سهشنبه 31 مرداد 1340 / 10 ربیعالاول 1381 / 22 اوت 1961
6 بازدید
دیدار معاون وزارت امور خارجه امریکا با محمدرضا پهلوى
ساعت 30/10 صبح امروز فیلیپس تالبوت ـ معاون وزارت امور خارجه امریکا ـ و جولیوس هولمز ـ سفیر امریکا در ایران ـ در کاخ سفید سعدآباد با محمدرضا پهلوى دیدار کردند. این دیدار، حدود یک ساعت طول کشید و درباره روابط دو کشور و مسائل مهم بین‌المللى، مذاکره و تبادل‌نظر شد.[i]
اظهارات رئیس کمیته اجرایى جبهه ملى درباره حکومت و سلطنت
در سفارت امریکا در تهران، سندى درباره اظهارات کریم سنجابى ـ رئیس کمیته اجرایى جبهه ملى ـ به عنوان کسى که به رهبران جبهه ملى دسترسى دارد، تنظیم شد. بر اساس این سند، «کریم سنجابى اعلام داشت که اگر جبهه ملى، حکومت را در دست بگیرد، باید اوضاع سیاسى را ظرف پنج روز تثبیت کند و در طى همین مدت شاه باید تصمیم بگیرد که آیا مى‌خواهد سلطنت کند یا حکومت کند. اگر شاه بخواهد سلطنت کند باید اوضاع سیاسى ظرف پنج روز تثبیت شود تا سرمایه‌دارى و مساعدت‌هاى خارج نیز تشویق شود.»
بند اول سند چنین بود و بند دوم درباره سیاست صادراتى وارداتى جبهه ملى در صورت به دست گرفتن حکومت. در بند سوم «سنجابى گفته است که اگر جبهه ملى به قدرت برسد، وام‌هاى ایالات متحده را بازپرداخت خواهد کرد، حتى اگر این وام‌ها در جریان دوره فترت [دوره بین انتخابات مجلس و انحلال مجلس قدیم] گرفته شده باشد، ولى مردم ایران ممکن است اجازه ندهند که حکومت جبهه ملى، وام‌ها را بپردازد، زیرا قانون صراحت دارد که وام‌ها طبق چنین شرایطى از لحاظ قانونى اعتبار ندارد.»
در بند چهارم «سنجابى صریحاً گفته است که او حاضر نخواهد بود از هر قدرت بیگانه‌اى، اسلحه قبول کند. شاید جبهه ملى اسلحه از هر منبعى را رد بکند، زیرا جبهه ملى مى‌خواهد قانون حکم‌فرما باشد و از طریق اعمال زور و اسلحه، روى کار نخواهد آمد. چند افسر بازنشسته ارتش که پس از سرنگونى حکومت محمد مصدق بازنشسته شده‌اند، پیشنهاد کمک به جبهه ملى کرده‌اند، ولى جبهه ملى این افسران بازنشسته را بیشتر به عنوان غیرنظامى تلقى مى‌کند تا افسر ارتش.»
در بند پنجم این سند «سنجابى اظهار عقیده کرده است که با فعالیت زیرزمینى جبهه ملى مخالف است و حتى پیشنهاد کرده است که از یک مأمور ساواک دعوت شود تا در هر جلسه جبهه ملى شرکت کند تا این موضوع تامین شود که ساواک اطلاعات دقیق دریافت مى‌کند و نه یک روایت تحریف شده که از سوى یک شخص بى‌سواد نقل مى‌شود.»[ii]
سخنان نخست‌وزیر درباره ملاقات با سفیر شوروی
یک ربع بعداز ظهر امروز، على امینى ـ نخست‌وزیر ـ در سازمان برنامه حاضر شد و در جلسه مشترک هیئت نظارت و شوراى عالى سازمان برنامه شرکت کرد. این جلسه تا ساعت 30/1 بعدازظهر ادامه داشت. بعد از جلسه، خبرنگار روزنامه اطلاعات از نخست‌وزیر درباره ملاقات دیروز او با سفیر شوروى سؤال کرد.
امینى گفت: «اینجا سازمان برنامه است.» اما خبرنگار ادامه داد که: «آیا به شوروی‌ها اعتراض شده است؟» که نخست‌وزیر گفت: «آنها به ما اعتراض نکردند تا ما به آنها اعتراض کنیم.» امینى هنگام ترک سازمان برنامه به همین خبرنگار گفت که: «به کارهاى جارى سازمان برنامه رسیدگى کردم و در نظر دارم هفته‌اى یک بار چنین کارى بکنم.»[iii]
با وجود گفته نخست‌وزیر درباره روابط شوروى و ایران، خبرگزارى فرانسه گزارش داد که دولت شوروى، امروز از فرصت برپایى جلسه فوق‌العاده مجمع عمومى سازمان ملل متحد براى تجدید حمله خود به پایگاه‌هاى خارجى و متهم کردن پایگاه‌هاى امریکا در کوبا، ایران، ترکیه و پاکستان استفاده کرد.
نطق معاون هیئت نمایندگى شوروى در سازمان ملل علیه امریکا، ایران، ترکیه و پاکستان
پلاتون موروزوف ـ معاون هیئت نمایندگى شوروى در سازمان ملل متحد ـ در نطق شدیداللحنى گفت که پایگاه‌هاى نظامى امریکا در گونتانامو (کوبا) و همچنین پایگاه‌هاى آن کشور در ایران، ترکیه و پاکستان براى استفاده اتمى ضد خاک شوروى مورد استفاده قرار مى‌گیرد. موروزوف براى اثبات حرف‌هاى خود به نقشه‌هاى مورد ادعاى شوروى که خبرگزارى رسمى این کشور (تاس) منتشر کرده، اشاره کرد.[iv] در مقابل نماینده دولت شوروى، نمایندگان ایران ـ مهدى وکیل ـ و پاکستان، با تکیه بر نظر رسمى دولت‌هاى خود، اتهام و ادعاى مطرح شده را، تهمت، دروغ و بى‌اساس دانستند.[v]
نظرات عبدالرحمن فرامرزى علیه اصلاحات ارضی
شماره امروز مجله فردوسى پاسخ عبدالرحمن فرامرزى را به سؤال‌هاى این مجله چاپ کرده است. فرامرزى در پاسخ یکى از سؤال‌ها گفته است: «بیست سال است که مدیریت یکى از مهم‌ترین روزنامه‌هاى مملکت [کیهان] را عهده دارم و در این مدت به کرات وکیل مجلس هم بوده‌ام. در طى این مدت از دورترین نقطه تا نزدیک‌ترین نقطه، شکایات فراوان به من رسیده است. باید بگویم تا به حال شکایتى به دست من نرسیده است که نویسنده آن از عدم توانایى خود در کار زراعت سخن بگوید. کسى ننوشته است که من مى‌خواهم زراعت کنم، اما زمین ندارم. بلکه آنچه تاکنون، شکایت به دست من رسیده است، همه حاکى از عدم امنیت، ظلم مأموران دولت، تجاوز ژاندارمرى و خلاصه نداشتن تأمین جان و مال و ناموس شاکیان بوده است. اگر دولت راست مى‌گوید و مى‌خواهد وضع زارعان را [با قانون اصلاحات ارضى] اصلاح کند و به آنها سر و صورتى بدهد، باید در مرحله اول برود و حقوق و جان و مال و ناموس آنها را تأمین کند... ما تمام کارهاى اصولى و پایه‌هاى اولى یک حکومت مردم بر مردم را ول کرده‌ایم و دنبال مطالبى مى‌رویم که سوسیالیست‌ها و ناسیونالیست‌ها و غیره، علم کرده‌اند.»[vi]
نظرات على‌اصغر حاج سیدجوادى درباره انتخابات و دمکراسی در ایران
على‌اصغر حاج سیدجوادى گفته است: «از فترت، نگرانى نداشته باشید. براى اینکه طبقه حاکمه عجله‌اش براى انتخابات و وجود مجلس بیشتر از شما و بنده و سایر مردم است. به این دلیل که فساد همراه با دمکراسى قلابى و مجالس فرمایشى بیشتر در برابر کمک‌کنندگان خارج قابل توجیه است تا فساد بدون مجلس. البته شواهد زیادى داریم که یک تحول صحیح و ملى در کشورهاى عقب‌مانده، مى‌تواند مدت‌ها از وجود مجلس به نفع ایجاد تمرکز ادارى و وحدت ملى و جلوگیرى از هرج و مرج و ایجاد وسیله نفاق و تشنج بى‌نیاز باشد و این بى‌نیازى از وجود مجلس در آن گونه تحول، نه براى ایجاد دیکتاتورى و نابودى دمکراسى است، بلکه در جهت پایه‌گذارى یک دمکراسى صحیح و ملى مى‌باشد. اما بدون وجود یک تحول اساسى و ملى که اعتماد و اطمینان اکثریت مردم و یا لااقل روشنفکران جامعه را به دنبال خود داشته باشد، طبقه حاکمه نمى‌تواند مجلس را از نظر مزاج کنونى دنیا ندیده بگیرد. بلکه سعى خواهد کرد به هر نحو انتخابات را انجام دهد و ظاهر را حفظ نماید. اما آخرش چه؟ آیا انجام انتخابات به دست طبقه حاکمه کافى است؟ باید دید قدرت ملت براى دخالت در امر انتخابات چگونه است و تا کجا مى‌تواند از آراى مرده‌ها و ملاکین بزرگ و سرمایه‌داران شهرى که قدرت را پشت سر خود دارند، جلوگیرى کند. چند تا نماینده مى‌تواند از طرف خودش به مجلس بفرستد؟ و آیا تعداد آنها در مجلس یاراى برابرى با نمایندگان انتصابى دولت و طبقه حاکمه را دارند یا نه؟ تمام این سؤالات مبهم است و تا آنجا که من اطلاع دارم به علت فقدان نیروى متشکل ملى ـ نیرو و قدرت ملى با افکار عمومى اشتباه نشود ـ اکثریت مردم شانس برد در انتخابات ندارند. انتخابات از طرف طبقه حاکمه و تمام نیروى ادارى که در اختیار دارد، انجام مى‌گیرد و فراموش نکنیم که پس از دو شکست پى‌درپى در برابر دو انتخابات باطل شده گذشته، طبقه حاکمه در مقابل انتخابات آینده حساسیت شدیدى پیدا کرده است. از همه اینها گذشته داشتن مجلسى که حق انتخاب رئیس دولت را ندارد و دولت خود را در برابر آن مسئول نمى‌داند، چه لذتى دارد. بگذار تا این فترت ادامه یابد، بگذار وقتى که ملت از حربه مجلس محروم است، طبقه حاکمه هم محروم باشد تا بار همه مسئولیت‌ها را یک تنه به دوش بکشد. انتخاباتى که به دست طبقه حاکمه انجام گیرد و نمایندگانى که به دست فرمانداران و استانداران به مجلس بروند، دواى درد نیست و همان بهتر که فترت، الى ماشاءالله ادامه پیدا کند. زیرا به نظر حقیر انتخابات مجلس شورا یک مرحله حاد مبارزه ملت است و در این مبارزه باید نظیر حریف با تشکیلات و هدف و وسایل کامل وارد میدان شد و از مخاطرات نترسید و اگر جز این باشد، چه ادامه فترت و چه وجود مجالسى از نوع گذشته، على‌السویه است.»[vii]
دو برابر شدن تعرفه پست و تلگراف از فردا
امروز مراجعان باجه‌هاى پستى بیشتر شده بودند و بسیارى ترجیح دادند همین امروز نامه‌هاى خود را پست کنند، زیرا بنا به پیشنهاد وزارت پست و تلگراف و تلفن و تصویب هیئت وزیران، تعرفه مرسولات پستى و مخابرات تلگرافى در داخل کشور، از فردا به دو برابر افزایش خواهد یافت.[viii] به موجب این تصویب‌نامه نرخ پاکت‌هاى پستى غیرسفارشى از یک ریال به دو ریال، نرخ پاکت‌هاى شهرى از 50 دینار به یک ریال، نرخ سفارشى یک قبضه از دو ریال به چهار ریال و نرخ قبض سفارشى براى همه امانات از یک ریال به دو ریال ترقى داده مى‌شود.[ix]
[i]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5436 ـ 31/5/1340 ـ ص 1.
[ii]ـ دانشجویان مسلمان پیرو خط امام- اسناد لانه جاسوسى ـ ج 21 ـ تهران- بی تا- ص 58 و 59.
[iii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10584 ـ 31/5/1340 ـ ص 20.
[iv]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10584 ـ 31/5/1340 ـ ص 1 و 17.
[v]ـ همان ـ ش 10585 ـ 1/6/1340 ـ ص 1 و 17.
[vi]ـ مجله فردوسى ـ ش 505 ـ 31/5/1340 ـ ص 2 و 18.
[vii]ـ مجله فردوسى ـ ش 505 ـ 31/5/1340 ـ ص 7 و 15.
[viii]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10584 ـ 31/5/1340 ـ ص 20.
[ix]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5437 ـ 1/6/1340 ـ ص 1 و 15.
