شبه 12 آبان 1341 / 5 جمادى الثانى 1382 / 3 نوامبر 1962

3 بازدید

 نامه‌هاى آیات عظام حکیم و حسینى روحانى

امروز آیت‌اللّه‌ سیدمحسن حکیم طى نامه‌اى به آیت‌اللّه‌ بهبهانى، با یادآورى این که قبلاً تصویب لایحه دولت را موجب تنفر ملت مسلمان ایران دانسته بود، از دریافت نامه‌هاى کثیر مومنان بلاد مختلف خبر داد که جملگى انزجار خود را از آن لایحه ابراز نموده‌اند. وى از مخاطب خود خواست به «اولیا امور ابلاغ دارید [از] تصویب اینگونه قوانین کافره که بر خلاف قوانین مقدسه اسلام و مذهب حق جعفرى است، جلوگیرى نمایند و این مرکز اسلامى را که مطمح انظار مؤمنین جهان است به رایگان از دست نداده و به طوفان بلاهاى گوناگون نیندازند».[1]

آیت‌اللّه‌ سید محمدصادق حسینى روحانى، نیز در نامه‌اى به نخست‌وزیر خواهان لغو «الغاى قید اسلام»، «الغاى قید ذکوریت» و «کفایت قسم به غیر قرآن» در لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى شد. وى در این نامه به استناد قانون اساسى، لایحه دولت را مخالف اصل 27 متمم قانون اساسى (منع مخالفت با موازین شرعیه)، و اصل تفکیک قوا خوانده است.[2]

فعالیت‌های سیاسی حجت‌الاسلام حسین غفارى  

اطلاعات داخلى ساواک گزارشى را دریافت نمود که حاکى است شیخ حسین غفارى پیش‌نماز مسجد اردبیلى‌ها در منزل خود جلساتى تشکیل مى‌دهد که در آن فعالیت علما و روحانیون در مورد منع شرکت نسوان در انتخابات به بحث گذارده مى‌شود.[3]

انتقاد خلیل ملکى از لایحه دولت

در تهران خلیل ملکى در دفتر روزنامه علم و زندگى، ضمن تأکید به این که از سه‌شنبه گذشته در قم حکومت نظامى برقرار شده، تعجب خود را از پافشارى علم روى موضوع شرکت زنان در انتخابات ابراز نمود.[4]

بازتاب تجمع پنج‌شنبه ایران در روزنامه «ینى» ترکیه

سرکنسولگرى ایران در استانبول به مرکز گزارش داد که امروز روزنامه ینى، خبرى از ناآرامى‌ها در ایران منتشر کرده است. این روزنامه با اشاره به تجمع در مسجد عزیزاللّه‌، خبر داد: روحانیون در تهران بر ضد دولت تظاهرات کردند.[5]

نظر دولت درباره حق رأى زنان

انتظار مى‌رود دولت ظرف روزهاى آینده نظر خود را درباره ادامه اجراى لایحه اصلاحات ارضى و حق رأى زنان اعلام نماید. حق رأى زنان قبلاً در قانون شهردارى‌ها پیش‌بینى شده و به تصویب مجلس رسیده بود و در لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى، دولت در همان مسیر گام برداشته تا خود را با تعهدات بین‌المللى همراه نماید. به جز ایران، دولت‌هاى الجزایر، عراق، ترکیه و مصر نیز حق رأى زنان را به رسمیت شناخته‌اند.[6]

بیانیه استقلال کردهاى عراقى

رئیس سازمان اطلاعات و امنیت آذربایجان غربى، حساسیت خود را پیرامون انتشار بیانیه مربوط به استقلال کردهاى عراقى در ایران به مرکز منتقل ساخت. عصمت شریف وانلى (دبیر کمیته محافظت ملى کرد) به تازگى «نامه‌اى در مورد استقلال کرد و عملیات دولت عراق براى آقاى اوتانت (دبیر کل سازمان ملل متحد) فرستاده است. اخیراً بیانیه‌اى در شمال عراق منتشر شده که ضمن اشاره به مطالب این نامه مطالباتى را مطرح کرده است.[7]

حد نصاب قانون اصلاحات ارضى

روزنامه کیهان امروز از قول ارسنجانى اعلام کرد، تجدید نظر در حد نصاب قانون اصلاحات ارضى و مالکیت خصوصى به 25 تا 30 هکتار زمین، فقط شامل استان‌هاى گیلان و مازندران خواهد بود.[8] اما در اطلاعیه وزارت کشاورزى، تغییر حد نصاب مختص منطقه گیلان قید شده است و تازه این حد نصاب، پیشنهاد وزارت کشاورزى است و هیئت دولت باید آن را تصویب کند.[9]

تلاش‌هاى مالکین علیه اجراى قانون اصلاحات ارضى

در حالى که اجراى قانون اصلاحات ارضى همچنان ادامه دارد و ارسنجانى از اجراى کامل آن تا تیرماه سال آینده سخن مى‌گوید، مقاومت مالکان بزرگان در برابر این قانون نیز به شیوه‌هاى مختلف بروز مى‌کند.

به گزارش نویسنده روزنامه دنیا، مالکین مقیم تهران که اغلب آنها در گذشته، وزیر، سفیر، استاندار، سناتور یا نماینده مجلس بوده‌اند عقیده دارند کار اصلاحات ارضى به پایان نمى‌رسد و در اواسط اجراى لایحه مجبور مى‌شوند دست از اجراى آن بردارند و اراضى واگذارشده را به مالکین اصلى برگردانند. آنها معتقدند تقسیم اراضى در هر کشور اسلامى عملى باشد، در ایران به انجام نخواهد رسید.

«برخى مالکین معروف با طرح شجره خانوادگى و تاریخچه چندصد ساله مالکیت خود، اعتراض مى‌کنند که چگونه مى‌شود املاکى را که نسل بعد از نسل، به ما رسیده و سالیان دراز در خانواده ما باقى مانده و دهقانان با اعضاى خانواده ما الفت پیدا کرده‌اند، ضبط نمایید؟»[10]

مالکین دیگر به رغم سفر به عراق و دیدار با مراجع تقلید مقیم نجف نتوانستند مدرکى از آنها دریافت نمایند که نشانه مخالفت با تقسیم اراضى باشد.[11]

از بین نخست‌وزیران گذشته، تنها ارثیه قوام‌السلطنه و املاک على امینى مشمول طرح اصلاحات ارضى شده، و املاک نخست‌وزیران دیگر مانند زاهدى، جم، سیدضیا طباطبایى، شریف‌امامى، منصور، متین‌دفترى، ساعد و اقبال مشمول لایحه اصلاحات ارضى نمى‌شود.[12]

بازتاب اجراى قانون اصلاحات ارضى در خارج از کشور

دفتر وابسته‌هاى مطبوعاتى ایران در کشورهاى خارجى، بازتاب فعالیت ایران در اجراى قانون اصلاحات ارضى را در مطبوعات کشورهاى لبنان، کویت و پاکستان گزارش داد. یکى از وظایف وابسته‌هاى مطبوعاتى تهیه مقالات تبلیغاتى و انتشار آن در کشورهاى خارجى با هدف بهبود تصویر ایران در سایر کشورهاست.[13]

ورود نمایندگان کنسرسیوم به تهران

از امروز نمایندگان کنسرسیوم براى شرکت در مذاکرات نفت وارد ایران مى‌شوند. مذاکرات نفت در هفته آینده آغاز خواهد شد.[14]

خبرهای وزارت بازرگانی

جهانشاهى امروز با سفیر بلژیک دیدار و گفتگو کرد. وزیر بازرگانى بلژیک براى مذاکره درباره روابط بازرگانى دو کشور و بازار مشترک اروپا به زودى وارد ایران مى‌شود.[15]

وزارت بازرگانى اعلام کرد از تمدید موافقت‌نامه بازرگانى ایران و سیلان خوددارى مى‌کند. بر اساس موافقت‌نامه سال گذشته سیلان در حدود سه هزار تن چاى به کشور صادر کرده ولى با واردات کالاهاى ایرانى موافقت نکرده است. وزارت بازرگانى خرید چاى از سیلان را منوط به واردات کالاهاى ایرانى به آن کشور کرده است.[16]

پیام نخست‌وزیر ایران به همتای هندی خود

امروز علم در پاسخ پیام نهرو (نخست‌وزیر هند)، تجاوز نیروهاى پکن به مرزهاى هندوستان را محکوم کرد و «همدردى و پشتیبانى دولت شاهنشاهى و ملت ایران را با دولت و ملت هند ابراز» نمود.[17]

رئیس ستاد ارتش ترکیه در تهران      

بامداد امروز رئیس ستاد ارتش ترکیه در راه عزیمت به کراچى، در فرودگاه مهرآباد توقف کرد و با همتاى ایرانى خود ارتشبد حجازى دیدار نمود.[18]

شرایط شش‌گانه آژانس کمک‌هاى توسعه و عمران آمریکا      

آژانس کمک‌هاى توسعه و عمران آمریکا شرایط شش‌گانه‌اى را براى بهره‌مندى از کمک‌هاى این کشور اعلام کرد. این شرایط عبارت‌اند از: اهمیت کشور مفروض از نقطه‌نظر هدف‌هاى جهانى آمریکا، نقش کمک‌هاى آمریکا در تأثیرگذارى بر پیشرفت کشور وام‌گیرنده، تقدم توسعه اقتصادى و اجتماعى در برنامه‌هاى جارى کشور مفروض، ثبات اجتماعى، برنامه‌ریزى براى اجراى طرح‌هاى عمرانى، در دسترس بودن اطلاعات و مدارک آمارى موثق از وضعیت توسعه کشور مفروض.

شرایط شش‌گانه فوق، بحث روز محافل داخلى است. به نظر مى‌رسد آمریکا زیر فشار مالى از ادامه کمک‌هاى اقتصادى پرهیز مى‌کند و به همین دلیل، مدام با تغییر دستورالعمل‌ها دایره کشورهاى دریافت‌کننده کمک را تنگ‌تر و تنگ‌تر مى‌سازد.[19]

ممنوعیت اجتماعات ماهانه در محل مجلس شورای ملی

با اعلام ممنوعیت تشکیل اجتماع ماهیانه یا هر نوع جلسات دیگر در محل مجلس شوراى ملى، سردار فاخر حکمت (رئیس هیئت مدیره مجلس)، ضیافت‌ها و گردهمایى‌هاى نمایندگان سابق را در منزل خود برگزار مى‌کند.[20]

نحوه اجراى لایحه تشکیل سپاه دانش

امیر بیرجندى (معاون وزارت فرهنگ) امروز در مصاحبه‌اى گفت در جریان مذاکره با وزارت جنگ، وظایف ارتش و فرهنگ درباره نحوه اجراى لایحه تشکیل سپاه دانش مشخص خواهد شد. مشمولین دیپلمه، پس از چهار ماه خدمت در پادگان‌هاى نظامى در اختیار وزارت فرهنگ قرار مى‌گیرند و به روستاها اعزام مى‌شوند. در این دوره، تأمین لباس و وسایل خواب بر عهده ارتش است. کدخدایان دهات، سکونتگاه‌شان را تأمین مى‌کنند و وزارت فرهنگ، حقوق ماهیانه را مى‌پردازد. حقوق ماهیانه کمتر از دوهزار ریال نخواهد بود.[21]

بازگشت سفیر آمریکا در تهران به واشنگتن

جولیوس هولمز (سفیر آمریکا در تهران) براى شرکت در جلسه مقامات وزارت خارجه آمریکا و دیپلمات‌هاى آمریکایى به واشنگتن رفت.[22] مطبوعات ایران سفر هولمز را با اعلام سیاست‌هاى جدید کمک‌هاى آمریکا به کشورهاى مختلف بى‌ارتباط نمى‌دانند.[23]


[1]ـ منصوری ـ جواد ـ تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ـ ج اول ـ تهران ـ مرکز اسناد انقلاب اسلامی ـ 1378 تا 1377ـ  ص 259.

[2]ـ اسناد انقلاب اسلامى ـ ج 5 ـ  تهران ـ مرکز اسناد انقلاب اسلامی ـ 1374 تا 1375ـ ص 21 و 20.

[3]ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک: شهید آیت‌اللّه‌ شیخ حسین غفارى ـ  تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1381ـ ص 1.

[4]ـ خلیل ملکى به روایت اسناد ساواک ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1388ـ ص 156.

[5]ـ منصوری ـ جواد ـ همان ـ ص 259.

[6]ـ روزنامه پیغام امروز ـ ش 793 ـ 12/8/1341 ـ ص 8.

[7]ـ چپ در ایران به روایت اسناد ساواک: حزب دمکرات کردستان ـ ج 1 ـ تهران ـ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ـ 1382 تا 1381ـ ص 82.

[8]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5792 ـ 13/8/1341 ـ ص 1 و 6.

[9]ـ روزنامه پست تهران ـ ش 2769 ـ 13/8/1341 ـ ص 1.

[10]ـ مجله دنیا ـ ش 717 ـ 12/8/1341 ص 4.

[11]ـ همان.

[12]ـ همان.

[13]ـ روزنامه ملیون ـ ش 766 ـ 13/8/1341 ـ ص 1 و 4.

[14]ـ مجله دنیا ـ ش 717 ـ 12/8/1341 ـ ص 2 و 4.

[15]ـ روزنامه پست تهران ـ ش 2768 ـ 12/8/1341 ـ ص 4.

[16]ـ ا روزنامه طلاعات ـ ش 10939 ـ 12/8/1341 ـ ص 17.

[17]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5791 ـ 12/8/1341 ـ ص 16.

[18]ـ همان ـ ش 5792 ـ 13/8/1341 ـ ص 16.

[19]ـ روزنامه ملیون ـ ش 766 ـ 13/8/1341 ـ ص 1 و 3.

[20]ـ همان.

[21]ـ روزنامه اطلاعات ـ ش 10939 ـ 12/8/1341 ـ ص 1 و 17.

[22]ـ روزنامه کیهان ـ ش 5701 ـ 12/8/1341 ـ ص .

[23]ـ روزنامه پیغام امروز ـ ش 794 ـ 13/8/1341 ـ ص 1 و 5.