دوشنبه 20 فروردین 1341 / 4 ذیقعده 1381 / 9 آوریل 1962
4 بازدید
واگذاری اسناد مالکیت 39 روستا به کشاورزان
امروز ساعت 16 اسناد مالکیت 39 روستا از املاک سلطنتی به نمایندگان رعایای این املاک، در کاخ مرمر واگذار شد. در این مراسم نخست‌وزیر، اعضای هیئت دولت، مسئولین بانک عمران و تعاون روستایی، اعضای شورای عالی تقسیم بنیاد املاک پهلوی و بسیاری دیگر از شخصیت‌ها حضور داشتند. در ابتدای مراسم دکتر رام، مدیرعامل بانک عمران و تعاون روستایی، بانکی که به منظور تقسیم و واگذاری املاک مذکور تأسیس شده است، از عملکرد بانک گزارش داد. سپس محمدرضا پهلوی اسناد مالکیت 39 روستا از املاک سلطنتی در گنبدکاووس، شهسوار و گرگان را به نمایندگان کشاورزان واگذار کرد. کار تقسیم این املاک که یک روز پیش از سفر محمدرضا پهلوی به آمریکا آغاز شده است در یک نوبت دیگر، در اردیبهشت همین سال و پس از بازگشت محمدرضا پهلوی از آمریکا پایان خواهد پذیرفت.[1] نکته قابل‌توجه در این مراسم گزارش دکتر رام (مدیرعامل بانک عمران) بود که با نظریات دکتر حسن ارسنجانی (وزیر کشاورزی) مطابقت نداشت. طرح این اختلاف در حضور محمدرضا شاه او را بر این وا داشت تا سؤالاتی از دکتر رام و دکتر ارسنجانی کند. مجله تهران اکونومیست ضمن گزارش این خبر، سخنان مدیرعامل بانک عمران و تعاون روستایی را در حضور شاه که مخالف با نظریات ارسنجانی بود صریح و جسورانه تلقی کرده است.[2]
انتقاد رادیو صدای ملی از تقسیم اراضی
در خصوص اخبار منتشر شده دربارة تقسیم املاک سلطنتی، رادیو صدای ملی ایران به انتقاد از تقسیم اراضی در ایران پرداخته و این اصلاحات را در جهت جلب‌توجه آمریکایی‌ها دانسته و افزوده است: «شاه و امینی این فئودال‌های گردنکش، با صحنه‌آرایی در زمینه تقسیم املاک بیش از همه می‌خواهند نظر و توجه محافل معینی را در آمریکا نسبت به خود جلب نمایند و رژیم فاسد خود را به اصطلاح، اصلاح‌طلب قلمداد کنند و زمینه مساعدی را برای دریافت وام‌های جدید فراهم آورند.»[3]
لغو سود بازرگانی دارو
امروز روزنامه‌ها به نقل از وزیر بازرگانی اعلام کردند که، جهت رعایت حال مصرف‌کنندگان، برخی دیگر از داروها از پرداخت سود بازرگانی معاف شدند. این معافیت به پیشنهاد وزارت بهداری و موافقت وزارت بازرگانی صورت گرفته است. پیش از این قرار بود به‌واسطه سود بازرگانی حاصل از واردات برخی داروها، اعتبار لازم برای ایجاد یک لابراتوار کنترل دارو تأمین شود اما به پیشنهاد وزارت بهداری قرار شد بودجه لابراتوار مذکور از محل دیگری تأمین شود.[4]
اعتراض وزیر بازرگانی به اقدام بانک مرکزی
به منظور معافیت برخی کالاهای دیگر از پرداخت سود بازرگانی، بانک مرکزی اعلام کرد: «بانک مرکزی برای کسانی که کالای آنها از مقصد حمل شده [است] و تا بیستم فروردین به بنادر ایران خواهد رسید و تا 31 فروردین اسناد آن به بانک مرکزی واصل گردد این ارفاق را قائل شده است که از مقررات واردات سال گذشته در حدودی که مربوط به مسائل اعتباری و بانکی است استفاده کنند.» در پی اعلام این خبر توسط بانک مرکزی، وزیر بازرگانی طی مصاحبه‌ای تلفنی، با این اقدامِ بانک مرکزی مخالفت کرد اما گفت: «در مورد ممنوعیت باید بگویم اگر کالایی قبل از اعلام مقررات جدید از مبداء حمل شده باشد و تا سه ماه واصل شود، ورود آن آزاد است به شرط آنکه اگر سود بازرگانی جدیدی دارد پردخت شود.»[5] در روزهای اخیر بازاریان و صاحبان صنایع بارها اعتراضات خود را به مقررات صادرات و واردات بیان کرده‌اند، که البته این اعتراض ممکن است در تصمیمات وزارت بازرگانی تأثیرگذار باشد تا برخی محدودیت‌ها برطرف شود.[6]
گمانه‌زنی‌ها دربارة برگزاری انتخابات مجلسین
در بعضی محافل سیاسی شایعاتی است که پس از بازگشت محمدرضا پهلوی از مسافرت آمریکا تغییرات کلی در بعضی از دستگاه‌های مهم دولتی روی خواهد داد و این احتمال وجود دارد که دامنه این تغییرات تا وزارتخانه‌های کشاورزی، بهداری و کشور نیز کشیده شود.[7] همچنین در میان این شایعات به گوش می‌رسد که به دنبال شایعه کناره‌گیری دکتر ارسنجانی (وزیر کشاورزی) از سمت خود، فکر تشکیل یک حزب نیرومند به‌نام «حزب کشاورزان» به رهبری ایشان عملی شود و از طرفی با تلاشی که حزب مردم برای نگاهداری تشکل خود به عمل می‌آورد و نیز حزب ملیون که کم و بیش قصد عرض‌اندام دارد، این فکر قوت یافته است که پس از بازگشت شاهنشاه از مسافرت آمریکا موضوع انتخابات مجلسین جدی تلقی شود؛ هرچند که در محافل وابسته به دولت موضوع برگزاری انتخابات همچنان مسکوت مانده است.[8]
انتقادات شدید از سفر شاه به آمریکا
شرح برنامه‌های سفر محمدرضا پهلوی و همسرش را به آمریکا، امروز ظهر سخنگوی دربار انتشار داد.[9] اعلان این برنامه‌ها انتقادات شدید احزاب و رادیوهایی را برانگیخت که از جانب روسیه حمایت می‌شوند. از جمله این منتقدان رادیو پیک ایران است که گزارشی در برنامه امروز خود پخش کرد: «مسافرت‌های شاه و اطرافیان خون‌آشام او، که از خون مردم فقیر و بی‌بضاعت ایران ارتزاق می‌کنند هیچ‌وقت تمام نخواهد شد... ما چندی قبل با اشاره به مندرجات روزنامه نیویورک تایمز راجع به سفر شاه به آمریکا گفتیم که این روزنامه نوشته است مقامات رسمی آمریکا اظهار می‌دارند که این مسافرت بیشتر به علت تنش موجود بین امینی و شاه صورت می‌گیرد....»[10] در پی بازتاب‌های انتقادآمیز از این سفر، ساواک تهران گزارش می‌دهد که عناصر توده‌ای و طرفداران سیاست شوروی از مسافرت مقام شامخ سلطنت به آمریکا بسیار عصبانی و ناراحت هستند...» در ادامه گزارش آمده است که «عناصر توده‌ای بر این عقیده‌اند که شوروی‌ها امیدوارند که شاه نتواند از آمریکا وام و کمک‌های تسلیحاتی بگیرد تا ناگزیر شود برای اجرای برنامه‌های سوم خود با شوروی‌ها وارد مذاکره شود.[11]
انتقاد وزیر دفاع آمریکا از کاهش بودجه کمک‌های خارجی این کشور
رابرت مک‌نامارا (وزیر دفاع آمریکا) اظهار داشت که کشورهای ایران، ترکیه، یونان، کره‌جنوبی، ویتنام جنوبی و پاکستان بزرگترین ارقام کمک‌های نظامی را دریافت می‌کنند. آسوشیتدپرس ضمن انتشار سخنان وزیر دفاع آمریکا، به انتقادات او از تصمیم کنگرة آمریکا مبنی بر کاهش 385 میلیون دلار از بودجه کمک‌های خارجی آمریکا پرداخت. مک نامارا در اظهاراتش به فشار مضاعف کمونیسم در سال جاری اشاره کرد و گفت «اگر کمک به کشورهایی که تحت‌فشار کمونیسم هستند، کاهش یابد و هرگاه آمریکا نیروهای لازم را در اغلب این کشورها نگاهداری نکند، باید بیشتر نظامیان خود را از این کشورها بیرون آورده و آنها را کنار بگذارد و یا آنکه نیروی آماده به جنگ بزرگی را در نقاط معین خارج از آن کشور نگاهداری کند.»[12]
ایران مرکز حساس دفاع غرب
روزنامه فوی داوی چاپ سوییس در شماره اخیر خود در مقاله‌ای تحت عنوان «ایران مرکز حساس دفاع غرب» به تشریح علل پیوستن ایران به سازمان پیمان مرکزی، سنتو پرداخت. این روزنامه ضمن بیان این نکته که ایران با شوروی مرز مشترک وسیعی دارد و از طرفی حکومت کمونیستی شوروی همان هدف‌هایی را در ایران تعقیب می‌کند که حکومت روسیه تزاری می‌کرد و نیز اینکه اکنون جنگ سرد دنیا را فرا گرفته و آغاز آن نیز از ایران بوده است، می‌نویسد: «با توجه به این سوابق بود که ایران پیمان بغداد را امضاء کرد و در این پیمان که بعداً به سازمان پیمان مرکزی تغییر نام یافت با ترکیه، پاکستان، انگلستان و آمریکا متحد گردید.» این روزنامه ضمن ستایش از اصلاحات ارضی در ایران آن را عامل بازدارنده در برابر تهدیدهای کمونیست‌ها برشمرد.[13]
افزایش تولید نفت خام ایران
مجله هفتگی اطلاعات نفت در گزارشی، در شمارة اخیر خود به میزان تولید نفت در کشورهای خاورمیانه پرداخته و در ضمن آن گزارش، نوشته که تولید نفت خام در ایران در ژانویه سال 1962/ دی 1340 به نسبت ژانویه سال گذشته از کلیه کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه بیشتر بوده است. این گزارش، متوسط تولید روزانه نفت خام را در ایران در ژانویه 1962، بالغ بر 1255000 بشکه بیان کرده، که نسبت به ماه مشابه سال قبل 6/12 درصد بیشتر بوده است. در این گزارش همچنین رشد تولید نفت کشورهای عربستان، کویت، عراق و قطر در ژانویه 1962 نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب 3/7 درصد، 4/1 درصد، 3/5 درصد و 4/3 درصد آمده است.[14]
تصویب تأسیس سازمان مدیریت صنعتی
طرح تأسیس سازمان مدیریت صنعتی به تصویب هیئت دولت رسید. به موجب این طرح برای به‌کار بردن روش‌های نوین مدیریت به منظور بالا بردن میزان تولید و پایین آوردن قیمت تمام شده سازمانی به‌نام «مدیریت صنعتی» به ریاست وزیر صنایع و معادن و با عضویت قائم مقام نخست‌وزیر در سازمان برنامه و بودجه، وزیر کار و نمایندگان صنایع خصوصی تشکیل گردید. مرکز این سازمان در تهران و شعب آن به تدریج در مراکز و شهرهای صنعتی کشور تأسیس خواهد شد.[15]
ملاقات مدیران مجلات با نخست‌وزیر
براساس گزارش ساواک امروز عده‌ای از مدیران مجلات در منزل امیرانی( مدیر مجله خواندنی‌ها) با نخست‌وزیر دیدار و دربارة همکاری با دولت امینی و لزوم حمایت از آن صحبت کردند. در این جلسه امیرانی پیشنهاد داد که مدیران مجلات از مدیران روزنامه‌ها جدا شوند و برای خود باشگاه یا کانون جداگانه‌ای تشکیل دهند.[16]
[1]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10770، 2/1/1341، ص 20؛ روزنامه پست تهران، ش 2602، 1/1/1341، ص 1 و 6.
[2]ـ مجله تهران اکونومیست، ش 454، 25/1/1341، ص 4.
[3]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 16، 21/1/1341، ص 24 ـ 20.
[4]ـ روزنامه اطلاعات، ش10770، 20/1/1341، ص 8.
[5]ـ همان، ص 1 و 17.
[6]ـ روزنامه کیهان، ش5622، 20/1/1341، ص 8؛ روزنامه بورس، ش 177، 20/1/1341، ص 1 و 2.
[7]ـ روزنامه فرمان، ش3014، 20/1/1341، ص 1 و 4.
[8]ـ روزنامه مرد مبارز، ش 543، 20/1/1341، ص 4.
[9]ـ روزنامه کیهان، ش 5622، 20/1/1341، ص 10.
[10]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 16، 21/1/1341، ص 16 و 14.
[11]ـ منصوری، جواد، تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد، ج 1، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1377، ص 283 و 282.
[12]ـ روزنامه اطلاعات، ش10771، 21/1/1341، ص 1 و 4.
[13]ـ روزنامه پست تهران، ش 2601، 20/1/1341، ص 1 و 6.
[14]ـ روزنامه کیهان، ش 5622، 20/1/1341، ص 10.
[15]ـ همان، ص 16.
[16]ـ مطبوعات عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، مجله خواندنی‌ها، ج 3، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1381، ص 79.
