جمعه 3 فروردین 1341 / 16 شوّال 1381 /23 مارس 1962
9 بازدید
مقاله‌ای به مناسبت روز ملی شدن صنعت نفت
مجلة سپید و سیاه در شمارة امروز خود، به مناسبت 29 اسفند 1329 نوشت: «در اسفند 1329 مبارزات دلیرانه ملت ایران به رهبری خردمندانة شاهنشاه به پیروزی مطلق انجامید و با ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور یکی از بزرگترین آرزوهای ملت ایران به تحقق پیوست. با ملی شدن صنعت نفت اداره بزرگترین منبع ثروت مملکت به‌عهده ملت ایران قرار گرفت.»
نویسنده این مقاله در ادامة مطالبش در مقام مقایسه برآمده است و اشاره می‌کند که در 1340 استخراج نفت به 69 میلیون متر مکعب رسیده است که درآمد حاصل از آن به 190 میلیون لیره انگلیس بالغ می‌گردد. این در حالی است که در 1329ش درآمد حاصل از نفت از 16 میلیون لیره انگلیس تجاوز نمی‌کرد. در 1340 ایران از لحاظ تولید نفت ششمین رتبه را در دنیا دارد و در منطقه خاورمیانه بعد از کویت و عربستان سومین تولیدکننده نفت است. در ادامة مقاله آمده است که در یازده سال گذشته برای بالا بردن میزان تولید در خصوص اکتشاف و استخراج نفت بهترین و عادلانه‌ترین قراردادها، با شرکت‌های پان‌امریکن و اجیپ میزاریا به امضاء رسید و بدین‌سبب منابع سرشار و عظیمی به منابع نفتی افزوده شد در حالی‌که در 1331 در ایران فقط سی حلقه چاه نفت وجود داشت، در 1340 این رقم به 139 حلقه رسیده است. نویسنده مقاله همچنین اشاره کرده است که از 3452 نفر خارجی که در 1331 در این شرکت فعال بودند اکنون به کمتر از هزار نفر رسیده و شرکت ملی نفت برای رفع کمبود کارشناسان و متخصصان به تشکیل آموزشگاه‌های فنی و تأسیس دانشگاه آبادان و اعزام دانشجو به خارج دست زده است و همچنین تلاش کرده تا کارگران این صنعت در رفاه زندگی کنند و بهداشت و سلامت آنان تأمین شود.[1]
واکنش منفی به مذاکرات با کنسرسیوم
در پی اعلام رسمی و نهایی مذاکرات امینی با کنسرسیوم نفت و در نتیجة عکس‌العمل منفی به آن در ایران، امینی (نخست‌وزیر) به‌نام شرکت ملی نفت ایران اعلامیه‌ای صادر کرد. رادیو مسکو با اعلام این خبر، ابراز عقیده کرد که «این اعلامیه هم نمی‌تواند غارت بی‌رحمانه ثروت نفت ایران را که توسط کنسرسیوم انجام می‌گیرد و به منافع ملی کشور لطمه می‌زند کتمان نماید.» همچنین کنسرسیوم با درخواست‌های ایران برای افزایش میزان استخراج نفت خام و نیز استفاده از پالایشگاه نفت آبادان مخالفت کرده است. در حالی که نمایندگان کنسرسیوم مدعی هستند که طی سال‌های اخیر برای مدرن کردن تجهیزات و دستگاه‌های پالایشگاه بیست میلیون لیره استرلینگ خرج کرده‌اند اما بر میزان تولید مواد بسیار مرغوب نفت افزوده نشده و نتیجة کار رضایت‌بخش نبوده است و از آن گذشته هزاران نفر از کارگران ایران از کار اخراج شده‌اند. این رادیو همچنین افزود: «امینی بار دیگر اعتراف کرد که انحصارات غرب [کنسرسیوم غربی] نمی‌خواهند به‌جای کارشناسان خود از کارشناسان ایرانی استفاده نمایند. [..] در اعلامیه صادره از طرف شرکت ملی نفت ایران با ابراز سپاسگزاری [از کنسرسیوم] گفته [شده است که کنسرسیوم با] انحصارات نفت موافقت نموده‌اند که ده میلیون دلار دیگر به ایران بپردازند. [...] این بخشش‌ها جزء ناچیزی از منافع سرشاری است که انحصارات غرب از ایران به‌دست می‌آورند» و این همه علاوه بر مبالغ هنگفتی است که کنسرسیوم با نقض موافقت‌نامه‌ها و به انحای مختلف از ایران بهره می‌برد و ایران نیز مجبور است میلیون‌ها دلار در ازای جبران خسارت ناشی از ملی شدن صنعت نفت بپردازد.
در پایان این گزارش، رادیو مسکو اذعان داشت که «بین امینی و کنسرسیوم تضادی وجود ندارد؛ چرا که کنسرسیوم نفت، مزد خوبی به دست‌نشاندگان خود می‌دهند و نخست‌وزیر کنونی هم به موقع خود پنج میلیون دلار از آنها به عنوان هدیه گرفته است.»[2]
این رادیو همچنین در این بخش خبری به نقل از روزنامه‌های منتشر شده در ایران از بیکاری کارگران، رشد قیمت‌ها و تورم و ازدیاد مردمان بی‌خانمان، گزارش می‌دهد و می‌افزاید که بر اثر فقر، کشاورزان، روستاها را ترک کرده و به شهرها سرازیر شده‌اند و این نتیجه اصلاحات ارضی است.[3]
نظر مشاور سیاسی کندی دربارة اصلاحات ارضی
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، چستر بولز Chester Bowles)) ـ مشاور سیاسی کندی ـ امروز طی نطقی در انجمن روزنامه‌نگاران آمریکا، اظهار داشت که در ممالک آسیایی اعتماد به آمریکا و نفرت از کمونیسم در حال افزایش است و این ملت‌ها حتی بتدریج به این نتیجه می‌رسند که سپرهای دفاعی آمریکا در آسیا به آنها این امکان را می‌دهد تا با خیال راحت و فارغ از وحشت و تهدید کمونیسم، سطح زندگی خود را بالا ببرند. بولز در ادامه سخنانش بیان داشت که اجرای برنامه‌های اصلاحی در بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله ایران نشان‌دهندة درک مردم و رهبران این کشورها از لزوم تجدد و انقلاب ملی است و دولت آمریکا به این ملت‌ها همه نوع کمکی خواهد کرد تا در تجدید حیات ملی خود پیروز شوند.[4] وی همچنین گفت که: «ایران از سال‌ها پیش شدیداً به این‌گونه برنامه‌های اصلاحی نیازمند بوده است» و اینکه «دولت ایران جداً سرگرم اجرای یک رشته برنامه‌های عمیق اصلاحی است و قصد دارد اجرای این برنامه‌ها را تا آخر ادامه دهد.»[5]
بولز که گزارش سفر خود را به کشورهای آسیایی برای این انجمن تشریح می‌کرد، گفت که روابط چین و شوروی رو به وخامت است.
پرده‌برداری از ضریح مرقد امامین عسکریین (ع)
به گزارش وابستة مطبوعاتی سفارت ایران در بغداد، بعد از ظهر امروز، با شکوه خاصی از ضریح مرقد امامین عسکریین علیهما‌السلام پرده‌برداری شد.
این ضریح که به سرمایة چند تن از بازرگان ایرانی و به‌کوشش عده‌ای از صنعت‌کاران هنرمند اصفهانی تهیه شده است، در حضور عباس آرام ـ سفیر کبیر دولت شاهنشاهی و برخی از روحانیون ایرانی مقیم عراق، پرده‌برداری شد.[6]
جنجالی‌ترین مقاله‌های سال 1340
تهران مصور امروز دربارة دو مقاله جنجالی خود که در 1340 منتشر کرده بود، نوشت: «جنجالی‌ترین مقالات مجلات فارسی در سال 1340 دو مقاله از مجله تهران مصور بود [...] یکی مربوط به لزوم تشکیل حکومتهای محلی در ایران در ابتدای طرح برنامه سوم هفت ساله ایران و دیگری مربوط به تبرئه کتاب‌های مذهبی کسروی در شعبه 9 دادگاه مرکز بود.» این مجله در ذیل نوشتار خود اشاره کرد که مسئولان سازمان برنامه که خود از گنجاندن «لزوم تشکیل حکومتهای محلی در ایران»، توسط کارشناسان آمریکایی در مقدمه برنامه سوم بی‌خبر بودند، نویسنده مقاله مذکور را به سازمان برنامه دعوت کردند و در نهایت مجبور شدند تا نسخه‌های ترجمه شده را جمع‌آوری و مجدداً از نو طرح برنامه سوم را بدون اشاره به حکومتهای محلی چاپ و منتشر کنند.
اما در مورد مقاله دوم، تهران مصور می‌نویسد که دادستان استان تهران برای صدور حکم تبرئه نوشته‌های مذهبی کسروی، بحد زیادی تحت‌فشار برخی محافل قرار گرفته بود هرچند که سرانجام به صدور تکذیبیه‌ای برای اعلام چنین حکمی مجبور شد و آن را برای درج در روزنامه‌های عصر تهران نیز ارسال داشت «در حالی‌که ما [مجله تهران مصور] متن رأی دادگاه را چاپ کرده‌ایم و انتشار داده بودیم.»[7]
[1]ـ مجله سپید و سیاه، ش 446، 3/1/1341، ص 90 و 91.
[2]ـ بولتن خبرگزاری پارس محرمانه، ش 3، 4/1/1341، ص 10 و 8.
[3]ـ همان، ص 7 و 6.
[4]ـ روزنامه اطلاعات، ش 10759، 6/1/1341، ص 3.
[5]ـ روزنامه کیهان، ش 5611، 6/1/1341، ص 1 و 15.
[6]ـ روزنامه پست تهران، ش 2591، 6/1/1341، ص 6.
[7]ـ مجله تهران مصور، ش 968، فروردین 1341، ص 4.
