یکشنبه 31 تیر 1341 / 19 صفر1382 / 22 ژوئیه 1962
7 بازدید
اجتماع دانشجویان ایرانی مقیم آلمان
خبرگزاری آلمان گزارش داد بیش از دویست نفر از دانشجویان ایرانی در دوسلدورف اجتماع کردند تا سالگرد انقلاب سال 1952 (1331ش) را، که در آن دانشجویان در تهران کوشیدند محمد مصدق نخست‌وزیر برکنار شده را بار دیگر سر کار بیاورند جشن بگیرند. دانشجویان در این اجتماع یک قطعنامه پنج ماده‌ای تصویب کردند که در آن از دولت ایران تقاضا شده است مصدق را آزاد سازد. در این قطعنامه همچنین درخواست شده است که انتخابات عمومی فوراً اجرا شود و کلیه زندانیان سیاسی آزاد شوند. در پایان قطعنامه هم خواسته شده است ایران از پیمان مرکزی خارج شود.[1]
مصاحبه مطبوعاتی نخست‌وزیر جدید
پیش از ظهر امروز اسدالله علم (نخست‌وزیر) در یک مصاحبه مطبوعاتی برنامه کار دولت خود را اعلام کرد. برای برگزاری این مصاحبه بیش از صد تن از خبرنگاران جراید داخلی و خبرگزاری‌های خارجی و عکاسان و فیلمبرداران از ساعت 11 صبح در کاخ نخست‌وزیری اجتماع کرده بودند. اسدالله علم مقارن ساعت 15:12 به اتفاق نصرالله انتظام (وزیر مشاور) معینیان (معاون نخست‌وزیر و سرپرست اداره کل انتشارات و تبلیغات) وارد جلسه شدند.
نخست‌وزیر در ابتدای جلسه برنامه دولت را چنین شرح داد: در این موقع که مسئولیت ادارة امور کشور را به امر اعلی‌حضرت همایونی شاهنشاه به عهده گرفته است، لازم می‌داند برای آگاهی عموم برنامه خود را در اجرای فرمان همایونی مورخ 20 آبانماه 1340 به منظور بهبود وضع اقتصادی و مالی و اصلاحات اجتماعی به شرح ذیل اعلام دارد: 1ـ توازن بودجه و تثبیت اقتصاد توأم با اتخاذ تدابیر لازم به منظور به راه انداختن چرخ‌های اقتصادی کشور و ایجاد کار برای بیکاران و گردش سرمایه، و امکان دادن به فعالیت افراد در رشته‌های تولیدی، مورد توجه خاص دولت است و در درجه اول سعی خواهد شد با استفاده از امکانات و رعایت صرفه‌جویی در مخارج و موازنه بودجه عمومی وضع مالی سالمی در مملکت برقرار شود. 2ـ در اجرای نیّات همایونی، دولت اعلام می‌دارد که اصلاحات ارضی ایران را طبق لایحه قانونی اسفندماه 1340 در سراسر کشور به مورد اجراء خواهد گذاشت 3ـ اجرای برنامه سوم اقتصادی کشور و تأمین اعتبارات لازم برای آن، از مقاصد اساسی دولت است. 4ـ دولت مبارزه با فساد و تباهی را با کمال شدت ادامه خواهد داد؛ به طوری که بدون اعمال هیچ‌گونه حب و بغض، اشخاص خاطی و متجاوزین به اموال عمومی به کیفر قانونی خواهند رسید. 5ـ در قسمت فرهنگ، کوشش دولت در درجه اول در راه تعمیم تعلیمات عمومی ابتدایی مصروف خواهد شد و به موازات آن به توسعه تعلیمات فنی و حرفه‌ای به منظور تربیت متخصص در رشته‌های تولیدی به تناسب احتیاجات کشور اقدام خواهد شد. 6ـ توجه مخصوص به توسعه بهداشت و واگذاری تدریجی امور درمانی به مردم لحاظ می‌شود. 7ـ دولت مصمم است تمرکز بی‌تناسب امور در تهران را با دادن اختیارات به استانداران و انجمن‌های منتخب شهرستان و استان، و نظارت مردم در امور اجتماعی خود، در سراسر کشور تعدیل کند. 8 ـ دولت مصمم است در اسرع وقت مقدمات برگزاری انتخابات مجلسین شورای ملی و سنا را فراهم سازد. 9ـ دولت سعی خواهد کرد در بهبود وضع کارمندان دولت از طرق مختلف و مخصوصاً از طریق هم‌آهنگ ساختن حقوق و تهیه مسکن و تأسیس شرکت‌های تعاونی برای آنان بکوشد. 10ـ سیاست خارجی دولت مبتنی بر پیروی از منشور ملل متحد و تقویت مبانی صلح جهانی و تشدید روابط دوستانه با کشورها، بخصوص ممالک همجوار، براساس اصل احترام متقابل و وفاداری به تعهدات بین‌المللی و منطقه‌ای مانند پیمان مرکزی خواهد بود.[2]
ایران؛ عضو وفادار سازمان پیمان مرکزی
علم قول داد که ایران عضو وفادار سازمان پیمان مرکزی خواهد ماند و دولت وی انتخابات مجلس را انجام خواهد داد. وی افزود که از آمریکا برای کمک در اجرای برنامه سوم پنج ساله انتظار دارد و ایران می‌تواند در صورتی که لازم باشد به سایر کشورهای خارجی نیز در این زمینه مراجعه کند.[3]
برنامه وزارت کشاورزی
امروز دکتر حسن ارسنجانی (وزیر کشاورزی) گفت: دولت جدید با کمال قدرت قانون اصلاحات ارضی را در سراسر مملکت اجرا خواهد کرد و در برنامه دولت نیز به این مطلب اشاره شده است. وزیر کشاورزی اضافه کرد: شاهنشاه درباره اجرای قانون اصلاحات ارضی دستور مؤکدی صادر فرمودند و ما در حال حاضر مشغول کار هستیم و برنامه‌ای را که در دست اجرا داشتیم دنبال خواهیم کرد.[4]
معرفی معاونین نخست‌وزیر
به نوشته روزنامه پست تهران قبل از عزیمت شاه به افغانستان، معاونان نخست‌وزیر، به شاه معرفی خواهند شد. به قرار اطلاع، سرلشکر حسن پاکروان (معاون نخست‌وزیر و قائم‌مقام نخست‌وزیر در سازمان امنیت و اطلاعات کشور) و معینیان (معاون نخست‌وزیر و سرپرست اداره کل انتشارات و رادیو) در سمت‌های خود ابقاء شدند و گفته می‌شود معاونین مزبور و یکی دو نفر از مقامات کشوری ظرف این هفته معرفی می‌شوند.[5]
برنامه سفر شاه به افغانستان
بعدازظهر امروز شجاع‌الدین شفا سخنگو و رایزن فرهنگی شاهنشاهی، دربارة سفر شاه به کشور افغانستان توضیحاتی در اختیار خبرنگاران جراید داخلی و خارجی گذاشت و گفت: «ساعت18:30 روز پنجشنبه، چهارم مرداد، شاه به دعوت محمدظاهرشاه (پادشاه افغانستان) از تهران با هواپیما عازم کابل خواهد شد. او در این سفر با محمدظاهرشاه و مقامات سیاسی آن کشور در زمینه رفع اختلافات مرزی با پاکستان و افغانستان و نیز توسعه روابط سیاسی و اقتصادی ایران و افغانستان مذاکراتی خواهد کرد». به قرار اطلاع سفر محمدرضا پهلوی پنج روز به طول خواهد انجامید.[6]
آغاز کار وزرای جدید
صبح امروز هیئت دولت جلسه‌ای ترتیب داد و با اتمام آن جلسه، آقایان وزیران به وزراتخانه‌های خود رفتند و مشغول کار شدند.[7]
ابراز احساسات مردم تهران به نخست‌وزیر جدید
از نخستین ساعات امروز عده‌ای از طبقات مختلف مردم با دسته‌ها و سبدهای گل برای دیدن نخست‌وزیر و عرض تبریک به کاخ نخست‌وزیری روی آوردند. دستجات مختلف اصناف، بازرگانان، فرهنگیان، اعضاء مؤثر صنف عطار و سقط‌فروش، هیئت رئیسه شورای عالی اصناف، اعضاء معتمدین محلی انجمن محلی اکباتان و هیئت رئیسه شورای عالی انجمن‌های محلی، گروهی از کسبه و اصناف شمیرانات و دروس، کسبه ناصرخسرو و سبزه‌میدان و طبقات مختلف مردم در بین جمع بودند. آنان پس از دیدار با نخست‌وزیر حلقه‌های گل را به گردن ایشان انداختند و دسته‌های گل را به سوی ایشان پرتاب کردند. پس از آن نمایندگان فرهنگیان ملاقاتی با اسدالله علم انجام دادند.[8]
مصاحبه سردار حکمت دربارة انتخابات
صبح امروز قریب چهل نفر از نمایندگان دورة بیستم مجلس شورای ملی در منزل سردار فاخر حکمت گرد آمدند و در تأیید دولت علم مطالبی بیان داشتند. سردار فاخر حکمت هم از نمایندگان خواست اختلافات جزئی را کنار بگذارند و از دولت حمایت کنند. وی در مصاحبه‌ای با خبرنگاران دربارة انتخابات گفت در ملاقاتی که با عَلَم کردم قول داد انتخابات را انجام دهد. در واقع انتخابات جزو برنامه دولت است، ولی تاریخ برگزاری آن هنوز معلوم نیست.[9]
بررسی بودجه در وزارت دارایی
ساعت 17 امروز طبق دستور وزیر دارایی، کمیسیونی در دفتر کار ایشان با حضور مستوفی و قوام صدری و ذوالنصر، مدیران کل آن وزراتخانه، تشکیل شد تا کلیات بودجه را مطالعه و بررسی کنند. طرح تصویب‌نامه قانونی بودجه، هم‌اکنون در دستور کار هیئت دولت است. در دولت سابق دربارة این لایحه و تبصره‌های آن مذاکرات مفصلی شد ولی تا آخرین روز که دولت گذشته در رأس کار بود طرح مذکور به تصویب نهایی نرسید. طبق مراحل و تشریفات اداری، طرح مزبور باید یک بار دیگر رسماً به وزارت دارایی برگردد تا تصمیمات جدید وزیر دارایی در آن گنجانده شود.[10]
امکان برگشت تیمور بختیار به تهران
اسدالله علم (نخست‌وزیر) در مصاحبه مطبوعاتی امروز خود در جواب سؤال خبرنگاری دربارة وضعیت تیمور بختیار گفت: .«..تیمسار بختیار از ایران نرفتند و حالا هر وقت تمایلی داشته باشند می‌توانند به تهران مراجعت نمایند...» به نوشته روزنامه فرمان، تیمسار بختیار بعد از وقایعی که در روز اول بهمن سال گذشته در دانشگاه تهران روی داد بنا به تقاضای دولت وقت که به طرفداری از آزادی به قدرت رسیده بود و همواره از آزادی و آزادگی سخن می‌گفت ظرف 48 ساعت مجبور شد به اروپا مسافرت کند.[11]
سفر دکتر امینی به خارج از کشور
مجله خواندنی‌ها در شمارة امروز خود نوشت: به قرار مسموع دکتر امینی قصد مسافرت به خارج را دارد و پس از تهیه مقدمات به منظور معالجه عازم سوئیس خواهد شد. امروز درخواست گذرنامه سیاسی امینی به وزارت امور خارجه تسلیم شد و یکی از نزدیکان نخست‌وزیر سابق برای صدور گذرنامه سیاسی ایشان در کریدورهای وزارت خارجه رفت‌وآمد می‌کرده است.[12]
جلسه جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی
ساعت 19 امروز جلسه جمعیت سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران در دفتر مجله علم و زندگی (در طبقة فوقانی سینما سعدی) با حضور خلیل ملکی تشکیل شد. به گزارش مأمور ساواک، در این جلسه حدود صد نفر از اعضای جامعه شرکت کرده بودند که بین آنان صدیقی، صفا، رسا، شعاعی، خلیقی، نجفی، دژ‌دار، آشوری، نوروزپور، کیان، کوثری، ابقاء و خانمها ملکی و صدقی شناخته شدند. ملکی در این جلسه سخنرانی کرد و دربارة سی تیر و حرمت این روز مطالبی اظهار داشت. سپس دربارة تغییرات اخیر کشور گفت: استعفای دکتر امینی غیرمنتظره و بعید به نظر می‌رسید و علم در عین حالی که به بنده لطف دارند فکر می‌کنم که دولت ایشان چون دولت دکتر اقبال خواهد شد. شاید هم یک برنامه وسیع داشته باشند، ولی آنچه مورد احتیاج ایران است از اینها ساخته نیست.[13]
کنفرانس مطبوعاتی وزیر امور خارجه ترکیه
جمال ارکین (وزیر امورخارجه ترکیه) عصر امروز در یک جلسة مصاحبه مطبوعاتی که در سفارت کبرای ترکیه تشکیل یافته بود شرکت کرد و ضمن تشکر از استقبال مقامات ایرانی دربارة مذاکرات خود با نمایندگان ایران گفت همان‌گونه که در اعلامیه پایان این مذاکرات اشاره شده است، مذاکرات ما دربارة مسائل مورد علاقه دو کشور بود و ما هم نظریات خود را راجع به روابط بین‌المللی در ناحیه‌ای که کشورهایمان در آن قرار دارد و همچنین دربارة سازمان پیمان مرکزی بیان کردیم.[14] به گزارش آسوشیتدپرس امروز در پایان بازدید شش روزه وزیر امور خارجه ترکیه از ایران، بیانیه مشترکی صادر شد. در این بیانیه گفته شده است که شاه ایران دعوت جمال گورسل، رئیس جمهور ترکیه را برای بازدید از آن کشور پذیرفته است. این اعلامیه همچنین حاکی از آن است که ارکین (وزیر امور خارجة ترکیه) و مقامات ایران دربارة موضوعات مورد علاقه مشترک دو کشور از جمله بررسی اوضاع بین‌المللی و موضوعات مربوط به پیمان سنتو مذاکره کرده‌اند. انتظار می‌رود که ارکین صبح دوشنبه رهسپار ترکیه شود.[15]
اعلامیه جبهه ملی
مأمور ساواک گزارش داد، اعلامیه جبهه ملی با عنوان «مردم شرافتمند تهران» که در مورد سقوط دولت دکتر امینی به تاریخ 31 تیرماه 1341 منتشر شده، توسط محمدحسین امینی، دانشجوی دانشکده فنی، پخش شده است.[16]
نایب‌التولیه جدید بنیاد پهلوی
به نوشته روزنامه کیهان، سلمان اسدی (مدیر عامل بانک رفاه کارگران) به جای علم برای احراز سمت نیابت تولیت بنیاد پهلوی در نظر گرفته شده است. امروز اسدی خبر انتصاب خود را به این مقام تأیید کرد و اظهار داشت: ممکن است ظرف امروز و فردا رسماً در بنیاد پهلوی شروع به کار کند.[17]
[1]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه) ش 99، 2/5/1341، ص 31.
[2]ـ روزنامه کیهان، ش 5706، 31/4/1341، ص 1 و15.
[3]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 99، 2/5/1341، ص 2 و 3.
[4]ـ روزنامه کیهان، ش 5706، 31/4/1341، ص 13.
[5]ـ روزنامه پست تهران، ش 2685، 31/4/1341، ص 1.
[6]ـ همان، ص 6.
[7]ـ همان، ص 1 و 5.
[8]ـ روزنامه مهر ایران، ش 1627، 1/5/1341، ص 1 و 2.
[9]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10854، 31/4/1341، ص 1 و 17.
[10]ـ همان، ش 10855، 2/5/1341، ص 1و19.
[11]ـ روزنامه فرمان، ش 3078، 3/5/1341، ص 3.
[12]ـ مجله خواندنی‌ها، ش 89، 6/5/1341، ص 6.
[13]ـ خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1379، ص 133و 136.
[14]ـ روزنامه مهر ایران، ش 1627، 1/5/1341، ص 1 و 6.
[15]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 99، 2/5/1341، ص 10.
[16]ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ج 3: دکتر علی امینی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1379 ش، ص 65 و 66.
[17]ـ روزنامه کیهان، ش 5706، 31/4/1341، ص 16.
