهای صادرکننده نفت بوده است.[11]
دیدار 34 نفر از استادان دانشگاه‌های آمریکا با نخست‌وزیر
عصر امروز 34 نفر از استادان دانشگاه‌های آمریکا که برای جهانگردی به کشورهای مختلف دنیا سفر می‌کنند، به تهران آمدند و با اسدالله علم (نخست‌وزیر) دیدار کردند. در این ملاقات نخست‌وزیر به روابط دوستانة میان ایران و ایالات متحده اشاره کرد و اظهار داشت روابط ما با آمریکا همیشه دوستانه بوده است و من امیدوارم در آینده نیز این مناسبات دوستانه همچنان ادامه یابد.[12]
[1]ـ روزنامه پست تهران، ش 2693، 11/5/1341، ص 1.
[2]ـ روزنامه کیهان، ش 5713، 10/5/1341، ص 1 و15.
[3]ـ روزنامه پست تهران، ش 2692، 10/5/1341، ص 1 و 6.
[4]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 107، 11/5/1341، ص 19 و 20 و 21.
[5]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10862، 11/5/1341، ص 20.
[6]ـ فصلنامه تاریخ معاصر ایران، ش 11، پاییز 1378، ص 33 و 34.
[7]ـ روزنامه کیهان، ش 5713، 10/5/1341، ص 16.
[8]ـ روزنامه فریاد خوزستان، ش 458، 10/5/1341، ص 6.
[9]ـ روزنامه کیهان، ش 5715، 13/5/1341، ص 16.
[10]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10861، 10/5/1341، ص 20.
[11]ـ روزنامه بورس، 252، 11/5/1341، ص 1 و 2.
[12]ـ روزنامه کیهان، ش 5713، 10/5/1341، ص 1.
